ÇİN EĞİTİM SİSTEMİNİN GENEL HEDEFLERİ VE İLKELERİ
1995 yılındaki Eğitim Yasası, Çin’de sosyalist bir modernleşmenin gerçekleştirilmesini değerli bulan bir nitelik taşımaktadır. Buna göre üretim ve işgücü birlikteliğinin, bütünsel gelişiminin önemsendiği, vatanseverlik, kolektivizm, etik, disiplin gibi değerler Çin’in kendi kültürüne uygun bir biçimde entegre edilmiştir.
Çin ulusal planına göre okul öncesi eğitimin 2020 yılına kadar %90 düzeyinde kayıt oranına ulaşması ve tüm ülkede yaygınlaştırılması kararlaştırılmıştır. Yükseköğretime devam oranının ise %40 oranına çıkarılması planlanmıştır. Okuryazarlık seviyesinin artırılmasıyla ilgili politikalar belirlenmiş ve gençler ile orta yaşlılar arasında okuryazar olmayan birinin kalmaması hedeflenmiştir.
Çin’de matematik, fen eğitimine büyük bir önem verilmektedir. Çin eğitim müfredatı, 21. yüzyıl becerileriyle bütünleşik bir yapıyla güncellenmektedir. Öğretmen gelişimine kapsamlı bir yer verilmiştir. Aynı zamanda eğitim için kültürel bir destek sağlanmıştır. Okul öncesi eğitime yatırım ise büyük bir pay almıştır (Bakioğlu ve Baltacı, 2019). Çin eğitim sistemi ile Türk eğitim sisteminin amaçları karşılaştırıldığında bulgular aşağıdaki gibidir (Tanrısevdi ve Kıral, 2018):
ÇİN
Çin halkının ahlaki, entelektüel, fiziksel olarak bütünsel gelişiminin desteklenmesi amaçlanmıştır. Halkın yüksek ideallere sahip, öz disiplinli olmasında eğitim değerli görüşmüştür. Marksizm, Leninizm gibi sosyalist çerçevede insan yetiştirme modeli vardır.
TÜRKİYE
Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı, milli, ahlaki, kültürel değerleri benimseyen ve geliştiren, vatansever, sağlıklı insanlar yetiştirilmesi önemsenmiştir. Özgür ve bilimsel düşünce gücüne sahip, kendini gerçekleştirmeye meyilli, ilgi ve yeteneklerine göre meslek sahibi olan bireyler yetiştirilmesi amaçlanmıştır.
Çin’deki eğitim başarısının temel dinamiklerini araştırmak üzere bir grup ABD’li eğitimci 2005 tarihinde Çin’e gezi düzenlemiştir. Çin’in eğitim vizyonunun uzun vadeli olarak belirlendiği görülmüştür. Ayrıca Çin’de, eğitim vizyonunu gerçekleştirmek için gerekli olan temel yapının kurulduğundan bahsedilmiştir. Buna göre, gözlem sonuçlarında yer alan eğitim hedefleri ve ilkeleri şu şekildedir (Asia Society, 2005; Akt. Bakioğlu ve Baltacı, 2019):
- Bilim parkları ve teknoparklar kurmak.
- 2020 yılına kadar zorunlu eğitimin 12 yıl olması.
- Ülkenin en üst seviyesinde yer alan %5 ile %10 arasındaki dilimde bulunan lise öğrencilerine dünya çapında eğitim vermek.
- Öğrencinin yaratıcılığını ortaya çıkarmasına olanak sağlamak.
- Öğrencilerin bilginin pasif alıcısı değil, aynı zamanda uygulayıcısı olmalarını teşvik etmek.
- Güncel müfredat uygulaması içinde teknoloji kullanımına ve İngilizce eğitimine uygulamalı olarak yer vermek.
ÇİN’DE EĞİTİM SİSTEMİNİN YÖNETİMİ
Ülkedeki tüm eğitimden Eğitim Bakanlığı sorumludur (Bakioğlu ve Özcan, 2014). Eğitim Bakanlığı, okul öncesi eğitimi için politika belirler ve denetler. Yerel yönetimler ise okul öncesi eğitimin erişilebilirliğini ve kalitesini belirlemekle görevlidir. Çocukların bütünsel gelişimini desteklemek hükümet için önem taşımaktadır (Sua, Raoa, Sunb, & Zhang, 2020). Merkezi, eyalet, il, belediye ve ilçe olmak üzere her kademedeki idarede eğitim sisteminin yönetilmesinden sorumlu birimler bulunmaktadır. Buna göre, her kademeden yerel halk hükümetlerinin yönetim yetkileri farklı seviyelerdedir. Her birimin kendine ait sorumlulukları bulunmaktadır ve eğitim bu sorumluluklar ekseninde yönetilmektedir. Okul öncesi eğitim yönetimi yerel hükümetlerin sorumluluğuna dahildir. Zorunlu eğitimin yönetimi ilçe seviyesindeki halk idareleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Eğitim yönetiminde eyalet, özerk bölge ve belediye yönetimlerinin genel planlamasına uyulmaktadır (Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
ÇİN’DE EĞİTİM SİSTEMİNİN DENETİMİ
Çin’deki eğitim denetimi bir üst kademedeki idarenin daha alt kademedeki idari birimleri yönetmesi şeklinde gerçekleşmektedir. Buna göre özellikle ilk ve ortaöğretim başta olmak üzere okulların işleyişi takip edilir, incelenir ve nihayetinde bir değerlendirmeye varılır. Devlet eğitim müfettişliği Çin’deki yönetim sisteminin en üst kademesini temsil etmektedir ve ulusal düzeyde eğitim denetiminden sorumludur. İdare denetimin son kademesini ise okul yöneticileri oluşturmaktadır (Liu ve Teddlie, 2003; Akt. Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
Mavi Tuğba Ateş
Psikolojik Danışman/Erken Çocukluk Eğitimcisi
KAYNAKÇA
Bakioğlu, A. ve Baltacı, R. (2019). Çin’de eğitim. Ankara: Nobel Yayınları.
Tanrısevdi, F. ve Kıral, B. (2018). Çin ve Türk eğitim sistemlerinin karşılaştırılması. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(3), 223-240.
Sua, Y., Raoa, N., Sunb, J. & Zhang, Li (2020). Preschool quality and child development in China, Early Childhood Research Quarterly, 56, 15-26.
