Birçok yazı ve makaleye konu olan 21. yüzyıl becerilerinin neden bu kadar önemli olduğu 2015 yılında yayınlanan STEM Eğitimi Türkiye Raporu‘nda yer aldı. Başlıklar halinde yazdığım bu yazıda 21. yüzyıl becerilerinin önemini siz değerli okurlar için yorumladım.
Yaratıcılık: Önümüzdeki yıllarda standart işleri ve hatta günlük sorunların çözümünü belli bir yere kadar yapay zekâyla çalışan makinelerin yapacağı, devlet ve özel sektör kurumlarının süreçleri tanımlanmış ve sayısallaştırılmış işler için insan istihdam etmeyeceği öngörülmektedir. Bundan dolayı gençlerin yeni iş alanları oluşturacak yaratıcı sentezler yapabilmesi gerekmektedir.
İlgili maddede bir süre sonra yapay zekanın insanlar tarafından yapılan işlerde kullanılacağı ve bu durumda insana duyulan ihtiyacın azalacağından bahsedilmektedir. Raporun yayınlanma tarihinden 4 yıl geçti ve şu anda yapay zekayı konuşuyoruz artık yapay zeka hayatımıza dahil olmuş durumda. Gençlere düşen sorumluluk yenilikçi fikirlerle iş dünyasına katkı sağlamaları ancak bu koşulla, sistem içerisinde etkin rollerde kendilerine yer bulabilecekler.
Eleştirel Düşünme: “Veri madenciliği” gibi kavramların yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline geldiği günümüzde, iş yapmak için “erişilecek” ve “anlamlandırılacak” veri miktarı her meslek alanı için inanılmaz hızla artmaktadır. Böylesine yoğun veri içinden işe yarayacak “en doğru” ve “en güvenilir” olanlarını bulmak için güvenilebilecek en önemli kişisel özellik bir anlamda “zihinsel süzgeç” görevi gören eleştirel düşünme becerileri olacaktır.
İlgili maddede her iş alanı için erişilmesi ve anlamlandırılması gereken birçok veri olduğundan bahsedilmektedir. İlgili verilerin bu süreçten en etkin şekilde geçirilmesi, işin verimini ve niteliğini de doğrudan etkileyecektir. Atılacak etkili adımların belirlenmesi için bireylerin zihinsel süzgeci (amaç doğrultusunda sonucu kaliteli ve başarılı kılacak eylemler) ve eleştirel düşünme becerileri üst düzey olmalıdır.
İşbirlikli Çalışma: Tüm mesleklerde, ayrıntı ve bilgi seviyesinin hızla arttığı bu dönemde, bir işi tamamlamak için diğer insanlarla işbirliği yapmak kaçınılmaz olmuştur. “Beraber çalışabilmek” ve “beraber çalışabilmeyi organize edebilmek” çok önemli bir beceri haline gelmiştir.
Takım çalışması olarak da adlandırabileceğimiz bu madde özellikle çağımız için hayati önem taşıyor. Bilgi çağında yaşamaktayız, özellikle internet sayesinde bilgiye her an ve her yerden erişebilmemiz mümkün. Ortak bir amaç doğrultusunda ve belirli bilgi birikimi ile bir araya gelmiş toplulukların ortaya koyduğu çalışma ile tek başına çalışan bireyin çalışmasında aynı verimi görmeyi arzu etmek gerçekçi değil. Raporda ‘’ beraber çalışabilmeyi organize edebilmek’’ ifadeleri geçiyor. İş birliğine dayalı çalışma 2000 ile 2010 yılları arasında doğan çocuklar yani Z kuşağı için bir dezavantaj. Kuşak iş birliğine dayalı çalışmayı sevmiyor. Tam da bu durumda ‘’ beraber çalışabilmeyi organize edebilmek’’ kavramı ön plana çıkıyor. Gençlerin pek haz almadığı bu durum için STEM atölyeleri ile öğretmenler beraber çalışabilmeyi organize ederek, ilgili kazanımı destekleyebilir.
Problem Çözme: Bir sorun gördüğünde harekete geçerek onu çözmeye yönelik inisiyatif kullanmak, aslında 21. yüzyıl kazanımları arasında en öncelikli olandır. Kişi; yaratıcılığını, eleştirel düşünme ve işbirlikli çalışabilme becerisini bir sorunu çözmek üzere harekete geçtiğinde kullanacaktır. Problem çözme becerisi, kabaca, “sorunu tanımlamak/analiz etmek”, “alternatif çözümler üretmek”, “en uygun çözümü planlamak”, “uygulamak” ve “değerlendirmek” adımlarından oluşmaktadır.
En kilit beceri… İhtiyaca veya probleme uygun çözüm önerisinin geliştirilmesi bireylerin yaratıcı düşünme becerileri, eleştirel düşünmeleri ve iş birliği içerisinde hareket etmeleri ile mümkündür. Atılacak adımlarda tüm kavramlardan yararlanılacağı için ilgili kavramlar birbirinden bağımsız düşünülemez.