Değer kavramı “bir şeyin önemini belirlemeye yarayan soyut ölçü, bir şeyin değdiği karşılık, kıymet; kişinin isteyen, gereksinim duyan bir varlık olarak nesne ile bağlantısında beliren şey; bir ulusun sahip olduğu sosyal, kültürel, ekonomik ve bilimsel değerlerini kapsayan maddi ve manevi öğelerin bütünü” gibi farklı şekillerde tanımlanmaktadır .
Değerler, boyutsal olarak incelenecek olursa, bilişsel, duyuşsal ve psiko-motor şeklinde üç boyut olarak ele alınabilir. Değerlerin farkına varılması, kavranması ve nerede kullanılacağının bilinmesi değerlerin bilişsel boyutuna; olumlu ve olumsuz ifadeler ile duygusal tepkilerin yer aldığı boyut ise değerlerin duyuşsal boyutuna; bilişsel ve duyuşsal boyutta öğrenilen ifadelerin davranışa dönüşmesi de değerlerin psiko motor boyutuna işaret etmektedir. Değerlerin psiko-motor boyuta geçmesi için değerlerin bilişsel ve duyuşsal yönden tamamlanmış olması gerekmektedir.
Ailede değer eğitimi;
• Mutlu ve huzurlu bir aile ortamı oluşturularak,
• Çocuğun gelişim özelliklerine dikkat edilerek,
• Dengeli bir disiplin uygulanarak,
• Çocuğa iyi örnek ve model olunarak,
• Aile bireyleri ortak hareket ederek,
• Değerlere ilişkin bilgilendirme yapılarak ve
• Olumsuz çevre şartlarından korunarak gerçekleştirilebilir.
Öğrencilerine değer aktarımında bulunmak isteyen öğretmenlerin model olmak dışında başvuracakları başka yöntemler de bulunmaktadır. Derslerde uyguladıkları etkinlikler, önerdikleri okuma kitapları ile öğrencilerine kazandırmak istedikleri değerleri aktarabilirler. Ancak bunu başarabilmeleri için değer aktarımında rol alacak kitapların da nitelikli eserler olmaları gerekmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı, derslerde öğrencilere öğretilmek üzere, öğretim programlarına değerlere yer vermiştir.
Bu değerler; adalet, aile birliği, bağımsızlık, barış, bilimsellik, çalışkanlık, dayanışma, dini değerler, duyarlılık, dürüstlük, estetik, hoşgörü, misafirperverlik, özgürlük, sağlıklı olma, saygı, sevgi, sorumluluk, temizlik, vatanseverlik, yardımseverlik şeklinde sıralanmaktadır. Ayrıca değerlerin pekiştirilmesi ve öğrencilere okuma zevki aşılamak adına Milli Eğitim Bakanlığı 2005 yılında ilköğretim 5-8. sınıfları için bir okuma kitabı listesi oluşturarak bazı eserlerin okutulmasını tavsiye etmiştir . Okullarda öğrencilerin sosyal gelişimlerine katkı sağlamak amacı ile İnsanca Değerler Eğitimi (İDE), Ben Sorun Çözerim (BSÇ), Kişilik Gelişim Programı, Karakter Eğitimi modelleri önerilmekte ve uygulanmaktadır.
