Medyanın öğrenmeyi etkileyip etkilemediğine ilişkin Richard Clark ve Robert Kozma’nın tartışması eğitim alanında konuşulan uzmanlık konulardan biridir. Bu kapsamda, bu yazımızda bunlar hakkındaki görüşleri ve son değerlendirmede de kendi görüşümü sizlere sunmak isterim. Umarım hepiniz için ufuk açıcı ve yararlı olacaktır.
Hayattaki her şey diğerlerini etkiler… Bu bilimsel olarak açıktır. Olumlu mu ya da olumsuz… Herhangi bir konu veya alan üzerinde herhangi bir şeyin olumlu ve/veya olumsuz etkileri olabileceği açıktır. Richard Clark şunu belirtmiştir “araştırmalar, medyanın hiçbir koşulda öğrenmeyi etkilemediğini açıkça ortaya koyuyor” (Clark, 1983, s.445). Öte yandan Robert Kozma, medyanın öğrenmeyi etkilediği, bu nedenle medya seçiminin önemli olduğu konumundan bahsetmiştir (Kozma, 1991). Her iki taraf da doğru argümanlara ve ayrıntılarda gerçeklere sahip olsa bile, medyanın öğrenmeyi etkilediği gerçeğini biliyorum ve bununla birlikte eğitim sonuçlarını oluşturmak, yönetmek ve değerlendirmek önemlidir.
Clark, “Medya, yalnızca teslim eden araçlardır, ancak öğrenci başarısını, yiyeceklerimizi teslim eden kamyonun beslenmemizde değişikliklere neden olmasından daha fazla etkilemez” (Clark, 1983, s. 445). Kamyonun beslenmemize bir etkisi yok mu? Öyle olduğunu sanmıyorum. O sırada kamyon orada değilse, beslenmemiz için başka bir yol veya yöntem bulmalıyız, bu nedenle kamyon önemli ve anlamlıdır. Clark için iki teknoloji vardı; biri, eğitim ve bilginin maliyetini ve erişimini etkileyen dağıtım teknolojileridir; diğeri ise öğrenci başarısını etkileyen tasarım teknolojileridir (Clark, 1994). Öğrenme, ortamın türünden çok ortamdaki içerik ve öğretim stratejisinden etkilenir (Clark, 1994). Clark ayrıca, “medya ve niteliklerinin öğrenmenin maliyeti veya hızı üzerinde önemli etkileri olduğunu, ancak yalnızca yeterli öğretim yöntemlerinin kullanılmasının öğrenmeyi etkileyeceğini” söyledi (Clark, 1994, s. 27). Teslim veya sunum teknolojileri yalnızca talimat ve bilgilerin maliyetini ve erişimini mi yoksa daha fazlasını mı etkiler? Tüm bilgileri insanların beyinlerine sokmanın başka bir yolu var mı? Şu an hayır. Birçok ülkede, yaşamda fırsatların dağılımında bir eşitsizlik var ve daha fazla imkana sahip olanların bu dünya sisteminde daha başarılı olduğu açık. Bu nedenle, sunum teknolojileri kesinlikle öğrenme performansını etkiler.
Öte yandan Kozma, Clark’ın (1994) ayrılmasının “araç ve yöntem arasında gereksiz ve istenmeyen bir bölünme yarattığını, her ikisinin de daha bütüncül bir ilişkiye sahip olması gerektiğini” belirtmiştir (Kozma, 1994, s. 6). Kozma, öğrenmenin öğrenen tarafından aktif, sosyal, yapıcı ve bilişsel bir süreç olduğunu ve öğrenme ile bilginin, öğrenenin bilişsel kaynakları ile dış çevrenin yönleri arasındaki iki yönlü etkileşim olduğunu söyleyen alternatif bir öğrenme teorisinden bahsetmiştir (Kozma, 1994).
Sonuç olarak, medya çalışmalarını sürekli olarak karşılaştırma konusunda Clark’a katılıyorum. Ancak daha önce de belirtildiği gibi, medyanın öğrenme veya eğitim üzerindeki etkileri konusunda Kozma’ya kesinlikle katılıyorum. Önemli olan nokta, eğitim çıktıları için kullanılacak doğru aracı, doğru felsefe ile bilmektir.
Peki, siz ne düşünüyorsunuz?
