“Nasıl öğrenileceğini öğrenmek hayatın en önemli becerisidir.”
Tony Buzan
Zihin haritaları öğretim yöntemlerini daha etkili olacak şekilde geliştirmek, dünyanın her yerindeki eğitimciler için günlük bir süreçtir.
Aynı şekilde, öğrenciler de okulda başarılı olabilmeleri için daha verimli öğrenmelerine yardımcı olacak yöntemler üzerinde çalışmaya devam ediyorlar. Rekabetin artması, iyi bir üniversiteye girme ve ardından iyi bir işe sahip olma baskısı ile birlikte, öğrencilerin eğitimlerini kontrol edebilmeleri her zamankinden daha önemli. Bununla birlikte, geleneksel ve daha eski öğretme ve öğrenme yöntemleri her öğrenci için aynı düzeyde başarıyı sağlamada yetersiz kalıyor. Zihin haritalama yöntemi, öğrenciler için çalışma becerilerini geliştirir ve materyale işlenmesi ve akılda tutulması daha kolay bir şekilde bakmalarını sağlar.
Bir öğrenciye ulaşmanın veya bir materyali özümsemenin en iyi yolunu keşfetmek eğitim sürecini başarılı kılmak adına izlenmesi gereken yollardandır. Bazı kişiler en iyi ders sırasında not alarak öğrenirken, diğerleri bildikleri tüm bilgileri ve fikirlerini grafiksel olarak yazabildikleri zaman yapar. Bu onların düşüncelerini ve öğrenmeye çalıştıkları materyali görselleştirmelerini sağlar. Öğrenciler ve eğitimciler, öğretilenlerle daha iyi bir bağlantıya sahip olmaları için zihin haritalama teknikleriyle kolayca çalışmak için bir yazılım ya da web2.0 araçları da kullanabilirler.
Zihin Haritalama (Mindmaping) Nedir?
Görsel düşünme, grafik temsiller ve diyagram oluşturma süreci MÖ 3. yüzyıla kadar izlenebilir. Ancak İngiliz araştırmacı Tony Buzan ortaya çıkana kadar gerçekten başarılı olamadığı söylenebilir.Buzan, günümüzde pek çok kişinin güvendiği zihin haritası kavramını tek başına popüler hale getirmiştir. “Geleneksel kavram haritaları, okuyucuları soldan sağa ve yukarıdan aşağıya taramaya zorlarken, okuyucuların aslında tüm sayfayı doğrusal olmayan bir şekilde tarama eğiliminde olduğunu” savunmuştur. Hayatını dünyayı gezmeye ve 1960’larda üniversitede geçirdiği süre boyunca geliştirdiği görsel düşünme tekniğinin değeri konusunda insanları eğitmeye adamıştır. 1974’te BBC’nin sunduğu Aklını Kullan (Use Your Head) isimli televizyon programını yapmış ve 80’den fazla kitap yazmıştır. Ayrıca iki Nobel ödülüne aday gösterilmiştir. Hayatı boyunca yaptığı çalışmalarla dünya çapında milyonlarca insanın bilgiyi işleme, analiz etme ve yapılandırma biçimini şekillendirmiştir
Zihin Haritaları, öğrencilerin çalışmasına ve eğitimcilerin ders materyallerini öğretmesine yardımcı olan bir stratejidir. Bir zihin haritası, bilgileri görsel olarak özetlemek için kullanılan bir diyagramdır. En yaygın zihin haritası türlerinden biri, merkezi bir kelimenin veya fikrin ilgili konulara ayrıldığı büyük bir beyin fırtınası ağıdır. Fikirler ortaya çıktıkça ve birbirine bağlandıkça, çalışmaya çalıştığınız şeyi daha iyi anlamak için kavramların nasıl birleştiğini görebilirsiniz.
Bir zihin haritası, onu öğrenciler ve eğitimciler için benzersiz bir araç haline getiren bir dizi temel unsur içerir. Bu haritalar genellikle merkezde kolayca ayırt edilebilen ana fikirle başlar. Ana temalar, daha küçük alt kümelere ayrılmadan önce ana fikirden ayrılır. Harita büyüdükçe, ana temaları ana fikre bağlayan görüntüleri veya diğer grafik öğeleri içerecektir.
Zihin Haritalamanın Faydaları Nelerdir?
Zihin haritaları “öğrencilerin farklı fikirleri bir araya getirmelerini ve öğretmenlerin fikirleri görsel olarak sunmalarını ve öğrencilerinin kavramsal gelişimlerini ve anlayışlarını değerlendirmelerini sağlayan son derece etkili görsel yardımcılardır.”
Bilgiyi öğrencilerin kendilerine öğretilenlerin daha fazlasını hatırlamalarına yardımcı olacak şekilde görmenin yanı sıra, eleştirel düşünme ve/veya hafıza becerilerini de geliştirebilirler (ve böylece eleştirel düşünmedeki eksiklikleri giderebilirler ). Sınavlar için harcadıkları günler bittikten çok sonra, zihin haritalarını kullanarak geliştirdikleri beceriler profesyonel yaşamlarına yansıyacaktır. Projeleri tamamlamak ve sınavlara çalışmak için görsel öğrenme yöntemlerine güvenen öğrenciler için, zihin haritaları düşünce süreçlerini iletmeyi kolaylaştırır, böylece öğretmenleri ve sınıf arkadaşları onların fikirlerini daha iyi anlayabilir.
Öğrenciler bir zihin haritası oluşturmak için yazılımı kullanarak kağıt üzerinde mevcut olan alanla sınırlı kalmaz. Bunun yerine, ana fikirlerinden katlanabilir dallar geliştirebilir ve gerektiğinde öğeleri sürekli olarak hareket ettirebilirler. Bu özellik, öğrencilerin dikkatlerini dağıtmadan veya kesintiye uğramadan fikirlerini oluşturmaya devam edebilmeleri için zihnin çalışmasını ve yaratıcı enerjinin akmasını sağlar. Öğrenciler ödevlerde güncel kalabilir, sınıf arkadaşlarıyla daha kolay işbirliği yapabilir ve fikirlerini herkese açık olarak (örneğin sunumlar aracılığıyla) iletmenin haber yollarını oluşturabilir.
Eğitimciler zihin haritasını sadece ders planları hazırlamak ve bir sınıf için ders hazırlamak için kullanmakla kalmaz, aynı zamanda öğrenciler arasında yaratıcılığı teşvik etmek için de kullanabilirler. Bu teknik, öğretmenlerin öğrencilere bir konu hakkında tartışma ve münazara yaratmanın bir yolunun yanı sıra problemler hakkında yeni bir düşünme ve mücadele etme yolu göstermelerini sağlar. Örneğin, bir lise tarih öğretmeni, öğrencilerin İstanbul’un alınması veya alınamasaydı neler olabileceği hakkında argümanlar geliştirmek için zihin haritasını kullanmasını sağlayabilir.
Zihin haritaları ayrıca öğretmenlerin öğrencilerinin düşünce süreçleri hakkında fikir edinmelerine ve çalışmalarının gelişimini görmelerine olanak tanır. Bu, büyümeyi izlerken aynı zamanda güçlü ve zayıf yönleri değerlendirmelerine olanak tanır. Öğretmenler ayrıca, materyali öğrenmelerine yardımcı olacak ek kaynaklar ve bilgiler sağlamak için bireysel öğrenciler için veya bir grup olarak hedeflenen ders planlarını nerede kullanabileceklerini görebilirler.
Zihin Haritalarını Eğitimde Nasıl Kullanabiliriz?
Mindmapping eğitimde sayısız kullanıma sahiptir ve öğrenciler ve öğretmenler tarafından benzer şekilde kullanılmaktadır. Pek çok öğrenci belirli bir ödev için bir zihin haritası geliştirmeyi tercih ederken, diğerleri bir dönem boyunca öğrendikleri tüm bilgileri bölümlere ayırmanın, sınavından önce materyali hatırlamalarına en iyi şekilde yardımcı olduğunu ifade ediyorlar. İşte öğrencilerin ve öğretmenlerin üretkenliklerini artırmak için bir zihin haritasını kullanmanın bazı yolları.
Not almak . bir öğretmenin iki ders saati sırasında söylediği her şeyi hatırlamak zor olabilir. Zihin haritaları, öğrencilerin bir konunun genel temalarını daha sonra hatırlamaları gerekecek en küçük ayrıntılara kadar hatırlamalarına yardımcı olan ana hatlar görevi görür.
Proje planlaması . Öğretmeniniz sizden bir kompozisyon veya sunum mu hazırlamanızı istiyor ? Zihin Haritaları, zamanınızı ve düşüncelerinizi düzenlemenize olanak tanır, böylece çalışmanız adım adım tamamlanabilir. Konuşma noktalarınızın başlıklarını belirleyerek hedef kitlenizle kolayca iletişim kurun. Zihin haritalarıyla ilgili yazılım kullanarak sunumunuzda belirlediğiniz temel ve alt başlıkların birbiriyle nasıl ilişkili olduğunu görebilmeleri için zihin haritanızı tüm sınıfa dağıtabilirsiniz.
Problem çözme . Hem öğretmenler hem de öğrenciler, bir sınıf boyunca çözülmesi gereken sorunlarla karşılaşırlar. Zihin Haritaları, önünüzdeki çeşitli seçenekleri görmenize yardımcı olur, böylece sorun için en iyi çözümü bulabilirsiniz. Buna bir örnek, çözmek için birçok yöntemi olan, ancak yalnızca bir doğru çözümü olan bir mantık bulmacası olabilir. Bir zihin haritası, ihtiyacınız olan bilgilere erişebilmeniz için çalışmanızı düzenli tutar.
Zihin haritalama, bir öğrencinin bir konuyu anlamasına veya dönem ödevi yazmasına yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda onun yeni bir dil öğrenmesine de yardımcı olabilir.Yazıma son verirken Aynı Zamanda Okul Destek Derneği aracılığıyla “Zihin Haritalarına giriş eğitimi” dersini veren Akın Kağan AKÇALI hocamızla özel eğitim okulumuzdaki öğretmenlerimizin ve öğrencilerimizin buluşmasına vesile olan Müge BEHRAM hocamıza da ayrıca teşekkür ederim.
Zihin Haritası Derneği Başkanı, Zihin Haritasının (Mind Maps) mucidi Tony Buzan’nın öğrencisi ve aynı zamanda Uluslararası Alanda Yetkili Zihin Haritası (Mind Map) Eğitmeni Akın Kağan Akçalı öncülüğünde hayat geçirilen Türkiye’nin ilk ve tek Zihin Haritası yazılımı olan FORAMIND’ ın, http://www.foramind.com adresindeki web sitesini ziyaret ederek eğitim için zihin haritalama ve yazılımı kullanmanın faydaları hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Yorumlar (1)