Zorluk seviyesindeki metni anlamak, yorumlamak ve eleştirmek açısından, İngilizce öğrenen insanlar ilk başta içeriği nispeten akıcı bir şekilde okuyabilmelidir. Okuma akıcılığı, basılı materyali doğru kod çözme, algoritma oluşturma, uygun tempo ve prozodi (anlamlı ifade etme yeteneği) ile okuma yeteneğini ifade etmektedir. Prozodi, metin için uygun ritim, tonlama, sesler, vurgular ve duraklamaları barındırmaktadır. İyi bir ifadeyle etkili bir tempoda yüksek sesle okumak için, bir İngilizce öğrenen insan bir metin cümlesini anlamlı söz dizimsel ve anlamsal birimlere yetenekli bir şekilde bölmelidir. Başka bir ifadeyle, duygusal okuma kısmen bir öğrencinin temel dil bilgisi özelliklerini ve mantıksal ifadeleri tanımasına dayanmaktadır.
İngilizce dili öğrenimini okuma ile bağdaştırdığımızda; 16 yaş üstü kişiler arasında İngilizcenin popülerliğindeki düşüş, birçok kişi tarafından, bilim ve matematik öğrenimine daha uygun bir modeli dil ve edebiyatın oldukça farklı disiplinlerine empoze eden iyi düşünülmemiş değişikliklerin bir sonucu olarak görülmektedir. Son derece zorunlu bir dizi hedef, öğrencileri iddialı kelime dağarcığı ve noktalama işaretleri kullanmaya itmektedir. Ancak bu, hayal gücünü, hikaye anlatıcılığını ve yorumlamayı teşvik etmek için sınırlı bir alan bırakıyor ve kitaplara olan sevgiyi teşvik etmek için çok önemli olan kitaplardan alınan zevktir.
Hangi Kitaplar Okunabilir? – 1
Klasik Romanlar: İngilizce klasik romanlar, hem dilbilgisi becerilerinizi hem de kelime haznenizi geliştirmeniz için harika birer kaynaktırlar. Örneğin, Jane Austen’in “Pride and Prejudice” veya Charlotte Bronte’nin “Jane Eyre” romanları, kelime bilginizi artırmak ve farklı cümle yapılarını öğrenmeniz için muhteşem kitaplardır.
Bilimsel Gelişim Kitapları: İngilizce kurgu dışı kitaplar, çok farklı konularda bilgi edinmenizi sağlayabilirken ufkunuzu da oldukça genişletebilir. Malcolm Gladwell’in “Outliers örnekleri verilebilir.
Kişisel Gelişim Kitapları: Yuval Noah Harari’nin “Sapiens” kitapları, popüler bilim türündedir ve dil öğrenimi konusunda önemli bir gösterge olabilir.
“Akıcılık” işlemi, kod çözme ve anlama arasında kritik bir kanal görevi görmektedir. Öğrenciler bir metin pasajını etkili kod çözme, etkili tempo ve anlamlı ifadeyle okuyabildiklerinde, beyin güçlerini gerçek metin içeriğine odaklanmak için serbest bırakabilmektedir. İngilizce öğrenen öğrenciler, dil bilgisindeki boşluklarla standartlara uygun nesre yaklaştıkları için, yalnızca bir okumadan sonra akıcılığa ulaşmaları ve metin anlamını kavramaları beklenemezdir. Bir eğitimci yüksek sesle okusun veya akranlarını ortak bir yüksek sesle okuma için gruplandırma yapılır, zorlu bir metin bölümünde bir geçiş acınacak derecede yetersiz olacaktır.
Tüm ders alanlarında, öğretmenler atanan bir metnin birden fazla okumasını, her seferinde bir bölüm olacak şekilde yapılandırmalı ve tüm temel okuyucuları, EL’leri ve İngilizce konuşanları desteklemek için akıcı okuma için etkili modeller sağlamalıdır. İleri düzey anlatı ve bilgilendirici metinler, tek bir sürükleyici yüksek sesle okuma, kendiliğinden işitsel işleme ve temel fikir ve ayrıntıların anında tartışılması için tasarlanmamıştır. Örneğin, mevsimlerin nedenlerini konu alan altıncı sınıf bir fen bilgisi bölümü, dinleyicinin kısa süreli hafızasını zorlayan karmaşık cümle yapıları, ağır bir kavram yükü ve alışılmadık akademik kelime dağarcığı içerir.
Newbery Madalyası kazanan Number the Stars romanı, II. Dünya Savaşı sırasında Danimarka’daki Yahudilerin zorla yerlerinden edilmesine odaklanıyor. İlişkilendirilebilir on bir yaşında bir başkahraman olsa bile, bu tarihi kurgu eseri, ortaokul okuyucularının coğrafi, politik, sosyal ve tematik nüansları kavramaları için anahtar pasajların bilinçli bir şekilde yeniden okunmasını ve yönlendirilmiş analizini hak ediyor.
Hangi Kitaplar Okunabilir? – 2
Çocuk Kitapları: Başlangıç seviyesindeyseniz, çocuk kitapları önem arz eden içeriklerdir. Dr. Seuss’un “Green Eggs and Ham” veya Maurice Sendak’ın “Where the Wild Things Are” vb.. kitaplar örnek olarak gösterilebilir.
Korku Romanları: Korku romanları, İngilizce okuma pratiği yapmanız için harika bir seçenek olabilir. Örneğin, Stephen King’in “The Shining” veya Bram Stoker’ın “Dracula” romanları, farklı kelime dağarcığı ve dil yapıları öğrenmeniz için harika kaynaklardandır.
Dilbilgisi Yardımcı Kaynaklar: İngilizce öğrenirken, dilbilgisi ve kelime bilginizi geliştirmeniz için hazırlanmış İngilizce öğrenim kitapları da önerilmektedir. “English Grammar in Use” veya “Vocabulary in Use” dil öğreniminde fayda sağlayacaktır.
Şekil 1. Akıcı Okuyucuların Uygun Şekilde Kullanımı
Kaynak: Dil Magazini.
Eğitim Kurumlarında Akıcılık Rutinleri Oluşturma
Kapsamlı araştırmalar, tekrarlanan okumayı öğrencilerin akıcılık becerilerini geliştirmek için temel strateji olarak belirlemiştir (NICHD, 2000). Tekrarlanan okuma iki temel unsuru bünyesinde barındırır:
1) Öğrencilere aynı metin pasajını okuma ve ardından tekrar okuma fırsatı vermek
2) Öğrencilerin gerektiğinde öğretmen rehberliğinde sözlü olarak okuma pratiği yapmasını sağlamak. EL’ler, metin pasajlarından sözlü ve yazılı yanıtları modellemek için talimatlara kadar okuma dersi materyalinde planlı ve tutarlı öğretmen rehberliğinden kesinlikle faydalanırlar.
Herhangi bir zorluk seviyesindeki içerik, bilindik öğretim rutinleri kullanılarak birden çok kez okunmalıdır. Bir öğretim rutini, “belirli bir öğretim hedefini ele almak için düzenli olarak takip edilen, araştırmaya dayalı, sınıfta test edilmiş, adım adım bir öğretmen ve öğrenci eylemleri dizisidir” (Kinsella, 2018). Patlamış mısır okumak gibi sürekli değişen etkinlikler ve savunulamaz stratejiler yerine, İngilizce öğrenenler metin anlama ve okuryazarlık becerilerini geliştirecek sınıf içi uygulamaları için öğretmenlerine güvenirler. Okul çapında tutarlı bir akıcılık rutini benimsemek, öğrencilerin metin katılımını ve özgüvenini artırır; çünkü savunmasız okuyucular süreçlere aşinadır ve öğrenmeye odaklanmaya hazırdır.
Sefa SEZER
English Teacher
