Çocuklar, iletişim kurarken sözel olarak kendilerini ifade etmek yerine resim çizmeyi tercih edebilmektedir. Çünkü çocuklar hem resim yoluyla kendilerini daha rahat ifade edebilmekte hem de çizimlerinde iç dünyalarını yansıtabilmektedir. Bu nedenle çocuk resimlerinin psikolojik açıdan değerlendirilmesi tek başına yeterli olmamakla birlikte büyük bir önem taşımaktadır.
1926 yılında Bir İnsan Çiz Testi geliştirilmiş ve zeka testlerinin yanında yardımcı bir envanter olarak kullanılmıştır. Ev, Ağaç ve İnsan Çiz Testi ise 1928 yılında ilk defa kişilik testi olarak geliştirilmiştir. Resim testleri günümüzde ise hem projektif hem de projektif olmayan değerlendirmelerde kullanılmaktadır.
Tüm çocuklar resim çizmeye evrensel çizgilerle başlamaktadır. Bu evrensel çizgiler ise nokta, tek, yan, dik, spiral, daire, çember ve eksen olarak sıralanmaktadır. Eksen çiziminden sonra dış dünyaya açılan çocuklarda kendi algıladıkları ev, ağaç, insan gibi figürlerin çizimi görülmektedir.
Çocuklarda görülen çizimler gelişim dönemlerine göre farklılık göstermektedir. Başlangıçta Karalama Dönemi çizimleri görülmekte ve sonrasında 4-7 yaş arasını kapsayan Şema Öncesi Dönem’de çöp adam çizimi ile karşılaşılmaktadır. Şema Öncesi Dönem’e geçişte ilk görülen farklılık insan figürünün çizilmesidir. Göz ve ağız bu dönemde çizimlerde görülürken kulak ve saç çocuklar tarafından çizilmemektedir. Çocuklar bu dönemde renkleri gerçekçi kullanmamaktadır. Mor bir bulut veya yeşil bir güneş çizilmesi psikolojik değerlendirme açısından gelişim dönemlerine göre uygun kabul edilmektedir. Bunun yanı sıra çocuklar Şema Öncesi Dönem’de yan profil çizimi yapamamaktadır. Sevilen objelerin veya kişilerin çizimleri ise abartılı biçimde yapılmaktadır. Bu dönemdeki çizimlerde cinsiyet ve yaş ayrımını yalnızca figürler hakkında çocuklara soru sorularak yapılabilmektedir. Resimlerde saydamlık da görülebilmektedir.
Şematik Dönem ise 7-9 yaş aralığını kapsamaktadır. İnsan, ev, ağaç gibi figürlerin çizimleri çocukların çevrelerinden aldıkları bilgilere göre şekillenmektedir. Örneğin köyde ve şehirde yaşayan çocukların ev şemaları farklılık göstermektedir. Bu dönemde insan figürlerindeki ayrıntılar artmakta ve yan profil çizimler başlamaktadır. İnsan figürüne kıyafet ve düğme gibi detaylar eklenebilmektedir. Şema Öncesi Dönem’den farklı olarak bu evrede çocuklardan saçları çizmesi beklenmektedir. Çevresinin farkında olan çocuklar Şematik Dönem’de bu farkındalığı resimlerinde göstermektedir. Bu durum çocukların yaptığı çizimler aracılığıyla onların sosyal ve kültürel özelliklerini anlamamızı kolaylaştırmaktadır. Şematik Dönem, projektif yorumlamaya en uygun dönem olarak kabul edilmektedir. Özellikle insan figürlerinde eksik bırakılan veya abartılı çizilen uzuvlar psikolojik açıdan anlamlıdır. Ayrıca cinsiyet ve yaş ayrımı çizimlere bakılarak yapılabilmektedir.
Ergenlik dönemine doğru çocuklarda Gerçeklik ve Görünürde Doğalcılık Evresi başlamaktadır. Bu dönemde realist çizimler öne çıkmaktadır. Çocuklar yaşadıkları dünyanın farkındadır ve gördüklerini resimlerine gerçekçi bir biçimde yansıtmaktadır. Mekan algısı ve perspektif bu dönemde görülmektedir. Bu dönemde çocuklar iki boyutlu resimler çizebilmektedir. Bu dönemin en önemli özelliklerinden birisi ise kız ve erkek çocuklarının yaptıkları resimler arasında farklılıklar görülmesidir. Çünkü bu dönemde farklı konu seçimleriyle karşılaşılmaktadır. Çocuklar ifade etmek istedikleri duyguları resimler aracılığıyla net bir şekilde yansıtabilmektedir.
Sağlıklı bir çocuğun resimlerinde abartılı bir çizim yoktur, resim sayfaya göre orantılı çizilmiştir, çizgiler düzenli ve belirgindir, sayfa kullanımında bir düzen vardır, ne çok büyük ne de çok küçük bir çizim yoktur, çizilen figürler kağıdın zemini ile temaslıdır, kapı ve penceresi belirgin olan evler çizilmiştir, figürlerin tüm parçaları eksiksizdir ve iletişime açık bir çizim vardır.
Resimler, çocukları psikolojik açıdan değerlendirmek için çok önemli bir araç olsa da tek başına yeterli olmadığı unutulmamalıdır. Resimlerin psikolojik değerlendirmesi uzmanlar tarafından yapılırken mutlaka çocukla iletişimde olunmalı ve çizdiği resmi ilk olarak onun anlatması istenmelidir. Çocuklar ile iletişim kurmanın en önemli yollarından biri olan resim testleri, başka tekniklerle ne kadar desteklenirse o kadar işlevsel bir değerlendirme yapılabilir.
