Çocuk yetiştirme stilleri aileden aileye değişiyor. Aslında niyet hepsinde aynı: Sağlıklı,mutlu ve kendi ayakları üzerinde durabilen bir çocuk yetiştirmek! Tüm anne-babalar için çocuklarının
mutluluğu her şeyden önce geliyor. Fakat çocuklarımızın mutlu olduğu düşüncesi bize mi ait? yoksa onlara mı?
Bu sorunun yanıt bulması sağlıklı, üretken ve mutlu nesiller yetiştirme hedefimize ulaşmaya bizleri daha da yakınlaştıracaktır düşüncesindeyim. Bu süreçte de hangi ebeveyn stiline sahip olduğunuzun farkına varmak ve uygulamak ayrı bir öneme sahip.
Günümüzde, psikologlar dört ana ebeveynlik stili tanımlamaktadırlar: yetkili, izin verici, otoriter ve ihmalkar. Her ebeveynlik stilinin, ebeveyn olan çocuklarda farklı sonuçlar ürettiği söylenebilir.
İlk üç ebeveynlik stili,1960’larda psikolog Diana Baumrind tarafından saptanmıştır. Baumrind 100’den fazla okul öncesi çağındaki çocuğu inceleyerek iletişim türleri, sıcaklık ve beslenme, disiplin stratejileri ve ebeveyn beklentileri dahil olmak üzere ebeveynliğin çeşitli bileşenlerini belirlemiştir.
Bu çalışmanın sonucunda Baumrind, çoğu ebeveyn stillerini yetkili, hoşgörülü ya da otoriter olarak sınıflandırmıştır. Ardından yapılan araştırmalar bu sınıflandırmaya dördüncü ebeveynlik stilini eklemiştir: ihmalkar ebeveynlik.
Şimdi bu ebeveynlik stillerinin her birini kısaca açıklamaya çalışalım ve böylece şu soruyu yanıtlamanıza yardımcı olalım: Ebeveynlik stiliniz nedir?
Yetkili Ebeveynler
Yetkili ebeveynler “yüksek tepki ve yüksek talepler” gösterirler. Çocuğun fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarına son derece sıcak ve duyarlıdırlar, ancak aynı zamanda çocuğu yüksek standartlarda tutarlar. Beklentiler ve sınırlar açık ve tutarlı bir şekilde uygulanır.
Bu ebeveynlik tarzı genellikle çocuklarda en iyi sonuçları verir. Yetkili ebeveynler tarafından yetiştirilen çocuklar, memnun, bağımsız, işbirlikçi, sıcak, yetkin ve iddialı olma eğilimindedir. İyi sosyal becerilere sahiptirler ve kendilerine güvenirler, akademik olarak başarılı olurlar ve olumlu faaliyetlerde bulunurlar. Zihinsel sağlıkları daha iyidir ve zararlı alışkanlıklara veya şiddete daha az eğilimlidirler.
İzin Veren Ebeveynler 
İzin verici ebeveynler de oldukça duyarlıdır. Aradaki fark, izin veren ebeveynlerin düşük talepleri olmasıdır. Çocuklarına karşı çok sevecendirler, ancak çok az kural veya sınır koyarlar. Nadiren çocuklarını disipline etmeye veya kontrol etmeye çalışırlar. Var olan kuralların tutarsız olması ve çoğu zaman uygulanmaması muhtemeldir.
Sonuç olarak, hoşgörülü ebeveynler tarafından yetiştirilen çocuklar, ebeveyn rehberliği, yapısı veya sınırlarının olmaması nedeniyle öz kontrol ve öz saygı ile mücadele edebilir. Genellikle talepkar veya hak sahibidirler ve beklentilerin olmaması nedeniyle düşük başarı gösterme eğilimindedirler. Ayrıca kötü kararlara ve riskli davranışlara eğilimlidirler.
Otoriter Ebeveynler
Otoriter ebeveynlerin yüksek talepleri vardır ve çocuklarına karşı daha az duyarlı ve sıcaktırlar. İtaati vurgularlar ve utandırma, açıklanamayan
cezalandırma ve tehditlerle davranışları zorlayabilirler. Sabırsızdırlar ve hataları affetmezler, çocuklarına seçenekler sunmazlar ve muhtemelen soğuk ve mesafeli görünürler.
Otoriter ebeveynler tarafından yetiştirilen çocuklar, düşük özgüvene sahip olabilir ve başkalarının yanında utangaç veya korkmuş görünebilir. Kolaylıkla uyum sağlarlar, sosyal becerileri zayıftır ve geçmişte kendi kararlarını verme fırsatı bulamadıkları için kötü seçimler yapabilirler. Bazıları ev ortamının dışında agresif davranışlar sergileyebilirler.
İhmalkar Ebeveynler 
İlgisiz ebeveynlik olarak da adlandırılan ihmalkar ebeveynlik, hem düşük talepler hem de düşük tepki verme ile karakterize edilir. İhmalkar ebeveynler duygusal olarak mesafelidir ve çok az gözetim sağlar veya hiç gözetim sağlamaz. Çok az beklentileri vardır ve çoğu zaman çocuklarına bakamayacak kadar kendi sorunlarıyla meşgul olurlar. Sonuç olarak, kasıtlı olarak çocuklarından kaçınabilirler.
İhmalkar ebeveynlik, artan madde kötüye kullanımı riski olan duygusal olarak içine kapanık çocuklar üretir. Ayrıca aile desteğinin olmaması konusunda korku veya endişe duyarlar ve başkalarına bağımlı olmak istemedikleri için insanları uzaklaştırabilirler.
Çözüm
Bir çocuğu düzgün bir şekilde yetiştirmenin tek bir yolu yoktur. Ancak araştırmalar, yüksek düzeyde yanıt verme ve yüksek talepler içeren dengeli bir yaklaşımın en iyi sonuçları verdiğini öne sürmektedirler.
Çocukların sevgiye ve ilgiye ihtiyaçları vardır ama aynı zamanda disipline, sınırlara ve rehberliğe de ihtiyaçları vardır. Henüz yetkili bir ebeveyn değilseniz, birkaç değişiklik yapmak daha mutlu, daha başarılı ve daha kendine güvenen bir çocuk yetiştirmenize yardımcı olabilir.
