21. Yüzyıl Becerilerinden 4C ve Müzik Eğitimi

6 Şubat 2021 Okuma süresi: 9dk, 12sn

21. Yüzyıl Becerilerinden 4C ve Müzik Eğitimi

Günümüz dünyasında bilgi öylesine astronomik bir hızla artıyor ki, herhangi birinin, birden fazla konu hakkında her şeyi doğru biçimde öğrenebilmesi neredeyse imkansız hale geldi. Bugün bizlere doğru görünen bir bilginin aslında yanlış olduğunun her an kanıtlanabileceği bir bilgi ve teknoloji çağında yolculuk ediyoruz. Hali hazırda öğrenci olanların mezun olduktan sonra çalışacakları işler henüz listelenmemiş bile olabilir. Bu dinamizm ve sirkülasyon nedeniyle öğrencilere salt bilgi yüklemesi yerine, ulaşacakları bilgiyi nasıl işleyeceklerini, ayrıştıracaklarını ve kullanacaklarını öğretmeye çalışmak, dünyadaki tüm gelişmiş eğitim paradigmalarının ortak amacı haline geldi. Çünkü onlara, bu bilgi ve becerileri gerçek anlamda nasıl kullanılacağını öğretmeden sadece fikir ve gerçekleri öğretmenin pratik yaşamda artık yeterli olmayacağı yadsınamaz bir gerçek olarak karşımızda duruyor. Bu bağlamda öğrencilerin sonraki yaşamları için hayatın her alanında kullanabilecekleri uyarlanabilir becerilere ihtiyaçları olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

21. Yüzyıl becerileri terimi, eğitimciler, okul yöneticileri, eğitim danışmanları, işverenler ve yöneticiler tarafından özellikle günümüz dünyasında başarı için kritik öneme sahip olduğuna inanılan geniş bir bilgi, beceri, çalışma alışkanlığı ve karakter özelliklerini vurgulamak için kullanılmaktadır. Genel olarak konuşursak, 21. Yüzyıl becerileri tüm akademik konu alanlarında ve bireyin hayatı boyunca tüm eğitim, kariyer ve sivil ortamlarında uygulanabilir. Ayrıca uygulamalı beceriler, müfredatlar arası beceriler, disiplinler arası beceriler, aktarılabilir beceriler, çapraz beceriler, bilişsel olmayan beceriler ve sosyal beceriler dahil olmak üzere bir dizi ilgili terim de yaygın olarak kullanılmaktadır.

21. Yüzyıl becerileri kavramı, önceliklendirilmesi gerektiği inancıyla ve bununla bağlantılı olarak, birçok okulun vizyon ve misyon ilanlarında yer almaktadır. Temel fikir, 21. Yüzyılda yaşayacak ve bu yüzyılı şekillendirecek öğrencileri, 20. Yüzyıldaki becerilerden farklı olarak karmaşık, rekabetçi, bilgiye dayalı, teknoloji odaklı ekonomi ve toplum yapısına hazırlamaktır.

Yukarıda bahsettiğimiz ihtiyaçların okullar tarafından karşılanabilmesi için değişen bir dünyayı yansıtan yeni öğretme ve öğrenme yöntemlerini benimsemesi ve geliştirmesi gerekir. Okulun amacı sadece öğrencilere okulda veya merkezi bir sınavda iyi performans göstermeyi öğretmek değil öğrencileri mezuniyetten sonraki hayatlarındaki başarıya hazırlamak olmalıdır. Bu nedenle okulların, en önemli kabul edilen beceriler gibi en çok talep görecek bilgi ve becerilere öncelik vermesi de gerekir. 21. Yüzyıl becerilerinin hangi başlıklarda toplanabileceğine ilişkin birçok farklı kaynak olsa da, bir kaç sözcük farklılığı dışında genelde kullanılan beceriler şu şekilde özetlenebilir:

Dijital çağ okuryazarlığı
Eleştirel düşünme
Problem çözme
İletişim
Yaşam boyu öğrenme
İşbirlikçi çalışma
Liderlik
Yaratıcılık ve inovasyon
Sosyal sorumluluk, kültürel, evrensel ve çevre farkındalığı

Müzik eğitimi, tüm bu becerilerle çok net bağlantılar kurabildiği gibi öğrencilerin diğer birçok alandaki öğrenme süreçlerini de destekler ve geliştirir. Bu beceriler arasında, Öğrenme ve Yenilik becerileri olarak gruplanan ve 4C olarak adlandırılan eleştirel düşünce, yaratıcılık, işbirliği ve iletişim becerileri müzik eğitimiyle de ilişkilendirilebilecek ve kazandırılabilecek özelliktedir:

Critical thinking (Eleştirel düşünce):

Creativity (Yaratıcılık):

Collaboration (İşbirliği):

Communication (İletişim):

21. Yüzyıl becerileri

Bu beceriler, müzisyen, besteci, dinleyici gibi müziğin farklı paydaşlarının etkileşimlerinde yer almalarının yanında müzik eğitimi sürecinin farklı boyutlarındada çok önemli unsurlar olarak göze çarpmaktadır.

Gelişmiş kişisel disiplin ve sorumluluk, işbirliği ve takım çalışması ve liderlik becerileri gibi beceriler iyi organize edilmiş müzik sınıflarında kazandırılarak geliştirilebilir. Öğrencileri, yaratıcı karar alma süreçlerine dahil ederek, sanatsal süreçler hakkında derin bir anlayış geliştirmelerine yardımcı olarak ve performanslarına yönelik öz değerlendirme yapmalarını sağlayarak bu becerileri müzik yoluyla edinmelerinisağlayabiliriz. Müziğin, geçmişteki ve günümüzdeki yolculuğuna tanıklık edecek müzik öğrencileri, aynı zamanda dünya tarihinin sosyal ve estetik açıdan derinliklerini de kavrayabilirler.

Eleştirel düşünce: 21. yüzyılda eleştirel düşünme, çeşitli araçlar ve kaynaklar kullanarak projeleri tasarlama ve yönetme, sorunları çözme ve etkili kararlar alma yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Müzik, çok sayıda etkinlik çeşitliliğiyle öğrencilere güçlü eleştirel düşünme becerileri geliştirmeleri için sayısız fırsat sunar. Müzisyenler, bir müzik notasının çeşitli teknik detaylarını analiz edebilmeli ve aynı zamanda bu kısımları “büyük resmi” anlayıp takdir etmek ve bu parçaları yeni bir bütün halinde birleştirmek için sentezleyebilmelidir. Ayrıca bestecinin eseri yazma amacını ve tarihsel bağlamını anlamak için notasyonu dikkatlice analiz etmelidir. Sınıftaki öğrencilerin, dinledikleri veya seslendirdikleri eserlerle ilgili düşüncelerini birbirleriyle ve öğretmenleriyle paylaşmaları, eserin dönemi, seslendirme stili vb. özelliklerini yüzeysel veya derinlikli olarak ortaya koymalarını içeren bu süreçlerin tamamı aynı zamanda eleştirel düşüncenin de altyapısını oluşturur.

Yaratıcılık: Genellikle dünyadaki bir ihtiyacı karşılayan yeni fikirlerin, kavramların veya ürünlerin peşinde koşmak olarak tanımlanan yaratıcılık, müziğin en önemli kazanımlarından ve çok boyutlu aşamalarından biridir. Müzikte yaratıcılık, sürecin hem hammaddesi, hem önemli bir gerekliliği hem de çıktısı olabilme özelliği taşımaktadır. Performans, besteleme, doğaçlama, analiz gibi müziğin farklı boyutlarının tümünde yaratıcılık becerisi önemli bir yer tutmaktadır. Bazı araştırmalara göre yaratıcı düşünme ve sorun çözmenin doğuştan getirilen yetenekler olduğu ileri sürülmekle birlikte, aynı zamanda öğrenilebilir yetenekler olduğu, uygun program ve ortamlarla bireylerin yaratıcılık yeteneklerinin geliştirilebildiği sonucu vurgulanmaktadır. Yaratıcılık aynı zamanda, müzik eğitimi süreciyle öğrencilerin edinilmesi beklenilen kazanımların son aşaması olarak da değerlendirilebilir.

İşbirliği: 21. yüzyıl bağlamında işbirliği, takımlar halinde çalışma, başkalarının öğrenmesine katkıda bulunma, sosyal ağ kurma becerilerini kullanma ve başkalarıyla çalışırken empati gösterme becerisini gerektirir. İşbirliği aynı zamanda öğrencilerin kolektif zeka geliştirmelerini ve birlikte anlam oluşturmalarını, içerik yaratıcıları ve tüketiciler olmalarını içermektedir. Müzik, özellikle beraber çalışma ortamlarında yarattığı sayısız fırsat ve imkanla, işbirliği becerisini en fazla geliştirebilen alanlardan biridir. Koro, orkestra, bando gibi sayıca kalabalık oluşumların yanında ikili, üçlü vb. gibi daha küçük gruplar, müziğin yaratacağı etkileşimli ortam sayesinde, belirlenecek müzikal hedeflere ulaşmada eşgüdümlü bir davranış modeli sergileyecek ve bu sayede işbirliği becerisini de geliştirebilme imkanı bulacaktır. Ayrıca toplu müzik çalışmalarında birey, müziğin kendisine söz hakkı vereceği bölümü beklerken sabır ve o an için kendisinden daha önemli olan başka bir enstrüman grubuna yer açma erdemini de deneyimler.

İletişim: 21. Yüzyılda iletişim sadece etkili, sözlü, yazılı ve çeşitli dijital araçlarla iletişim kurma yeteneğini değil, aynı zamanda dinleme becerilerini de ifade eder. Pek çok uluslararası öğretim programı, iletişim kavramında bilgi ve dijital okuryazarlığına da yer vermektedir. Yapılan bazı araştırmalar, müzikle yakından ilgilenen bireylerin iletişim becerilerinin daha yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Bu beceri, performans yoluyla kazanılan özgüvenin ve iyi birer dinleyici olmanın da sonucudur. Etkili iletişim iki yönlü bir süreçtir ve gerçekten dinlemeyi öğrenmek çok önemlidir. İyi bir müzik eğitimi ile bireyler, insanları neyin motive ettiğini anlamayı, ilişkiler kurmayı, başkalarına değer vermeyi öğrenirler ve sonuç olarak daha düşünceli iletişimciler olurlar. Müzikteki detayları; örneğin dinamiklerdeki çeşitliliği, stil ve dönemsel farklılıkları ve duygu biçimlerini analiz edebilme becerileri aynı zamanda bireye günlük hayatta da yararlanabileceği bir çok özellik katar. Ayrıca öğrencilerin, farklı kişilik türleri arasında fikirleri nasıl etkili bir şekilde aktaracaklarını ve paylaşacaklarını öğrenmeleri için de çok önemlidir. Bestecinin eseri yazarken hangi duyguları yaşadığını ve hangi duyguları aktarmayı amaçladığını, bestecinin eserini bu duyguları ifade edici hale nasıl getirdiğini belirlemeye ve anlamaya çalışan birey, aynı zamanda çok yönlü bir iletişim sürecini de deneyimlemiş olur.

Global anlamda eğitim politikalarındaki değişiklikler, müzik eğitimcilerini, öğrencilerin 21. Yüzyıl bilgi ve becerilerini geliştirmelerine katkıda bulunacak şekillerde kendilerini adapte etmeleri ve geleneksel pedagojiyi yeniden değerlendirme zorluğuyla karşı karşıya bırakmaktadır. Ancak bu durum, müziğin ve müzik eğitiminin emsalsiz fırsatlarından yararlanabilme adına müzik eğitimcilerinin kendilerini 21. Yüzyıla hazırlamaları için çok önemli bir fırsat olarak değerlendirilebilir. İçinde bulunduğumuz süreci kendini bu anlamda geliştirmeye adayan müzik eğitimcileri, öğrencilerini eleştirel düşünmeye, problemleri işbirliği içinde çözmeye ve teknoloji ve medyayı verimli kullanmaya zorlayan pedagojik yaklaşımları dahil ederek onların içinde yaşadıkları yüzyıla uyum sağlamalarına çok büyük bir katkıda bulunabilirler.

Dr. Bülent KÜÇÜK

Müzik Öğretmeni

Kaynaklar