Anne baba tutumlarınızı kısaca özetlemek adına lütfen sonuna kadar okuyunuz. Çünkü çocuklarınıza karşı nasıl bir yaklaşım gösterdiğinizin, onların tutumları, davranışları ve psikolojileri üzerinde doğrudan çok önemli etkisi ve belirleyici sonuçları olmaktadır.
Hatta anne-baba tutumları çocukların benlik algısı, öz güven, iletişim ve sosyal becerilerini de etkilemektedir. Çocuklarda, ailelerinde kendilerine nasıl davranıldığına göre kendilerini değerli-değersiz, sevilen-sevilmeyen gibi yargılar oluşurken kendileri ile alakalı olarak bir algı edinirler. Yani kendilerinin varlığına ilişkin bilgileri oluşmaya başlar. Örneğin; sürekli alay edilen ve düşünceleri küçümsenen çocukların öz güvenleri yetersiz olup benlik saygıları düşük olmaktadır.
Bireysel farklılıklar, çocuklar benzer özelliklere sahip olsalar da birbirlerinden farklı ve özel olmalarına neden olmaktadır. Bazı çocuklar sessiz, sakin, çekingen veya utangaç olurken bazıları da hareketli, girişken veya yaramazlık dediğimiz olumsuz davranışlar göstermektedir. Bütün bu farklılıklar onların farklı olmalarının yanında erken dönem aile yaşantılarından da kaynaklanmaktadır. Çünkü her anne baba aynı davranmadığı gibi çocuğun kendi anne-babasının ebeveyn tutumları da tutarsız ve farklı olabilmektedir.
Tutarsız ebeveyn tutumunda, ebeveynler bazen aşırı hoşgörülü bazen de otoriter bazen de demokratik bir tutum izlemektedir. Bu süreçte çocuk hangi davranışlarının kabul ve onay göreceği konusunda ciddi bir belirsizlik yaşamakta ve ikileme düşmektedir. Otoriter Ebeveyn tutumlarında ise çocuk duygu ve düşüncelerini ifade etmekten korkar. Çünkü sert ve baskıcı bir anne-baba tutumu onların küçücük yüreğinde hoyratça izler bırakmakta ve onların potansiyelini tam olarak gerçekleştirmesine engel olmaktadır. İlgisiz Anne-baba tutumlarında ise çocuğun istek ve ihtiyaçları göz ardı edilir. Çocukların tek ihtiyacı fiziksel ve maddi değil duygusal ve psikolojik ilgiye de ihtiyaçları vardır. Bunun için onlarla zaman geçirmek, konuşmak, dertleşmek ya da bazı faaliyetlerin yapılması gerekir.
Aşırı ilgili anne baba tutumlarında ise çocuklar ailenin merkezindedir. Anne baba yaşantılarını çocuk merkezli planlamakta ve yaşamaktadır. Hatta rol çalarak onun arkadaşları yerine geçmeye çalışırlar ki böylece iyi bir anne baba olduklarını düşünürler. Oysa ihtiyaçlar adresinden karşılanmalıdır. Bir anne-baba arkadaşça iletişim kurmakta çok mahir olabilir fakat asla bir arkadaş olamazlar. Çocuklar arkadaş ihtiyacını komşu, okul ya da akraba çocuklarından arkadaşlar edinerek karşılamalıdır. Bu ailelerin çocuklarında da bencillik, aşırı ilgi beklentisi, isteklerde aşırılık, karşılanmayan zamansız istekleri için ciddi sorunlar yaşanır. Özellikle ergenlik döneminde bu çocukları yönlendirmek ve ikna etmek çok zordur.
Demokratik kabul edici ailelerde ise çocuk gelişimsel ihtiyaçları önemsenir. Duygu ve düşüncelerini ifade etmesine fırsat verilir. Aşırı ve anlamsız istekleri iletişim kurularak makul ve kabul edilebilir düzeye çekilerek orta yol bulunmaya çalışılır. Bu ailelerde sınırlar bellidir ve anne-babanın da çocukların da birbirlerine karşı saygıları vardır. Bu ailelerde yetişen çocuklar kendilerine güven duyan, kendisiyle barışık ve sosyalleşmeleri daha kolay olmaktadır.
Anne babalar olarak; kısaca özetlenen yukarıdaki anne baba tutumlarından hangisinin size daha çok uygun olduğuna bakınız. Güçlü ve zayıf yönlerinizi belirleyip doğru tutumlar geliştirebilirsiniz. Detaylı bilgi için Ebeveyn Notları kitabıma bakabilir veya benzeri kitapları okuyabilirsiniz.
