Sekonder kazanç, “bir kişinin fiziksel veya ruhsal rahatsızlığını ileri sürerek, bu rahatsızlıktan fayda sağlama durumu” şeklinde ifade ediliyor.
İlgi görmek için hastalıklarını bahane edip bilinçli olarak duygu sömürüsü yapmaya verilen ad 😊 Yani Kişinin fiziksel ya da ruhsal rahatsızlıkları sebebiyle elde ettiği ilgi, alaka, sevgi ve kolaylığı kaybetmemek için, hastalıklarını devam ettirme sanrısı olarak görülüyor😊
Bir diğer tanımlama da ikincil kazançlar olarak yapılmış. Olumsuz bir durumu kendi lehine çevirme hali, olumsuz bir durumdan karlı çıkmaya çalışmak için sergilenen uyanıklık denebilir.
Bu sendrom bizim toplumumuzda fazlasıyla yaygın şekilde görülüyor. İlgi görmek için değil sadece, bahane bulamadığımız zaman bizim kurtarıcımız oluveriyor. On yıllar öncesinden kalan hastalıklar, fi tarihinde geçirilen ameliyatlar, “doktorun aman şundan-bundan uzak dur” lafları yıllarca uzak ediyor işten güçten, sorumluktan… İşimize gelmeyen her sorumluluktan kaçmak için acayip fırsat sağlıyor bizlere..
Yoksa bu kadar iyileşemeyen hastalıklar, bitmeyen dertler, kadersizlikler, bahtsızlıklar nasıl üst üste gelirdi …
Yani biz bu sendromu seviyoruz.
Kendi başının ağrısıyla başkasının başını ağrıtmamak lazım diye düşünmüşümdür her zaman…Yani sana derman olmayacak kişiyi bunaltmanın anlamı olmadığı gibi, sana tek faydası -ki değil- isteksiz bir ilgi, samimiyetsiz bir iletişim olabilir sadece…
Yapmamak lazım😊
Sekonder kazancı sadece hastalık olayında görmüyoruz. İnsanoğlu başına gelen olumsuz durumu bir süre sonra o olay ortadan kalkmış olsa bile olayın etkilerini devam ettirerek o ilgiyi kesmek istemiyor. İşte benim başıma da şunlar- bunlar gelmişti de, bunları yaşamıştım da böyle olduydum.….vs. Biz ajitasyon yaparak ilgi çekmeyi seviyoruz. Olumsuz bir durumdan ikincil kazanç sağlayan kişi kendisine zarar veren durumu psikolojik olarak sürdürme eğilimi gösteriyor. İkincil kazançlar için sergilenen davranışlar çoğunlukla bilinçli olarak yapılan davranışlar değildir dense de gayet bile isteye bu sanrının sürdürüldüğünü düşünüyorum. İkincil kazanç elde eden kişi, kendine bir hastalık tanımlayarak, yapamadığı ya da yapmak istemediği birtakım işleri geçiştiriyor. Başarısızlıklarında veya sergilediği olumsuz davranışlarda sorumluluğu üstlenmiyor. Bunun için hep hazırda tuttuğu bir hastalığı ve bir bahanesi var çünkü…Hiç bulamazsa psikolojisi iyi değil 😊
Sekonder kazanç sendromu bi süre sonra çekilmez hal alıyor, yalancı çoban misali gerçek bir rahatsızlık durumunda yine ilgi çekmek için yapılan duygusal manipülasyon olarak görüldüğü için inandırıcılığını kaybediyor. Güven kalmıyor o kişiye yönelik. O nedenle tehlikeli. Çünkü bu durum, başlangıçta kişiye fayda sağlıyor gibi görünse de sonunda daha büyük kayıplar ve yalnızlığa neden oluyor.
Sekonder kazanç, yaşlandıkça insanların çok tercih ettiği bir ilgi hastalığına dönüşüyor. Özellikle aile büyükleri çocuklarının ve yakın çevresinin sürekli ilgisini sağlamak adına yaşlılığı hastalık durumuna döndürüyor. Yani sağlıklı yaşlılık diye bir şey yok. Bir taraftan haline şükrederken diğer taraftan bedensel şikâyetlere bağlı yakınmalar, kalan ömrü hastalıklı geçirmeye gönüllü hale getiriyor. Kişi iyilik haline dönerse, üzerindeki ilginin azalacağını düşünüyor çünkü. Tek muhabbet konusu her geçen yaşta çeşitlenen hastalıkları oluyor. Bu nedenle, yaşadığı sıkıntıları abartarak anlatma eğilimi de artıyor.
Sekonder sendrom genellikle hastalıklar üzerinden ele alınsa da tek tipi bu değildir. Örneğin ilişkisel, ekonomik ya da işle ilgili durumlarda da kazanç elde etme düşüncesi olabilir. Yapay bir mağduriyet yaratarak bunun üzerinden kazanç sağlamaya çalışan (ilgi- alaka beklentisi) birileri herkesin çevresinde vardır eminim 😊 Bazı kişilerde etrafındaki insanlardan intikam almak için sekonder kazanç elde etmeye çalışır. Bu nedenle, etrafındaki insanları zorlar, onlardan yapabileceklerinden çok daha fazlasını ister ve sürekli ilgi alaka bekler.
Kişi, başarısızlıklarını kabullenmemek için de sekonder sendromu çok kullanabilir. Çünkü fiziksel veya psikolojik bir rahatsızlık, başarısızlığı gizlemek için mükemmel bir yöntemdir. Başaramadım, çünkü hastaydım… Yapamadım çünkü…
Örnekler uzatılabilir.
Özetle, bir sıkıntısı varMIŞ gibi davranan ile var olan arasındaki ayrımı iyi yapmak lazım.
Gerçi sekonder kazanç durumunu fark ettikten sonra, bunu karşı tarafla çözmek çok daha karmaşık ve zordur ama yine de bilmek önemli diyerek bitiriyorum.
Sağlıklı ilişkilere niyetle.
Nermin Elmas