Eleştirel düşünme, ölçümler ve güven konusunda bir akıl hocası olarak deneyim, yansıtma, iletişim veya gözlemden toplanan veya oluşturulan bilgileri doğru ve tutkulu bir şekilde kavramsallaştırmanın, analiz etmenin, uygulamanın ve değerlendirmenin analitik kavramsal yöntemidir. Okullarda, öğrenciler etkili bir şekilde okumak, yazmak, konuşmak ve dinlemek için güçlü eleştirel düşünme becerilerine gereksinim duyarlar. Bununla birlikte çalışanların verilerini analiz etmek, en iyi eylem planını seçmek ve yapılan seçimlere göre hareket etmek için eleştirel düşünmeyi gerektirir. Öğrenciler eleştirel düşünmeyi daha yaygın hale getirirler. Bunun bir neticesi olarak da öğrenciler düşünceli araştırma oluşturma konusunda daha yetenekli olurlar.
Eleştirel düşünme, dil ve sunum becerilerini geliştirir. Açık ve sistematik düşünmek, fikirlerimizi ifade etme şeklimizi iyileştirebilir. Metinlerin mantıksal yapısının nasıl analiz edileceğini öğrenirken eleştirel düşünme, anlama yeteneklerini de geliştirir.
Eleştirel düşünme yaratıcılığı teşvik eder. Bir soruna yaratıcı bir çözüm bulmak, sadece yeni fikirlere sahip olmayı gerektirmez. Ayrıca, üretilen yeni fikirlerin yararlı ve eldeki görevle ilgili olması gerekir. Eleştirel düşünme, yeni fikirlerin değerlendirilmesinde, en iyilerinin seçilmesinde ve gerektiğinde değiştirilmesinde çok önemli bir rol oynar.
Eleştirel düşünme, kendini yansıtma için çok önemlidir. Anlamlı bir hayat yaşamak ve hayatımızı buna göre yapılandırmak için değerlerimizi ve kararlarımızı haklı çıkarmamız ve yansıtmamız gerekir. Eleştirel düşünme, bu öz değerlendirme süreci için araçlar sağlar.
İhtiyaç duyduğunuz becerilerin eleştirel düşünmenin bir amacı olduğunu unutmamamız gerekir. Aynı zamanda belirli durumlarda mümkün olan en iyi çözüme ulaşmak için eleştirel düşünmeyi ön plana almamız gerekir. Belirli bir zamanda, belirli şeyler hakkında düşünmenin bir yolu; gerçeklerin ve bilgilerin birikimi ya da dokuz kez çarpım tablosu gibi bir kez öğrenip sonra sonsuza kadar bu biçimde kullanabileceğiniz bir şey değildir.
Eleştirel düşünme becerisine sahip birinin şunları yapabileceğini unutmayın:
- Farklı fikirler arasındaki bağlantıları anlamak,
- Argümanların ve fikirlerin önemini ve uygunluğunu belirlemek,
- Argümanları tanıma, oluşturma ve değerlendirme,
- Akıl yürütmedeki tutarsızlıkları ve hataları tespit etmek,
- Sorunlara tutarlı ve sistematik bir şekilde yaklaşmak,
- Kendi varsayımlarının, inançlarının ve değerlerinin gerekçesi üzerinde derinlemesine düşünmek,
İhtiyacınız olan becerileri geliştirmek için eleştirel düşünme sürecine birkaç adım ayırın:
- Analiz: Bir konu veya konu hakkında objektif ve eleştirel düşünmek şeklinde ifade edebiliriz. Bu konuda, bir konuyu açıklığa kavuşturmakla başlayabiliriz.
- Yorumlama/yansıtma: Bir konu ile ilgili farklı argümanları belirleyerek üzerinde düşünmek şeklinde ifade edebiliriz.
- Değerlendirme: Kanıt veya argümanlardaki, herhangi bir zayıflık veya olumsuz yön de dâhil olmak üzere, farklı bakış açılarının ne kadar güçlü ve geçerli olduğunu eleştirel olarak değerlendirmek şeklinde ifade edebiliriz.
- Çıkarsama: Bir ifadenin veya argümanın arkasında olabilecek sonuçları göz önünde bulundurmak şeklinde ifade edebiliriz
- Problem çözme ve karar verme: Tercihiniz için yapılandırılmış akıl yürütme ve destek sağlama şeklinde ifade edebiliriz.
Sonuç olarak eleştirel düşünme becerileri; bizlerin analiz, yorumlama/yansıtma, değerlendirme, çıkarsama, problem çözme ve karar verme becerilerimizi geliştirmenin yanı sıra, farklı insanlarla çalışma yeteneğimizi geliştirerek başkalarının deneyimlerini ve görüşlerini daha iyi anlamanıza yardımcı olur.
