İş Kazaları ve Mesleki Eğitim

Sosyal Güvenlik Kurumun internet adresinde İş kazaları konusundaki tarif ve açıklamalar şöyledir (Meseleyi daha iyi anlamak açısından aşağıdaki bilgiler önemlidir.) :

“İş kazası, kişinin çalışma hayatında 5510 sayılı Kanunda sayılan hallerden birinde meydana gelen ve sigortalıyı bedenen veya ruhen engelli hale getiren olaydır.

5510 sayılı Kanunda sayılan iş kazası halleri ise şunlardır:

> Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
> İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle
> Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
> Hizmet akdi ile çalışan emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
> Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
> Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle
meydana gelen olaylardır.

Örneğin; havai fişek üretimi yapılan atölyede çalışan sigortalının meydana gelen patlama sonucu yaralanması veya vefat etmesi iş kazasıdır.”

İş kazası konusunda kanuni dayanak 5510 Sayılı Kanundur. Bu kanunda iş kazası nedir, hangi durumlarda yaşanan kazalar iş kazası olarak kabul edilir sorularının yasal cevapları vardır. İş kazaları genelde maden kazaları ile gündeme gelir kamuoyunda. Hâlbuki aklımıza gelen gelmeyen bir çok iş kolunda iş kazaları olmaktadır. Bu kazaların can ve mal kaybına yol açtığı açıktır. Uzmanlar değişik düşüncelerle sebepleri, zaman zaman çözüm yolları konusunda düşüncelerini kamuoyu ile paylaşıyorlar. Her yerde olduğu gibi çalışırken de kaza olabilir. Önemli olan tedbirleri almak kazaya yol açan ihtimalleri en aza indirmektir. Acaba öyle mi? Ülkemizde her 6 dakikada bir iş kazası, her 6 saatte bir ölümlü iş kazası, her 2,5 saatte bir, bir çalışanın iş göremez hale geldiği kazalar meydana gelmektedir.

“ https://nedenisguvenligi.com/” adli sitede 2019 verilerine ulaştım. Bu verilerde durum şöyledir.

“SGK verilerine göre 2019 yılında 4-1/a ve 4-1/b kapsamında, 422.837 iş kazası meydana geldi, toplam 1.149 çalışanımız, iş kazalarında yaşamını yitirdi. 1091 çalışanımız meslek hastalığına yakalandı. 3.630.629 gün geçici iş göremezlik yaşandı.”

Bu verilerden de anlaşılabileceği gibi konu önemlidir. Ancak nedense sadece büyük iş kazaları meydana geldiğinde gündem olmaktadır.

 Aşağıdaki tabloda  2012-2015 yıllarında iş kazası, meslek hastalığı  ve bu kazalarda hayatını kaybedenlerin sayısal verileri vardır.

Oysa 2012 yılında ilgili yasa çıkarılırken, “iş kazalarını önleyeceği” özellikle belirtiliyordu. Lakin tablo incelendiğinde genel olarak yıllara göre kaza ve vefat verilerinde artış olduğu gözlemlenmektedir.

İş kazalarının iki çok önemli insan boyutu var dostlar. Birincisi işveren, ikincisi çalışan… Öncelikle işyerleri kanunlara göre iş güvenliği ile ilgili tedbirleri alacak. Bu tedbirler de devletimizin yetkili organlarınca denetlenecek, aksaklıklar anında cezalandırılacak. İlgililer uyarılacak. İkinci boyutu ise çalışan boyutu! İşte benim bilgi ve ilgi alanıma giren kısmı burası kıymetli okuyucular. Evet, çalışanlar bilgili ve eğitimli olacak olmalı. Eğitimden kastım mesleki eğitim. Ülke eğitim politikamızda mesleki eğitim alan kişi sayısını hızla artmalı ve sahada çalışanların niteliğini de yükseltme mecburiyetimiz var. iş kazaların da özellikle çalışanlar açısından bir numaralı unsur eğitimsizlik, bilgisizlik ve bundan kaynaklanan tedbirsizlik. Her kademede çalışan vatandaşlarımızın mutlaka bir eğitimden geçmeleri kesinlikle atlanmaması gereken önemli bir noktadır.

Özellikle ağır iş kollarında eğitim çok daha mühim hal alıyor. Eğitimli insan kendi tedbirini alır, işi bilerek yapar olası kazalara karşı önce kendisi tedbirler alır. Risk görüyorsa bunu amirlerine iletir. Bu tür davranışlar iş kazalarınca çok ciddi bir azalmaya sebep olur.

Bu minvalde Sonsöz olarak diyorum ki ;

Benim penceremden iş kazaları konusunda iki önemli durum var birincisi DENETİM, denetimi devlet görevlileri kanunlardaki kriterlere göre hakkını vererek yapmalıdır. Eksiklik görüldüğünde mutlaka ve derhal yasal işlem başlatılmalıdır. İkinci mühim durum mesleki eğitimdir, öncelikle eğitimli insanlar istihdam edilmeli, mevcut çalışanlardan eğitimsiz olanlar acilen eğitilmeli ki  önlenebilir kazalar önlensin buna bağlı olarak da can ve mal kayıpları en aza insin.

“Kaza temenni ederek değil tedbir alarak önlenir.”