Oyun Nedir?
Psikolojik sağaltımda oyun terapisini kullanmanın gerekliliğini ve mantığını tam olarak anlayabilmek için öncelikle oyunun “psikolojisi” hakkında bazı temel bilgilerin bilinmesi gerekmektedir. “Oyunu” tanımadan psikoloji ile oyunu (özellikle psikolojik sağaltımda) bağdaştırmak “yapbozun” bazı parçalarının eksik kalması gibidir.
Oyunun “insanlık tarihi kadar eski ve evrensel” olduğu görüşü kabul edilirse, oyunu anlamak da bir o kadar karmaşık ve zor olduğu düşünülebilir. Oyunun ilk kez insanlık tarihinin hangi aşamasında tam olarak ortaya çıktığı konusunda net bir bilgi olmasa da, yazılı kaynaklar ve arkeolojik kazılar, oyunun çok önceden beri insanın hayatının bir parçası olduğunu kanıtlamaktadır.
Oyun Terapisi
Hiçbir dışsal kaynağı olmadan, çocukların doğası gereği motive oldukları oyun, psikoterapi sürecinde de yaklaşık 1900’den itibaren kullanılmaktadır. Oyun terapisi, çocukların duygularını ve yaşadıkları sorunları dışa vurma fırsatı vererek, bunlarla yüzleşmesini ve çözüm yolları bularak baş etmesine fırsat tanır.
Bu terapi sürecinde yargılanmadan doğrudan kabul edilen çocuk, kendi problemlerini, duygu ve düşüncelerini ortaya koyarak kendini tamamen ifade edebilmektedir. Yönlendirilmiş ve yönlendirilmemiş olarak iki çeşit oyun terapisi bulunmaktadır.
Yönlendirilmiş oyun terapisi ile çocuğa direktif verilerek oyun oynaması sağlanır. Çocuk merkezli oyun terapisi olarak bilinen yönlendirilmemiş oyun terapisinde ise, oyunun kaptanı çocuktur. Çocuk her seansta hangi konuyu getireceğine kendisi karar verir. Terapistin görevi ise, çocuğu takip etmek, yönlendirmemek ve çocuğun kendi yaşadıklarını, duygularını ve kaynaklarını fark edebilmesi için aynalamak yani yansıtmaktır. Oyun terapisi, oyunla çocuğun kendini ifade edebilmesi için doğal ortamda bulunma temeline dayanır.
Oyun ve oyuncak kullanarak çocukla iletişim kurmaya, olumsuz davranışlarını değiştirmelerine yardımcı olunur. Yetişkinler için danışmanlık ne ise, çocuk için de oyun terapisi odur. Oyun terapisi, kelimeler yerine oyuncakları koyarak/kullanarak çocuklara kendilerini ifade edebilmelerine yardımcı olur.
Oyun, çocuğun gelimi için yaşamsal bir önem taşımakta ve çocuğun gelişimini yansıtmaktadır. Çocuğun bedensel, ruhsal gelişimi ve eğitimi için oyun beslenme ve uyku kadar önemli bir ihtiyaçtır. Çocuğun gözü ile bakıldığında oyun, çocuğun en önemli işi, oyuncakları da en önemli aracıdır. Oyun çocuğun kendini ifade edebildiği, yeteneklerini farkettiği, yaratıcı potansiyelini kullanabildiği, dil, zihin, sosyal, duygusal ve motor becerilerini geliştirebileceği önemli bir fırsattır.
Çocuklarla iletişim kurmanın ,onların dünyasını paylaşmanın bir çok yolu vardır. Oyun, bu yolların en doğal olanı, en sık kullanılanı ve en sağlıklı sonuç verenidir. Oyun her çocuğun gerçek yaşantısından daha çok benimsediği, daha çok içinde yaşadığı ve mutlu olduğu bir dünyadır. Oyun, her yaşta insanın hayatında önemli yeri olan bir etkinliktir. Yetişkin için, eğlenmek, dinlenmek, boş zaman etkinliği gibi anlamlar ifade eden oyun; çocuk için, içinde yaşadığı dünyayı, çevresindeki insanları tanıma ve anlama aracıdır.
Çocukların oyunları ve oyuncakları kullanarak kendilerini ifade etme gereksinimlerine odaklanan özel bir süreçtir. Kendilerine güvenli bir ortam sunan oyun terapisti ile istedikleri şekilde oynayabilmeleri için cesaretlendirilirler. Bu süreçte çocuklara duygusal sorunlarını ifade edebilmeleri için değişik türde bir çok oyuncak sunulur.
Oyun Terapisi Çocuğuma Nasıl Yardımcı Olabilir?
Oyun terapisi, çocukların kendilerini ifade edebilecekleri, risk alabilecekleri, sosyal kuralları ve sınırları öğrenebilecekleri ve yaşadıkları sorunlar ile başa çıkabilme yollarını keşfedebilecekleri güvenli bir ortam yaratır. Çocuk merkezli oyun terapinin yardımcı olduğu konularda aşağıdaki gibidir.
- Öfke kontrolü
- Kaygı ve korkular
- Fobiler
- Özgüven ve özyeterlik sorunları
- Kardeş kıskançlığı
- Ayrılık Kaygıları
- Uyku ve yemek ile ilgili problemler, tuvalet sorunları
- Çocuğun cinsel davranışlarla aşırı meşguliyeti
- Çocuklarda istismar ve ihmal
- Yas ve Kayıp durumları
Oyun Terapisinin Çocuğumun Evdeki Oyunundan Farkı Nedir?
Oyun oynamak çocuğa yaşamlarında insanlarla girdikleri etkileşimleri yeniden canlandırma fırsatı veren doğal bir fırsattır. Oyunun üç temel amacı vardır: İlk ikisi çocuğun bilişsel ve motor gelişimini desteklemek, üçüncüsü ise duygusal çatışmaların çözülmesini sağlamaktır.
