Sınıf yönetimi, öğrencilere ideal bir öğrenme ortamı sunmak için çok önemli bir faktördür. İyi bir sınıf yönetimi aynı zamanda öğretmenin motivasyonunu sağlar. Lemlech’e göre sınıf yönetimi, ”Sınıf yaşamının bir orkestra gibi yönetilmesidir.” Bu tanım, öğretmenin sınıf yönetimindeki rolünün bir orkestra şefi gibi olduğunu ifade eder.
Her zaman durumlar beklediğimiz veya istediğimiz gibi gitmeyebilir. Bu gibi zamanlarda kafamızdaki öğrenci kalıbından uzaklaşıp, var olan öğrencinin yapabileceklerine odaklanmalı ve rehberlik etmeliyiz yani beklentiye girmemeli ve öğrenciyi olduğu gibi kabul etmeliyiz. Sınıf yönetimi demek öğrenci üzerinde otorite olmak demek değildir. Baskı kurmak kısa vadede çözüm olabilse bile uzun vadede problemi çözmez aksine arttırır. ”A’dan Z’ye Olumlu Disiplin Öğretmen Rehberi” kitabında altını çizdiğim bir bölümü sizlerle paylaşmak istiyorum; ”Çoğu yetişkinin gerçekte amacı iyidir; çocuklara daha saygılı olmayı öğretmek ister. Ancak öğretmenler tepki gösterirken, saygı öğretmeye yönelik girişimlerinde saygısız davranırlar. Tepki verirken öğrenciye yaptıklarının bedelini ödetmeye odaklanırlar. Bunun öğrenci üzerindeki uzun vadeli etkilerini düşünmezler.”
Etkili bir sınıf yönetimi için; öncelikle çocuklarla güvenli bir bağ kurulmalıdır. Ders zamanlarının dışında da öğretmenler öğrencileriyle paylaşımlarda bulunmalıdır (sohbet etmek, oyun oynamak v.s). Bu güvenli bağ kurulduktan sonra ders ortamında öğretmen; demokratik yöntemlerle sınırları belirlemeli ve bazı rutinler oluşturmalıdır. Sınıf anlaşmaları en başta buna örnektir. Sınıf anlaşmaları öğrencilerle beraber belirlendikten sonra öğrenciler tarafından imzalanır ve sınıfta görünür bir yere asılır. Sınıf rutinleri arasında en önemli şeylerden biri de haberdar etmektir. Neyden haberdar edeceğiz? Günlük ders programından ve ders planından haberdar etmeliyiz. Günlük ders programı tahtada bir köşesine yazılabilir ve derse girdikten sonra ders içerisinde yapılacak çalışmaların bilgisi öğrencilere verilir. Bu bizim ne işimize yarar?
1.Sınırların net olması her zaman çocukları rahatlatır ve güvende hissederler.
2. Öğretmenin planlı ve hazırlıklı mesajı öğrenciye ulaşır.
Öğrencilerle güvenli bağ kuruldu, rutinler oluşturuldu peki şimdi ? Şimdi ve daha sonrası için en önemlisi öğretmenin alan bilgisinin iyi olmasıdır! Etkili sınıf yönetiminde göz ardı edilen şeylerden biri de alan bilgisidir. Öğretmen, alanıyla ilgili araştırmalara, eğitimlere, kitaplara ve yeniliklere açık olmalı ve sürekli kendisini güncelleyerek bilgilerini gözden geçirmelidir. Genelde sınıf yönetimi sıkıntılı olan sınıflarda gözlemlenen; alan bilgisine çok hakim, akademik olarak yeterli bir öğretmen ama çocuklarla bağ kuramamış ya da çocuklarla bağ kurmuş çok ilgili bir öğretmen ama akademik olarak yetersiz… İki durumda da etkili bir sınıf yönetimi bekleyemeyiz.
Öğretmen, öğrencilerini tanıdıktan sonra farklı stratejiler, yöntem ve teknikler geliştirebilir. Bu stratejiler, öğrencinin ihtiyacına yönelik olmalı ve öğrenci özelinde olmasına dikkat edilmelidir. Örneğin; sınıf içi çalışmaları erkenden bitiren öğrenciniz var ve farklı çalışma vermek istemiyorsunuz ki arkadaşlarından sürekli önde olmaması için. Bu gibi durumlarda sınıf içi ufak görevlendirmeler hayat kurtarır. Öğrenciyi size yardımcı olması için asistan seçebilirsiniz, arkadaşlarına yardımcı olması için joker seçebilirsiniz. Öğrencinizin de fikrine göre başka görevler muhakkak aklınıza gelecektir. Sınıfta olumsuz bir durum yaşandığında veya öğrencinin bir problemi olduğunda öğretmenler genelde dışarı çıkmasını söylerler veya sen biraz düşünüp gel derler. Bunun yerine ‘Olumlu Mola’ yöntemini kullanabilirsiniz. Olumlu molanın anlamını ve amacını öğrencilerinize açıkladıktan sonra sınırlarını öğrencilerinizle belirleyebilirsiniz.
Sınıf ortamında bazı yöntem ve tekniklerin kullanılmamasının en büyük sebebi ise öğretmenlerin yaşadığı akademik kaygıdır. Müfredatın yetişmeyeceği endişesiyle geçici çözümlerin kullanılması, sorunları kalıcı hale getiriyor ve öğrenme kalitesini düşürüyor. Önce çocukları anlamak sonra müfredat planlamak, sorunları ortadan kaldırır.
