Çin, dünyanın en kalabalık ülkesi olarak bilinmektedir. Çin Halk Cumhuriyeti’nde eğitime çok büyük bir değer verilmektedir. 1980’lerden itibaren eğitim sisteminin geliştirilmesi için pek çok alanda reformlar gerçekleştirilmiştir.
Konfüçyüs düşüncesi Çinlilerin günlük yaşantılarını büyük ölçüde etkilemektedir. Buna göre, bireyin toplum içinde yükselmesinin en makul yolu eğitim almasıdır. Eğitim alanındaki gelişmeler bu sebeple Çin halkı tarafından destek görmüştür. Uluslararası öğrenci değerlendirme programı olan PISA’dan alınan sonuçlar, Çin halkının eğitim reformlarına verdiği desteğin bir yansıması niteliğindedir.
Çin, öğrencilerin öğrendikleri bilgileri hem okulda hem de daha başka ortamlarda ne derecede uygulayabildikleriyle ilgili incelemelerde bulunan PISA’da başarı göstermektedir. Çin’in PISA’daki başarısının kaynaklarına bakmak için Çin kültürü ve değerlerinin incelenmesi gerekmektedir. Çin kültürünün temellerinde Konfüçyüs felsefesi bulunmaktadır (Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
Konfüçyüs felsefesinin devlet yönetimine dair temel ilkeleri incelendiğinde, ilkeli yönetim anlayışı üzerini kurulu olduğu görülmektedir; ideal insan, ideal yönetici olarak tanımlanmıştır. Konfüçyüs felsefesinde ideal insanın özellikleri ise şu şekildedir: İnsan sevgisi olan, hayırlı evlat, âdetlere uymaya özen gösteren, kendisini aşırılıklardan uzak tutan, mevkiisinin gereklerini yerine getiren, dürüst, bilgili, sadık, bağışlamayı bilen, gelenekleri korumaya cesaret eden bir yapıdadır (Ceylan, 2020).
Çin’in eğitim sistemini geliştirme süreci içinde farklı eğitim modelleri uygulanmıştır. 1949-1975 yılları arasında sosyalist model uygulanırken, 1976-2000 yılları arasında ise serbest pazar modeli uygulanmıştır. Sosyalist modelde “kızıl ve uzman” birey yetiştirmek esas alınmıştır. Sovyetler Birliği model olarak alınmıştır. Tüm okullar devlet kontrolündedir. Müfredat, uygulamalı bilgiye odaklanmıştır. Marksist, Leninist ve Maocu düşüncelere politika derslerinde yer verilmiştir. Derslerde teori ve pratiğin birleştirilmesi önemsenmiştir.
Kendisinden başka ülkelerden nispeten izole bir modeldir. Ekonomi, öğretmen atamaları, öğrenci alımı, mezunların işe yerleştirilmesi devlet kontrolündedir. Serbest pazar modelinde ise bilgili girişimciler yetiştirmek değerli görülmüştür. Eğitimin niteliğinin artırılmasına yönelik vurgu yapılmıştır. Batılı ülkeler model alınmıştır; buna göre, Batı ile akademik değişim ve iş birliği yapılmıştır. Devlet okullarıyla birlikte özel okullar da açılmıştır. Yetki eyaletlere ve illere devredilmiştir. Müfredat, ileri düzeyde bilimsel bilgiye odaklanmıştır. Marksizmin yanında vatanseverlik ve ahlâk eğitimi de politika derslerine dahil edilmiştir. Yüksek öğretimin artırılmasına odaklanılmıştır. Dersler, yaratıcı düşünme ve bağımsız öğrenmeyi destekler bir nitelik göstermektedir (Kwong, 2016; Akt. Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
ÇİN EĞİTİM SİSTEMİNDE NİTELİK GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI
Çin’de 1985 yılında yönetim reformu gerçekleştirilmiştir. Bu reform sonucunda okulların finansmanı ve yönetimi yerelleştirilmiştir. Yerel ekonomilerin birbirleri arasında farklılık göstermesi sebebiyle okullar arasında da önemli derecede farklılıklar ortaya çıkmıştır. 2006 yılında Zorunlu Eğitim Yasası değişikliği ile merkezi hükümet farklı kapasitelere sahip yerel ekonomilere yardımda bulunmuştur. 1980-1990 yıllarında temel eğitime ağırlık verilmiştir. 2000’li yıllara gelindiğindeyse yükseköğretimin önemi vurgulanmıştır. 1998 yılı itibariyle yüksek öğretimin sadece elit kesimin alabileceği yönündeki anlayış terk edilmiştir. Çin’de Müfredat Reformu ile birlikte okul öncesi eğitimi artırmak, fırsat eşitliğini sağlamak, farklılıklara saygı gösterilmesi amaçlanmıştır. Bu reform eğitimde eşitlik, nitelik ve bireyselleşme dönemine girişi de ifade etmektedir (Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
Müfredat Reformu kapsamında sekiz temel politika belirlenmiştir (Feng, 2006; Akt; Bakioğlu ve Baltacı, 2019):
- Amaç ve Hedefler: Amaç, öğrencilere nitelikli eğitim vermektir. Eğitim politikası açısından değerlendirildiğinde, bilgi aktarımından uzaklaşarak öğrenmeyi öğrenmeye doğru dönüşüm söz konusudur. Derslerin birbirleriyle bağlantılı halde ele alınması gündeme gelmiştir. Öğrenci anlayışı pasiften aktife doğru değişim göstermiştir; buna göre, öğrencileri başkalarıyla iş birliği içinde çalışabilmeli ve problem durumlarını analiz edip uygun çözüm yollarını deneyebilmelidir.
- Müfredat Yapısı: Öğretim kademelerinde farklı bir şekilde ele alınmıştır. Dersler iki gruba ayrılmıştır: Genel ders ve sınıflandırılmış ders. Genel ders olarak adlandırılanlar içeriği farklılık gösteren derslerdir. Fizik, kimya, biyoloji gibi dersler, fen dersinin alanlarıdır. Fen dersi, genel dersi ifade etmektedir. Bazı dersler ise geometri, okuma, cebir vb. şekilde sınıflandırılmıştır.
- Müfredat Standartları: Müfredatın kontrol edilmesinde merkezi hükümet, yerel yönetim ve okul sorumludur. Bununla birlikte her kademedeki müfredat, merkezi hükümetin belirlediği ulusal müfredat standartları bünyesindedir.
- Öğrenme ve Öğretme Süreçleri: Öğretmen sınıfta olumlu bir atmosfer oluşturmalıdır. Öğrencilerin kendilerini güdülemelerini, öğrendikleri bilgiyi kullanmalarını teşvik etmelidir. Öğrencilik yaklaşımına aktif olarak araştırmacılık anlayışı dahil edilmeli ve öğrenci pasif konumdan aktif konuma gelmesi açısından desteklenmelidir.
- Öğretim Materyallerinin Geliştirilmesi: Öğretim materyalleri ihtiyaçları karşılayacak şekilde geliştirilmelidir.
- Değerlendirme Sistemleri: Üç değerlendirme süreci mevcuttur. Öğrencinin öğrenme sürecini ve bu süreçteki çıktılarını değerlendirme, öğretmenlerin kendi öğretme davranışlarını geliştirmelerine yönelik değerlendirme ve müfredatı iyileştirmeye yönelik değerlendirme şeklindedir.
- Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme: Öğretmenleri yetiştiren üniversiteler müfredatlarını ve öğretim yaklaşımlarını yeniden yapılandırmalıdır.
- Müfredat Reformunun Uygulanması: Eğitim Bakanlığı, müfredat reformunun uygulanması açısından lider ve koordinatör görevini yapmaktadır.
Mavi Tuğba Ateş
Psikolojik Danışman/Erken Çocukluk Eğitimcisi
KAYNAKÇA
Bakioğlu, A. ve Baltacı, R. (2019). Çin’de eğitim. Ankara: Nobel Yayınları.
Ceylan, F. E. (2020). Konfuçyüs ve Çin felsefesinin temelleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Uluslararası Filoloji Ve Çeviribilim Dergisi, 2(1), 142-148.
