Edirne Saray-ı Atik’e ait olduğu söylenen iki eser günümüze ulaşmıştır. Biri Ahmet Badi Efendinin zikrettiği Saray Hamamı, bir diğeri ise Fatih Sultan Mehmed’in doğumunun burada gerçekleştiği rivayet edilen Taşodalar’dır. Bu iki tarihi bina yapılan restorasyon çalışmaları sonrası topluma kazandırılmıştır. Şu an iki eser de topluma hizmet vermektedir.
Osmanlı Beyliği Balkanlarda fetihlere başladıktan kısa bir süre sonra Trakya Bölgesinin fethini hızlı bir şekilde ilerletti ve sıra Edirne fethine geldiğinde tarihler 1362’yi göstermekteydi. Sazlıdere muharebesini kazanan Lala Şahin Paşa ve Şehzade Murad Hüdavendigar Edirne fethini gerçekleştirmiş oldular. Bu tarihten itibaren Balkanlardaki faaliyetlerini arttırmak için Bursa olan Başkent’i, bir balkan şehri olan Edirne’ye taşımaya karar verdiler. Şehrin bir saraya ihtiyacı olduğu için fethin kısa süre sonrasında saray yapımı başlatıldı ve 1365 tarihinde saray tamamlandı. Saray hakkında Evliya Çelebi şu satırları kaleme almıştır;
“Edirne şehrinde önceleri Kavak meydanı denilen yerde bina olunan Eski Saray, Edirne fatihi Gazi Murat Hüdavendigar’ın Edirne fethinden sonra yaptırdığı ilk binadır. Sonraları bu saray Çelebi Sultan Musa İbn-i Yıldırım Beyazıt Han tarafından genişletilmiş olup, kale örneği taş bina çok güzel bir saraydır ki, uzunluğu beş bin adım olup kare şeklinde bir Mihman Saray-ı Sultanidir. Duvarlarının yüksekliği 20 ziradır (15 metre). Kuzey yönünde Bab-ı Hümayun vardır. Kanuni Sultan Süleyman Han Macaristan seferlerine çıktığından, bu sarayı ve yeniçeri odalarını imar edip 40.000 yeniçeriyi ve saray hizmetinde kullanılan 3.000 içoğlanı buraya yerleştirdi. Bunlara ek olarak Yüce Divanhane-i Aliler, Has Oda, Büyük ve Küçük Hazine, Doğancılar, Seferliler odaları inşa ettirdi. Lakin havası, yüksek bir yerde olmakla beraber güzeldir. Yapılışı H.767/M.1365 yılıdır. Eski bir yapı olmakla beraber, burada yetişen ve terbiye edilen iç oğlanları üç senede bir derecelerine göre saray hizmetine girerler. İşte Edirne Eski Sarayı (Saray-ı Atik) böyle bir yerdir”
Evliya Çelebinin söyledikleri biraz abartılı şekilde olsa da Saray-ı Atik hakkında önemli bilgiler veren nadir eserlerdendir. Edirne Saray-ı Atik üzerine bilgi veren nadir eserlerden bir diğeri ise Ahmet Badi Efendinin kaleme aldığı Riyaz-i Belde-i Edirne’dir. Bu eserde zikredilenler ise şu şekildedir;
“I. Murad’ın 1362 senesinde sarayın inşa emrini verdiğini ve sarayın 1365 senesinde bitirildiğinin Nuhbet-üt Tevarih adlı eserde yazıldığını belirtmektedir. Ahmet Badi Efendi, Enis’ül Müsamirin’de de sarayın Sultan II. Selim emri ile yıktırılıp, yerine Selimiye Camii’nin yapılmasına karar verdiğini; Selimiye Camii’nin yanında yer alan Sultan Selim Hamamı’nın diğer isminin “Saray Hamamı” olmasının sebebinin de daha önce burada saray olmasından kaynaklandığını öne sürmektedir. Saray yıkıldıktan sonra saray hamamına gerek kalmadığı için, burada yer alan Sultan Selim Hamamı’nın “çarşı hamamı” olarak anıldığının rivayet edildiğini belirtir.”
Zikredilen bilgiler içerisinde II.Mehmed’in Edirne Eski sarayında doğduğuna dair bilgiler de bulunmaktadır. II.Mehmed’in doğumunu aktaran kaynak ise;
“Tacüttevarih (cilt I. s. 344’de) 833 Recebin 7’si Cumartesi günü BAĞ-İ MURAD’TA GÜL-Ü MUHAMMEDİ açıldığını yazar. NEŞRİ Tarihi de olayın aynı tarihlerde olduğunu söyler. Böylece Fatih Sultan Mehmet 1432 yılının 29 Mart’ında doğumu Saray-ı Atik’te gerçekleşir. Fatih Sultan Mehmet’e, II. Murat babasının adını verir ve Fatih Sultan Mehmet tarihimize II. Mehmet olarak geçer.”
Edirne Saray-ı Atik’e ait olduğu söylenen iki eser günümüze ulaşmıştır. Biri Ahmet Badi Efendinin zikrettiği Saray Hamamı, bir diğeri ise Fatih Sultan Mehmed’in doğumunun burada gerçekleştiği rivayet edilen Taşodalar’dır. Bu iki tarihi bina yapılan restorasyon çalışmaları sonrası topluma kazandırılmıştır. Şu an iki eser de topluma hizmet vermektedir.
