Bu yazımı öğretmenlerimizin en çok kullandıkları sunum teknolojisi olan PowerPoint ile ilgili pek de bilmedikleri ve işlerini kolaylaştıracağını düşündüğüm sunumlarını daha etkili daha keyifli hale getirecek basit özelliklere ayırdım.
Günümüzde alternatif bir çok sunum programı olmasına rağmen öğretmenlerimizin genellikle yaygın kullanımı, kolaylığı, işlevselliği nedeniyle tercih ettiği bir materyal aracıdır.
PowerPoint ile sunum içerikli materyaller hazırlarken sunumun teknik ve kitlesel kurallara göre hazırlanması gerektiğini akademik birçok çalışmada görmekteyiz. Bu konuyla ilgili detaylı ve önemli bilgileri Adem Güneş ve Mehmet Korkmaz hocalarımızın kitaplarında bulabileceksiniz. Ben daha çok
PowerPoint ile üretilmeye çalışan materyallerde bilinmeyen bazı önemli noktaları ve sıklıkla yapılan hataları düzeltmek suretiyle sizlere bilgi vermek istiyorum.
SAYFA YAPISI:
Öncelikle sunumları hazırlarken birçoğumuzun yaptığı önemli bir hatayı düzeltelim. Nedir o? Sunumun tasarım boyutu. Evet genellikle sunum hazırlarken tasarım boyutunu 4:3 boyutlarında yani 800×600 ölçülerinde hazırlıyoruz. Halbuki günümüzde artık CRT monitör dediğimiz tüplü monitör, ya da televizyonlar neredeyse kalmadığı gibi tüm izlenebilir cihazlar da ya lcd ya hd ya da ultra hd üretiliyorken eski cihazların ölçülerinde sunum hazırlamamız kanaatimce yanlış. Bunun yerine 16:9 ya da diğer bir ifadeyle 1920×1080 boyutlarında sunum taslağımızı hazırlamamız gerekiyor. Böylece hem etkileşimli tahtalarda hem de diğer izlenilebir cihazlarda ekranı tamamen kaplayan sunum alanının geniş olduğu bir görsellik elde etmiş olacağız. Peki bu işlemi nasıl yapıyoruz? PowerPoint 2010 kullanıyorsanız “Tasarım” sekmesinden “Sayfa Yapısı”na tıklayıp açılan “Slayt Boyutu” penceresinde “Ekran Gösterisi (16:9)” ni seçmeniz ve “Tamam”a tıklamalısınız. Powerpoint 2013 kullanıyorsanız yine “Tasarım” sekmesinden en sağdan ikinci “Slayt Boyutu”na tıklayarak açılan pencereden “Geniş Ekran (16:9)” seçeneğini seçmek suretiyle sayfa boyutunu genişletecektir.
FARKLI FONTLARI SUNUYA GİYDİRME:
Sunularda kullanılan fontlar bütün bilgisayarlarda kullanılan (calibri, arial, verdana, tahoma, Times News Roman … gibi) ortak fontlar olmalıdır ki sunumun hazırlandığı cihazların dışınsa özellikle Türkçe karakterlerde sorun yaşanmasın. Diyelim ki sunumunuzda sade göze hitap eden ve sunumunuzla uyumlu fakat bütün bilgisayarlarda
ortak olarak bulunmayan bir font kullandınız. Bu fontun diğer cihazlarda sorunsuz görülebilmesi için yine PowerPoint üzerinde ufak bir kutucuğu işaretlememiz gerekiyor. Bu işlemi “Dosya” sekmesinden “Seçenekler” e oradan da “Kaydet” e tıkladığınızda sağ tarafta açılacak olan sayfada “Bu sunuyu paylaşırken uygunluğu koru” başlığı altındaki “Yazı tiplerini dosyaya ekle/katıştır” yanındaki kutucuğa tıklayıp aktif hale getiriyoruz ve hemen altında aktif hale gelecek olan iki seçenekten alttakini “yani tüm karakterleri ekle”yi de işaretleyerek “Tamam”a basarak aktif hale getiriyoruz. Böylece yabancı bir font işlem yapılan cihaz dışında da aynı şekilde harfler ve fontun kendisi bozulmadan görülecektir.
SUNULARIN VİDEOYA ÇEVRİLMESİ:
Diğer bir husus sunuların videoya çevrilmesi. Bu çalışma için slaytlar arası geçişi ya otomatik hale getirmelisiniz ya da manuel olarak kendiniz “Slayt Gösterisi” sekmesinden “Slayt Gösterisini” kaydet seçeneğine tıklayarak gerek slaytlar arası geçişi gerek sesli anlatımlarınız varsa sesli anlatımlarınızı ve gerekse anlatımlar esnasında kullanacağız işaretçi veya lazerpoint işaretlerini belirleyeceğiniz aralıklarla kaydederek tamamlıyıp ardından da yine “Dosya” sekmesinden “Dışarı Aktar veya Kaydet ve Gönder” seçeneğine oradan da “Video Oluştur”a tıklamak suretiyle ebatlarını ve özelliklerini kendinizin belirleyeceği şekilde video olarak kaydedebilirsiniz.
SUNULARIN PDF FORMATINA ÇEVRİLMESİ:
PowerPoint sunuları sadece bilgisayarlarda kullanılacak şekilde değil bunu bir çıktı olarak dosyalamak için de “Dosya” sekmesinden “Kaydet ve Gönder ya da “Farklı Kaydet” seçeneğine tıklayarak “Adobe PDF olarak Kaydet” seçeneğini kullanabilir ve fotokopi yoluyla dosyalayabilirsiniz.
POWERPOİNT İLE NELER YAPILABİLİR?
Microsoft firmasının ofis araçları arasında yer alan PowerPoint ile sunum dışında birçok materyal türü rahatlıkla üretilmektedir. İsterseniz bunlardan en kolay ve en çok kullanılan türlerini maddeler halinde sıralayalım:
- Videolar
- Basit Kavram Haritaları
- Basit Zihin Haritaları
- Afiş ve Pano Materyalleri
Yukarıdaki materyal türlerinden sununun videoya çevrilmesi konusundan kısaca bahsetmiştik. Kavram ve Zihin Haritaları için “Ekle” sekmesindeki “Şekiller ”menüsü sizin en büyük yardımcınız olacaktır. Afiş ve Pano Materyalleri konusunda ise arama motorlarının görsellerinden özellikle. png uzantılı, ücretsiz ve lisanslı olmayan resimler sunudaki “Şekiller” menüsü ile birlikte bu anlamda size kolaylık sağlayacaktır. Tabi tüm bu materyallerin oluşması için zihninizde iyi bir senaryo hazırlamanız gerekli. Bu senaryonun üzerine hazırlayacağınız videolar, afişler, kavram ve zihin haritaları, afiş ve panolar ders materyallerinin de kalitelisi ve mesajın kitleye rahat ulaşabilmesi açısından önemlidir.
ALTERNATİF SUNUM ARAÇLARI
PowerPoint yerine alternatif sunum programları var mıdır? Elbette var. Başlıcaları;
- Prezi
- Zoho Show
- Emaze
- Pawtoon
- Haiku Deck
- Slide Rocket
- Slide Dock
- Slide Shark
- Google Slides
Ancak bunların çoğunun çok yaygın olmadığını ve birçoğunu kullanabilmek için internetin gerektiğini ve Türkçe versiyonlarının henüz olmadığını da hatırlatmam gerekiyor. Örneğin Prezi. Youtube’a “Prezi nasıl hazırlanır?” diye yazıp çıkan sonuçları izlediğinizde aşırı zaman, sabır, gayret ve araştırma gerektirdiğini görecek, PowerPoint’in kolaylığını ve rahatlığını daha iyi test etme imkânı bulacaksınız. Başka bir örnek olan Pawtoon ise iyi bir ücretle satın alabileceğiniz deneme sürümünde ise logosunu kocaman bir halde sununuza yapıştıran alternatif diğer bir program. Dediğim gibi Microsoft Office programlarına birçoğumuz aşinayız ve sürekli kullanıyoruz. Dolayısıyla da eğitim öğretim materyalleri açısından zaman ve üretkenliğinize en uygun olanı şimdilik PowerPoint gibi gözüküyor.
