ÇİN’DE EĞİTİM SİSTEMİNİN YÖNETİMİ
Ülkedeki tüm eğitimden Eğitim Bakanlığı sorumludur (Bakioğlu ve Özcan, 2014). Eğitim Bakanlığı, okul öncesi eğitimi için politika belirler ve denetler. Yerel yönetimler ise okul öncesi eğitimin erişilebilirliğini, kalitesini belirlemekle görevlidir. Çocukların bütünsel gelişimini desteklemek hükümet için önem taşımaktadır (Sua, Raoa, Sunb, & Zhang, 2020).
Merkezi, eyalet, il, belediye ve ilçe olmak üzere her kademedeki idarede eğitim sisteminin yönetilmesinden sorumlu birimler bulunmaktadır. Buna göre, her kademeden yerel halk hükümetlerinin yönetim yetkileri farklı seviyelerdedir. Her birimin kendine ait sorumlulukları bulunmaktadır ve eğitim bu sorumluluklar ekseninde yönetilmektedir. Okul öncesi eğitim yönetimi yerel hükümetlerin sorumluluğuna dahildir. Zorunlu eğitim ilk ve ortaokul olmak üzere toplamda 9 yılı içermektedir ve devlet konseyi tarafından yönlendirilmektedir. Zorunlu eğitimin yönetimi ise ilçe seviyesindeki halk idareleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Eğitim yönetiminde eyalet, özerk bölge ve belediye yönetimlerinin genel planlamasına uyulmaktadır (Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
ÇİN’DE EĞİTİM SİSTEMİNİN DENETİMİ
Çin’de eğitim denetimi bir üst kademedeki idarenin daha alt kademedeki idari birimleri yönetmesi şeklinde gerçekleşmektedir. Buna göre özellikle ilk ve ortaöğretim başta olmak üzere okulların işleyişi takip edilir, incelenir ve nihayetinde bir değerlendirmeye varılır. Devlet eğitim müfettişliği ulusal düzeyde eğitim denetiminden sorumludur. İdare denetimin son kademesini ise okul yöneticileri oluşturmaktadır (Liu ve Teddlie, 2003; Akt. Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
ÇİN’DE EĞİTİM SÜRECİ VE OKUL ÖNCESİ EĞİTİM
Çin eğitim sisteminin temel eğitim, orta kademe mesleki ve teknik eğitim, yükseköğretim ve yetişkin eğitimi olmak üzere dört temel kademesi bulunmaktadır (Moe, 2008; Akt. Bakioğlu ve Baltacı, 2019). Altı yılı ilkokul, üç yılı ortaokul olmak üzere toplamda dokuz yıl zorunlu eğitim söz konusudur. Üç yıllık ortaöğretimden sonra yükseköğretim kademesi gelmektedir. Zorunlu eğitim uygulaması ise 1992 yılında kabul edilmiştir (Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
Çin’de 3,5 yaşında başlayan okul öncesi eğitim kreşlerde ve anaokullarında verilmektedir. Tam zamanlı veya yarı zamanlı üç yıllık program şeklinde uygulanmaktadır. Anaokulu eğitimi, ilköğretime başlamadan önceki bir yıllık zaman dilimini kapsamaktadır. Amacı ise çocukları ilköğretime hazırlamaktır. Anaokulu eğitiminin gelişimini desteklemek için devlet eğitim komisyonu çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmalar kreşlerin idaresi hakkında kurallar, kreşlerde çalışmak için kuralların belirlenmesi, yasa ve tüzükler yürürlüğe koyularak gerçekleştirilmiştir. Yerel yönetimler de anaokulu eğitimi için destekleyici politikalar yürütmektedir; yerel düzenlemeler ve sistemler aracılığıyla anaokulu eğitimi sürecine destek olmaktadır.
Kreş eğitiminin nitelikleri, standartlarının artırılması ve değerlendirme sistemleri geliştirmek bakımından yerel eğitim yetkililerinin çalışmaları söz konusudur. Anaokulu sınıfları için haftalık ders saati 12 saati aşmamaktadır; her ders saati en fazla 30 dakika sürmektedir. Derslerde oyun ve sosyalleşme etkinlikleri bulunmaktadır. Eğitim Bakanlığı tarafından anaokulu eğitimine dair sağlık, toplum, bilim, dil, sanat olmak üzere beş temel hedef belirlenmiştir.
Sağlık, vücudun kuvvet kazanması, sağlıklı alışkanlıklar ve tutum kazanımı bakımından önemli görülmektedir. Sağlıklı kişilik gelişimi, özsaygı ve özgüven gelişimi, olumlu sosyal ilişkiler ise toplumsal hedefler arasında bulunmaktadır. Çocuklarda merak ve araştırma isteğini açığa çıkarmak anaokulu eğitiminin bilimsel hedefi olarak belirlenmiştir. Dil gelişimini desteklemek ve dil becerilerinin gelişimine katkı vermek, sanat eğitimi aracılığıyla estetik yetenek alanını desteklemek, duygusal gelişime katkı vermek Çin’de anasınıfı eğitiminin temel hedeflerindendir. Anasınıfı kademesinde değerlendirme ve sınav yapılmamaktadır. Okul öncesi eğitim kırsal bölgelerde kreş ve mevsimlik anasınıfları şeklinde yürütülmektedir. Uzak ve gelir düzeyi düşük bölgelerde mevsimlik sınıflar, hafta sonu sınıfları, eğitici istasyonlar, çocuk ziyaret günleri, evde özel eğitim ile okul öncesi eğitiminin kapsamı genişletilmektedir (IQAS, 2009; Akt. Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
Okul öncesi eğitimi alanında reform çalışmaları yapılmıştır ve bunun sonucunda üç hedef belirlenmiştir:
- Çocuğa saygı.
- Aktif öğrenme.
- Oyun temelli eğitim.
Aktif öğrenme, öğrenmeyi öğrenme yaşantısını içermektedir. Çevre ile etkileşimli bir biçimde öğrenme deneyimi sunar; yapılandırmacı anlayışla uyumlu bir özellik göstermektedir. Çocuklar çevre ile etkileşimleri aracılığıyla deneyimlerini ve anlayışlarını yapılandırma fırsatına erişir. Bu anlayışta öğretmen ve öğrenci birlikte araştırır ve birlikte keşfeder. Öğretmen, öğrencileri yönlendirmekten çok onların gelişimlerini destekler ve kolaylaştırmalarını sağlar.
Oyun temelli olması sebebiyle oyunu çocukların aktif öğrenmesinin bir aracı olarak görür. Çin’de okul öncesi eğitimde müfredatın temeli oyun olarak belirlenmiştir (Li, Wang ve Wong, 2011; Akt. Bakioğlu ve Baltacı, 2019). Anaokulu işletme yetkilisi eğitim kurumları, devlet daireleri, işyerleri, mahalle komiteleri olabilmektedir. Bu durumun temelinde kolektif eğitim ile aile eğitimini birleştiren okul öncesi eğitim yöntemlerinin geliştirilmiş olması bulunmaktadır. Anaokulu işletmek için temel şart, yetkililere bildirimde bulunmaktır. Farklı hizmetlerin ve işletmecilerin bulunması okulların ücretlendirilmesinde de farklılıklara sebep olmuştur (Pang ve Richey, 2006; Akt. Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
ÇİN’DE OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENİ EĞİTİMİ
Çin’de okul öncesi öğretmeni olabilmek için aşağıda belirtilen koşulların sağlanması gerekmektedir:
- Okul öncesi eğitim içerikli özel dersleri ortaöğretim öğretmen okullarında almak.
- Genel bilgi, bilimsel bilgi ve beceriler konusunda yetkin olmak.
- Okul öncesi çocukların fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçlarına duyarlı bir anlayışta olabilmek için ilgili kuramları öğrenmek.
- Çocuk bakımı ve eğitimi açısından uzmanlaşmak.
- Bir araştırmayı okul öncesi eğitimi alanında nasıl yapacağıyla ilgili bilgilenmek.
- Sosyal iletişimi artırmak, ailelerin okul öncesi eğitimin bir parçası olmasını desteklemek.
- Çocukların davranışlarına yönelik nasıl gözlem yapabilecekleri ve çocukları anlamayı öğrenmek için çalışmalar yapmak.
- Çocuk bakımı ve eğitimi çalışmalarının nasıl yürütüleceğini, hedeflerin nasıl belirleneceğini öğrenmek.
- Sınıf, anaokulu ve kreş yönetimine dair öğrenme yaşantılarından geçmek (Bakioğlu ve Baltacı, 2019).
ÇİN’DE ÖĞRETMEN EĞİTİMİNDE TEMEL SORUNLAR
Çin’de öğretmen eğitiminde yaşanan temel sorunlara aşağıda yer verilmiştir (Bakioğlu ve Baltacı, 2019):
- Öğretmenlik düşük statülü meslek olarak görülmektedir. Üst düzey lise öğrencilerinin çok azı öğretmenlik mesleğini seçmeyi istemektedir.
- Öğretmen adaylarına verilen burs miktarları ihtiyaçları karşılamakta yetersiz kalmaktadır.
- Pedagoji, psikoloji gibi zorunlu dersler kendi alanları özelinde verildiği için disiplinler arası bir bakış açısı bakımından sınırlı kalmaktadır.
- Öğretmenlik uygulaması dersi en fazla üç ay ile sınırlı kalmaktadır; bundan dolayı öğrenciler yeterince deneyim kazanamamaktadır.
- Öğretmen arzı ile talebi arasındaki dengesizlik bulunmaktadır. Şehirlerde öğretmen sayısı bakımından fazlalık, kırsal bölgelerde ise öğretmen sayısında yetersizlik söz konusudur.
Mavi Tuğba Ateş
Psikolojik Danışman/Erken Çocukluk Eğitimcisi
KAYNAKÇA
Bakioğlu, A. ve Baltacı, R. (2019). Çin’de eğitim. Ankara: Nobel Yayınları.
Bakioğlu, A. ve Özcan, M. (2014). Karşılaştırmalı eğitim yönetimi. A. Bakioğlu (Ed.), Çin (Şanghay) Eğitim Sistemi içinde (3. Baskı, s. 1-40). Ankara: Nobel Yayınları.
Sua, Y., Raoa, N., Sunb, J. & Zhang, Li (2020). Preschool quality and child development in China, Early Childhood Research Quarterly, 56, 15-26.
