En iyi öğretmenler, en iyi müfredat, en zeki en başarılı öğrenciler burada mı? Yoksa bunlar PISA sonuçlarında bir ülkeyi başarılı görmek istememiz için bizim uydurduğumuz bahaneler mi?
Pası Sahlberg Finlandiya eğitimine birinci dereceden şahit olan ve “Eğitimde Finlandiya Modeli” isimli kitabın yazarı “Şehir efsanelerine aldırmayın” diyor. Finlandiya’da en başarılı öğrenciler öğretmen yapılmaya çalışılmıyor. Zaten bu biraz anlamsız bir çaba olmaz mıydı? Öğrenmede hiç zorluk yaşamayan veya hiç çaba harcamayan birisi, öğrencilerin daha iyi öğrenmelerini sağlayacak şeyin ne olduğunu muhtemelen daha zor görecektir. Onun yerine Finlandiya öğretmen seçerken önce ülke çapında öğretmenlik için bir adına VAKAVA sınavı dediği bir sınav yapıyor. Bu sınavda başarı gösterenleri ise bir sonraki mülakat kısmına geçiriyor. Mülakatta yapılan ise öğrencilerin akademik performansına değil; iletişim becerileri, takım çalışması ve öğretmenliğe uygun olup olmamasına bakılıyor. Kısaca toparlamak gerekirse Finlandiya’da en yüksek notu alan öğrenciler öğretmen yapılmıyor, öğretmenlik mesleğini bir ömür boyu tutku ile yapacak, sınıfa girdiğinde kendini her şeyiyle öğrencilerine adayacak öğretmenler aranıyor.
Diğer bir konu ise Finlandiya’da odaklanılan nokta uluslararası sınav sonuçları. PISA sonuçlarına bakıldığında Finlandiya’nın alt basamaklara doğru düştüğü görürsünüz. Başka bir ülkede böyle bir durumda PISA sınavının ardından günlerce televizyonlarda konuşulur, bu düşüşün sebebi belirlenmeye çalışılır. Fakat Finlandiya’da eğitimin temel amaçlarından birisi öğrencilerin hayatlarında ihtiyaç duyduğu şeylerin öğretilmesi, onların mutlu olması ve başkalarına, kendine saygılı olması. Okuma ve matematik alanında geriye düşmüşüz ders saatlerini arttırmalı ve daha çok test çözdürmeliyiz deyip bunun için uğraşmıyor, PISA veya TIMSS sonuçlarından alınan puanlarla çok fazla ilgilenmiyorlar.
Peki ev ödevi konusu? Sanılanın aksine ev ödevi verilmemesi gibi bir durum yok. Fakat gerçekten çok kısa sürede yapılabilecek ödevler veriliyor. Genellikle 10-15 dakika süren ödevler ve bizim aksimize tekrarı önemseyen ödevler yerine proje bazlı ödevler veriliyor.
Fin eğitim sisteminin mucizevi, akla hayale gelmeyen yöntemleri yok. Sadece öğrencilerini merkeze alıyorlar, onların isteklerini müfredata katıp ona göre bir yol planı çiziyorlar. Eğitimde her şeyin, tüm kaynakların öğrenciler için olduğuna inanan ama onları bu sisteme dahil etmeyen bizlerin aksine.
Kadir Karaduman
KAYNAKLAR:
Eğitimde Finlandiya Modeli PASI SAHLBERG
https://www.youtube.com/watch?v=iD9KAXwZd-s ( 30 dk.-40 dk.)
