Yaz tatili bitti, şimdi okula dönüş zamanı…
Yaz tatilinden okula uyum sağlayabilmek için veli ve öğrencilerin iş birliği içerisinde olması önemlidir. Bu noktada karşımıza iki grup öğrenci çıkıyor: Birincisi, üç aylık bir tatilden sonra okula dönecek grup, ikincisi ise okula yeni başlayacak okul öncesi ve ilkokul 1. Sınıf grubu. Okula dönecek olan gruptaki çocuklarda çeşitli davranış değişimleri ve duygu farklılıkları yaşanacaktır.
Sabahları erken kalkmak, yoğun ders temposu içerisine girmek, sınav grubundaki öğrenciler için ise sınav stresiyle baş ederek ders çalışmaya başlamak gibi. Okula yeni başlayacak okul öncesi ve ilkokul 1.sınıflar için ise zorluklar farklı türden olacaktır. Anneden ya da bakım verenden ayrılma, ihtiyaçlarını (tuvalet, yemek vb.) kendi karşılama, okul kurallarına uyum sağlama gibi. Peki bu duygu ve davranış değişimleriyle baş ederken nelere dikkat etmeliyiz?
İki grup için de ortak olarak veliler okul başlamadan önce öğrencilere okul kurallarını hatırlatmalı ya da sıfırdan anlatmalıdır. Yaz tatili boyunca rahat davranışlar sergilemeye alışan öğrenciler için kuraları hatırlaması oldukça önemlidir. Okula yeni başlayacak için ise kurallar öğrencilerin ürkmesine izin vermeden, okula uyum sağlamalarını kolaylaştıracak şekilde anlatılmalıdır. Eğer velinin okul hakkında bilgilendirmesi yeterli olmuyorsa okul psikolojik danışmanından anlatım konusunda yardım istenebilir.
İkinci grup yani okula yeni başlayan öğrencilerdeki duygu durumlarından biri de anneden ya da bakım verenden ayrılma olacaktır. Çocukların muhtemelen uzun süreli ilk ayrılıkları olacağı için velilerin çocuklarını sürece hazırlamaları önem arz eder. Okul başlamadan birkaç gün önce anne ile çocuk okul bahçesi ziyaret edilebilir, sınıf gezintileri yapılabilir, kırtasiye alışverişi yapılarak okul için tatlı bir giriş yapılabilir.
Okul başladığında ayrılık anksiyetesi yaşayan ve ağlama davranışı gösteren çocuklar için de velilerin dikkatli olması önemlidir. Okulda teneffüslerde sürekli çocuğun yanında olmak, her gün sınıf kapısında beklemek, çok ağladığı günlerde çocuğu okuldan almak çocuğun okula alışmasını engelleyecektir. Okulda yalnız olmadığı ve öğretmenleri, arkadaşları ile olacağı anlatılmalı ve anne aşamalı olarak okuldan ayrılmalıdır. Eğer anne çocuk arasında bu süreç sağlıklı olarak sonuçlandırılamıyorsa psikolojik danışmandan yardım istenmelidir.
Bu grubu ilgilendirecek bir diğer değişiklik çocuğun yeme-içme, tuvalet ihtiyacını kendi karşılayacak olmasıdır. Yaklaşık 5-6 yaşlarında olan çocukların sağlıklı süreçte tuvalet ve yeme-içme faaliyetlerini kendileri yapmaları beklenir fakat yanında ebeveynin olmasına alışmış olan çocuk için sıkıntı yaratabilir. Annenin, çocuk üzerinde yardımı eğer bu zamana kadar kesmediyse okul başlamadan önceki haftalarda kesmeye başlaması, okulda tuvalet ihtiyacını tek başına nasıl gidereceğini anlatması, yemeğini yalnız yemesi için teşvik etmesi yararlı olacaktır.
Yine okula dönecek olan ilk grubun zorluklarına bakacak olursak 8 ve 12. Sınıfların okula dönüşleri epey hareketli olacak. Tatilin bitmesi, erken kalkmanın zorluğuna ek olarak bir de sınav senesinde olmak öğrencilere ekstra sorumluluk yükleyecek. Ailelerin sınav senesinde doğru destek ve motivasyonu öğrencilere verebilmek için mutlaka okul psikolojik danışmanı ile beraber ilerlemelerini tavsiye ediyorum.
Sınav grubu öğrenciler için velilerin genel olarak yaptıkları zorlamalar, çalışmadığı ya da istenilen kadar çalışmadığı için fazla uyarı ergenler üzerinde ters etki yapıp tamamen süreçten kopmalarına neden olabilecektir. Velilerin sakin, anlayışlı ve yardımcı birer ebeveyn olarak çocuklarına maksimum destek vermeleri, öğrenciler üzerinde baskının oluşmamasına ve öğrencide “Ailem beni destekliyor ve beni her halimle kabul ediyor” düşüncesinin oluşmasına zemin hazırlayacaktır.
Birkaç örnek davranış ve duygu değişimi üzerinden okula dönüş serüveni ile ilgili ufak bir bilgi vermiş oldum. Fark edildiği üzere her grup öğrenci için ortak olan yardım basamağı velilerdir. Anlayışlı, çocuğunu dinleyen, destekçi ebeveyn olmak öğrenciler için güvenilir bir ortam demektir.
Herkese başarılı ve bol okumalı bir yıl diliyorum…
