Senaryo ve hikayeleştirme konu ve kazanımları günlük hayat ile ilişkilendirme kalıcı öğrenmeyi gerçekleştirme noktasında güçlü bir yöntem. Bu noktada öğretmenlerin ders içeriğini bu doğrultuda tasarlaması öğrencilerin öğrenme deneyimlerini nitelikli ve verimli kılma noktasında atılacak önemli bir adım olacaktır. Öğretmenlik yaptığım dönem öğrencilerin öğrenme deneyimlerine maksimum katkı sağlama düşüncesiyle bu tekniği birçok kez kullandım. Bu deneyim örneklerimden bir tanesi geçtiğimiz günlerde kaleme almış ve bu platformda yayımlamıştım. Hayat Bilgisi dersindeki bir konunun senaryoya dayalı anlatımını içeren bu yazıya sitedeki yazılarım içerisinden ulaşabilirsiniz.
Bu yazımda ise İlkokul Türkçe dersinde yer alan bir dil bilgisi konusunun senaryoya dayalı anlatımı üzerinde yaptığım çalışmayı betimleyeceğim.
Ders: Türkçe
Konu: Noktalama İşaretlerinden Ünlem İşareti (!)
Başlıyoruz…
Öğretmen: Evet çocuklar, noktalama işaretlerinden ünlem işareti ile günlük yaşamda nerelerde karşılaşıyoruz niçin dışarda gördüğümüz büyük puntolu yazılar veya levhalarda bu işareti göremiyoruz?
Öğrenci: Öğretmenim görebiliriz. Nerede görmekteyiz diye soracak olursanız trafik levhaları içerisinde görüyoruz.
Öğretmen: Peki, bu işareti gördüğünüzde düşünüyor musunuz yoksa hislerinizde bir değişiklik mi oluyor? Düşünüyorum diyenler kimler? Hissediyorum diyenler parmak kaldırabilir mi? Peki hem düşünüyor hem hissediyorum diyenlerin parmaklarını görebilir miyim?
Öğrenciler sırasıyla parmak kaldırdılar. Başlangıçta ‘düşünen’ öğrencilerin parmakları fazla iken hem düşünüyor hem hissediyoruz seçeneğinden sonra parmak kaldıranların sayısı daha fazla olmuştu. Evet doğru, önce dikkat ediyor düşünüyor sonrasında ise bu işaretin ünlem işaretinin tanımında yer alan korku, endişe vb. gibi duyguları harekete geçiren durumlarda kullanıldığını anlıyoruz.
Bu konuyu anlatırken ünlem işaretinin tanımında yer alan ifadeyi direk vermeden öte tanımı düşündürmenin kalıcı öğrenme noktasında daha etkili bir yöntem olduğunu düşünüyorum. Eleştirel düşünme, sorgulama neden ve niçini merak etme çağımızın temel becerilerinden birkaç tanesi. Bu becerilerin ders içeriğine entegrasyonu elbette çağın çocukları için bir ihtiyaç. Araç ile seyahat eden bir çocuğun bir trafik levhasında ünlem işaretini görmesi derste öğrendiklerini hatırlatacak bir gelişme olabilir; nedeni günlük yaşamdan bir kesitin derste masaya yatırılması senaryolaştırılması.
Ünlem işaretinin duyguları harekete geçiren bir durumdan sonra kullanılan noktalama işareti olması kelime ve cümlelerle ses tonu ve mimikleri kullanarak anlatılacağı gibi trafikte özellikle dikkatli olunması gereken yerlerde (levha ile desteklenen) dikkatsizliğin sonucu oluşabilecek kazanın öncesindeki korku, endişe, telaş gibi duyguların da ortaya çıkacağı çocuklar tarafından düşündürülmelidir. Burada önemli olan detay düşündürme. Bunu sıklıkla yapmalıyız. Ben bu örnek ile son kurduğum cümledeki durumu öğrencilerime yaşattığım için sunduğum seçenekler içerisinde düşünme ve hissetme seçeneğini ön plana çıkardılar. Bu ve benzeri örnekleri çoğaltmak mümkün. Aynı öğrenme yöntemi diğer derslerde de kolaylıkla uygulanabilir. Öğrencilerin öğretileni neden ve niçini düşünerek öğrenmesi onların öğrenme deneyimlerini güçlendirecek sonraki öğrenmelerini kolaylaştıracak bir gelişme olacaktır.
