“Çocuk oyunları hayatın bir çekirdeğidir. Bütün insanlar orada gelişir, büyür. İnsanın en güzel ve en olumlu yetenekleri orada yükselir.” Frobel
Anneler ve babalar çocukların en yakın oyun arkadaşıdır. Günlük iletişim dışında anne-baba ve çocuk arasında çocuk etkinlikleri ile daha güçlü ve daha kaliteli bir oyun dili oluşur. Aynı zamanda, anne ve babalar oyun aracılığı ile çocuklarına temel alışkanlıkları, genel sorumluluk ve kuralları öğretme fırsatı yakalamaktadır. Çocuğa doğrudan “Tuvalete girdikten sonra elini yıkamayı unutma lütfen!” demektense, oyun içerisinde oyuncak bebekler üzerinden çocuğa bu alışkanlıkları kazandırmak daha kolay olacaktır.
Çocuk, gelişimine katkıda bulunabilecek birçok davranışı ve bilgiyi oyun yoluyla öğrenir. Ebeveynler nasıl ki çocuklarının beslenme, barınma, dinlenme gibi temel ihtiyaçlarını gideriyorlarsa, oyun da çocuk gelişimi için gerekli bir ihtiyaçtır. Oyun, çocuğun kendini ifade etmede, yeteneklerini keşfetmede, motor becerilerini geliştirmede, zihinsel, duygusal ve dil gelişimini sağlamada en etkili yöntemdir.
Çocuğun gelişiminde oyunun birçok alanda önemi vardır. Oyun çocuğun güven oluşturmasını, kendini mutlu ve güvenli hissetmesini sağlar. Sosyal becerilerinin gelişmesi için oyun gereklidir. Oyun çocuğa deneme yanılma yoluyla doğruyu bulmayı, problem çözebilmeyi, başladığı işi bitirmeyi ve bir şeyler başarmak için çaba harcaması gerektiğini öğretir.
Kurallara uyma becerisi kazandırmak, iş birliği yapmayı, yardımlaşmayı ve paylaşmayı öğretmek oyunun çocuğun sosyal gelişimine yaptığı katkılardandır. Çocuklar erişkin rollerine oyun oynayarak hazırlanır.
Oyun aynı zamanda çocuğa yaşanan sorun ile ilgili çözüm yolu üretme fırsatı verir. Bununla birlikte kendi duygularının farkına varır, sonra da başkalarının neler hissetmiş olabileceğini anlar. Oyun sayesinde neden sonuç ilişkisini gözlemleyen çocuk, sergilediği davranışın nelere yol açabileceğini ve karşısındakine ne hissettirebileceğini somut olarak görür.
Oyun çocuk için aynı zamanda eğiticidir. Çocuğun fiziksel gelişimine katkıda bulunur. Oyun sırasında çocuk devamlı bir hareket halindedir. Hareketli oyunlar çocukların kaslarının gelişimini sağlayarak bedeninin, ellerinin, ayaklarının işlevini kazandırır. Dengesini de, el becerileri oyunlarla geliştirir.
Oyun, çocuğun dilidir, iletişim biçimidir. Henüz konuşamayan, kendini ifade edemeyen, ihtiyaçlarını dile getiremeyen bir çocuk oyun aracılığı ile içsel motivasyonunu dışa yansıtır. Bununla birlikte zor ve korkutucu olan duygularını ve deneyimlerini seçtiği oyunlar ve oyuncaklar yoluyla yansıtır. Oyun çocukların iletişim aracıdır.
Çocuklarla Oyun Oynarken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
- Göz kontağı kurmayı,
- Oyunu başlatmak için ortak karar vermeyi,
- Oyunun kurallarını birlikte belirlemeyi,
- Oyunun kontrolünün onda olmasına izin vermeyi,
- Düşüncelerini ve önerilerini dikkatle dinleyip ifade edebilmesi için desteklemeyi,
- Kendisini yeterli hissetmesine destek olmayı,
- Beden duruşu, ses tonu ve mimikler ile orada olduğunuzu,
- Oyun esnasında çocuğa odaklanıp, başka bir işle meşgul olmamayı,
- Oyunda yaptıklarıyla ilgilendiğinizi ve keyif aldığınızı hissettirmeyi,
- Oyun oynamak için heyecanlı ve istekli olduğunuzu göstermeyi unutmamalıyız. Çünkü çocuklar hisseder. İstemeyerek oynarsanız ve farklı bir yere odaklanırsanız devamlı size sorular sorarak dikkatinizi kendisine çekmeye çalışacaklardır.
Çocuklara oyun kurmaları için fırsat verildiğinde sonsuz olan hayal dünyalarıyla keyifli bir şekilde oyun kurdukları ve yaşadıkları zorluklarla baş edebilmeyi de yine oyun esnasında kendilerinin keşfettikleri görülür. Çocuğa zaman ayırırken oyun içerisinde onu motive etmek önemlidir. Motive etmek özgüvenlerinin arttıracak, daha cesur ve kendinden emin bireyler olmalarını sağlayacaktır. Bunlarla birlikte oyun oynamak, deneyimlerini çeşitli oyuncaklarla somutlaştırmayı sağladığı gibi sorunun ne olduğunu ve yaşanan sorun karşısında çocuğun ne hissettiğini gösterir. Oyunu kurabilmek, kimin başlayacağı konusunda karar verebilmek, kuralları baştan birlikte belirlemek, çocukla iş birliğini sağlarken; ona söz hakkı tanındığı ve ortak bir başlangıç yapıldığı mesajını da verecektir.
