İyi öğretmen nedir? Kime denir? Bu sorular ile sık sık karşılaşıyoruz. Çocuklarımızın okul seçimlerinde bu kriteri ön planda tutarak hareket etmeye çalışıyor, ilkokul temel eğitimini ‘’iyi bir öğretmen’’ ile tamamlamasını arzu ediyoruz. İyi öğretmen nedir, kime denir? Soruları birçok kez soruldu, konuşuldu, tartışıldı ve yorumlandı. Bu yazımda bu soruya, yurtdışında yapılan bir araştırma sonucu ile yanıt arayacağım.
Alman ile ABD’li ekonomi uzmanlarının 31 ülkede yaptığı araştırmaya göre, öğrencilerin okul başarısı ile öğretmenlerin bilişsel yeterlilik düzeyi arasında doğrudan bir bağ bulunuyor. Buna göre Türkiye ile Şili’deki öğretmenlerin yeterlilik düzeyi, temel eğitimin ardından yapılan mesleki eğitimini tamamlamış Kanadalı bir yetişkinin yeterlilik düzeyinde. Japonya ile Finlandiya’daki öğretmenlerin yeterlilik düzeyi ise yüksek lisans veya doktorasını tamamlamış üniversite mezunu bir Kanadalı’nın düzeyinde.
Bu sonuçlar, iyi bir öğretmenin bilişsel yeterlilik düzeyinin üst seviyelerde olması gerekliliğini ortaya koyuyor. Bu becerileri yüksek öğretmenlerin yetiştirdiği öğrenciler de akademik anlamda donanımlı ve başarılı oluyor.
Yapılan bu araştırma ülkemizi de kapsamakta. İlgili veriye göre öğretmenlerimiz, Kanada’da temel eğitimini tamamlamış ve mesleki eğitim almış bir Kanadalı ile aynı düzeyde.
Japonya ve Finlandiya’daki öğretmenlerin bilişsel yeterlilik düzeyleri ise, temel eğitimin ardından yüksek lisans ve doktorasını tamamlamış bir Kanadalı ile aynı seviyede.
Bu tablodan anlaşılacağı üzere akademik başarısı yüksek öğrenciler yetiştirmek, bilişsel yeterlilik düzeyi yüksek öğretmenler ile mümkün.
Her öğretmenimiz yaşam boyu öğrenmeyi, mesleki gelişimi ve yeniliği ilke edinirse bilişsel yeterlilik düzeyini besleyecek bu noktada gelişimini hızlandıracaktır. Eğer, eğitimde dünya standartlarında bir kalite yakalamak, üretmek ve ilerlemek istiyorsak tüm bunlar nitelikli öğretmenler ile mümkün olacaktır.
Bir başka veri,
Almanya’daki Eichstätt-Ingolstadt Katolik Üniversitesi, Münih’teki ekonomik araştırma enstitüsü ifo ve ABD’deki Standford Üniversitesi’nden uzmanların yaptığı araştırmada 31 ülkenin öğretmenlerinin vasıfları ile OECD tarafından yaptırılan ve öğrencilerin başarısını ölçen PISA testinin sonuçları karşılaştırıldı. Bu araştırmaya göre, öğretmenler matematik ile okuma konusunda ne kadar iyi olursa, öğrencilerin başarısı da o kadar yüksek oluyor.
Matematik ve okuma konusunda iyi olan öğretmenlerin, öğrencilerinin de aynı oranda başarılı olması düşünüldüğünde, aklımda ülkemizdeki tablo beliriyor. Ne yazık ki yıl içerisinde yapılan sınavlarda öğrencilerimizin Matematik netlerindeki düşüklük ve okuduğunu anlama metinlerinde cevabı defalarca okuduktan sonra bulma, kimi zaman anlamsal bütünlükten uzak, cevabı paragrafta arama eylemleri aklıma geliyor.
Matematiği iyi olan öğretmenler derken kastedilen Matematiksel bilgi ve becerileri yüksek, Matematik öğretiminde etkin rol üstlenen öğretmenler; okuması iyi olan öğretmenler derken de okuma alışkanlığı kazandırmada etkin, okuma kültürü gelişmiş öğretmenler düşünülmelidir.
Bu becerileri yüksek olan öğretmenlerin, öğrencileri de aynı düzeyde başarılı oluyor. Öğrencilerimize okuma alışkanlığı kazandıramazsak, matematiği sorgulayarak öğretemezsek eğitimde rekabet edemez ve ilerleyemeyiz.
Araştırmacılar arasında yer alan Eichstätt-Ingolstadt Katolik Üniversitesi’nden Simon Wiederhold, “Araştırılan bütün ülkeler öğretmenlerinin yeterlilik düzeyini en yüksek seviye olan Finlandiya’nınkine getirmeyi başarırsa, o zaman öğrenci performanslarındaki uluslararası farklılık yüzde 25 oranında azaltılmış olur” dedi.
Evet sonuç itibariyle, Japonya ve Finlandiya’da eğitim çok iyi durumda. Üretim var, marka var, proje var. 31 ülkenin öğretmenleri eğer Finlandiya öğretmenlerinin seviyesini yakalarsa eğitimde uluslararası farklılık da %25 oranında azalacak, kazanan dünya olacak.
Ülkemizin bu akımda başı çeken ülke olması ümidiyle efendim.
Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün öğretmenlere yönelik bir sözü ile yazımı noktalamak istiyorum.
‘’ Öğretmenler, yeni nesil sizlerin eseri olacaktır. ‘’
Tolga YAZICI
