Diplomanın, mezun olunan üniversitenin, mezun olduğunuz bölümün hiçbir öneminin olmadığına veya çok da önemli olmadığına dair birçok yazı okumuşsunuzdur. Bunun biraz da toplum olarak diplomaya olan bakış açımızdan kaynaklandığını düşünüyorum. Bu nedenle öncelikle “Diploma” tam olarak nedir sorusunun yanıtını vermemiz gerekiyor. Türk Dil Kurumu’na göre;
Bir kimseye herhangi bir okulu veya öğrenim programını başarıyla tamamladığını, bir derece veya unvanı kullanmaya hak kazandığını, bir iş, sanat veya meslek dalında çalışabilme yetkisi elde ettiğini belirtmek için bir öğretim kurumu tarafından düzenlenip verilen resmî belge, icazetname, şehadetname:
“Çoğunlukla üniversite diploması alabilmek uğruna kendini paralayan bir gençlikle karşı karşıyayız.” – Ahmet Cemal
Yani diploma:
- Bir okulu veya öğrenim programını başarıyla tamamladığımızı
- Bir derece veya unvanı kullanmaya hak kazandığımızı
- Bir iş, sanat veya meslek dalında çalışabilmemiz için gerekli yetkiyi elde ettiğimizi
Belgeleyen bir öğretim kurumu tarafından verilen resmi belgedir. Diploma bu nedenle önemlidir. Bu üç koşulu sağladığımızı göstermek için gerekli bir belgedir. Bununla birlikte diploma, bize herhangi bir iş garantisi vermez, bizi yüzde yüz başarıya ulaştırmaz. Hatta diploma aldığımız alanla ilgili her şeyi bildiğimizi de göstermez. Bunun için transkripte, yaptığımız örnek çalışmalara ve bunun gibi birçok şeye de bakılır. Bu nedenle aldığımız diplomanın ne kadar bizimle ilgili olduğu, o diplomanın içini ne kadar doldurduğumuz, kendimizi ne kadar yeterli hissettiğimiz, diplomayı aldığımız alana yönelik ilgimiz, diplomadan beklentilerimiz ve kariyer hedeflerimiz de en az diploma kadar önemlidir.
Diploma Konusunda Dikkat Etmemiz Gerekenler:
Diplomayı aldığımız veya alacağımız kurumun niteliğine de dikkat etmemiz gerekir. Nasıl karşılığı olmadan basılanan paranın herhangi bir değeri yoksa, içi boş olan öğretim programlarından para karşılığında satın alınan diplomalar, sertifikalar vb. belgeler de bize katkı sağlamayacaktır. Peki diplomasını almayı düşündüğümüz okul veya öğrenim programını tercihimizi neler şekillendiriyor:
- Yerleştirme sonuçlarına ilişkin bir önceki yıla ilişkin veriler. Benimle aynı puan aralıklarındaki insanlar hangi bölümleri tercih ediyorsa, ben de o bölümleri tercih edeyim. Puanım nereye yeterse oraya gideyim (Öz yeterlik). Örneğin: http://www.osym.gov.tr/TR,16889/2019-yks-yerlestirme-sonuclarina-iliskin-sayisal-bilgiler.html
- İstihdam verileri. Puanım birçok yere yetiyor ancak bu bölümlerden mezun olduktan sonra iş bulamama ihtimalim de var. Bu ihtimalin en düşük olduğu bölümlere bakayım. Mezuniyet sonrası iş bulabileceğim bir alana yöneleyim (Beklentiler). Örneğin: https://www.cbiko.gov.tr/projeler/uni-veri
- Mesleki yönelimler. Mesleki anlamda ilgimin olmadığı bir işi öğrenmeye de, o alanda çalışmaya da hevesim olacağını sanmıyorum. İlgimin olduğu bir alanda öğrenim göreyim (İlgi). Örneğin: https://fatihrehberlik.com/uygulamalar/meslek_testi.html , https://www.analitist.com/analiz/holland_mesleki_yonelim_analizi.html
Tercih yaparken bütün bu durumları göz önünde bulundurmalıyız. Gerçekçi olmak gerekirse sadece ilgimizin olduğu bir alana yönelirsek ve bu konuda yeterliliğimiz yoksa veya bu alan beklentilerimizi karşılayacak düzeyde değilse başarılı olamayız. Hiç ilgimizin olmadığı bir alanı da puanımız yettiği için ve/veya iş ihtimali daha yüksek diye tercih edersek yine istediğimiz başarıyı elde edemeyiz. Bu nedenle de diplomanın önemli olmadığı yanılgılarına kapılabiliriz.
Sonuç olarak diploma önemlidir. Aldığımız veya alacağımız diplomaların bizimle ne kadar ilgili olduğu, o alanda kendimizi geliştirmeye ne kadar açık olduğumuz ve diplomadan beklentilerimizin ne kadar karşılandığı/karşılanacağı daha da önemlidir. Bu nedenle bir okulu tercih ederken bütün bu durumları göz önünde bulundurarak karar verirsek ileride pişmanlık yaşamayız.
