Liderlik günümüzde bile gizemini koruyan bir kavram olmasına karşın, anlamı hâlâ tam olarak bilinememektedir…
Yaşamımızın her alanında liderler vardır. Liderlerin görevi de, kendi içinde değişikliği göstermektir.
“Lider kimdir?” diye soracak olursak, aslında kimliğinden çok ne yaptığı daha önemlidir.
Liderleri lider yapan yani onların arkasından gitmemizi sağlayan şeyler, onların davranışları ile ilgilidir. Onları izlemek zorunda mıyız diye düşünürsek, yanıt hayır olmakla birlikte asıl amacımız lideri körü körüne izlemek değil, yaşamımızı daha da iyileştirmek için kendisinden ilham almaktır.
Kendinin lider olduğunu düşünen bazı kimseler vardır. Onlar başkalarını yönetmek, kendi arzuları doğrultusunda yönlendirmek isterken, gerçek liderler insanları özgürleştirirler ve onları kendi yaşamlarının liderleri olmaya ikna ederler. Sonra da kenara çekilirler. Onların misyonları insanların kendi kendilerine yetmelerini sağlamaktır tıpkı anneler gibi.
Belki de annelerin doğal lider olmalarının nedeni budur. Yetiştir ve özgür bırak, belki de en doğal liderlik tanımı olabilir.
Liderlik; otorite, bilgi ve eylemler üzerine inşa edilir. Liderin otoritesi onun tutkusu ve doğruları üzerine kurulur, baskı ve korku üzerine değil. Lider ne yapılacağını, nasıl yapılacağını hatta nasıl yapılamayacağını bilir. Bilmediği durumlarda başkalarına sorar ve öğrenir. Liderliğin eylem boyutu da ortaya koydukları tavır, tutum ve davranışlardır. Kısaca ne ve niçin yaptıklarını bilirler.
Kısaca Liderlik:
- Bulunduğu yerde fark yaratabilmektir.
- Çekim ve cazibe oluşturabilmektir.
- Anlamak ve sonra yol göstermektir.
- Geniş bir ülkü ve vizyona sahip olabilmektir.
- Misyon insanı olabilmektir.
- Cesaret ve özgüven gerektirir.
- Paylaşmayı, birlikte büyümeyi ve gelişmeyi ilke edinmektir.
- Biz ve siz bir arada yaptık diyebilmektir.
- Gerekeni yapabilmektir.
- Daha da önemlisi gönül insanı olmak ve başka beden ve ruhlarda var olabilmektir.
Liderlik üzerine analizi neden yapmaya çalıştım. Çünkü Bu analizi liyakat ile ve liderlik becerileri olan yönetici ile ilişkilendirmeye çalıştım. ”Müdür müdür müdür ”adlı yazımda okul yönetiminde müdür rolü ile mevzuat ve atama uygulamalarındaki aksaklıklardan bahsettim. Dolayısı ile liyakatli yöneticinin olmazsa olmaz niteliği “liderliktir.” Eğitim kurumlarına(belki her kuruma) yönetici belirlerken liderlik becerilerini, liderlik niteliklerini de göz önünde bulundurmak durumundayız. Bu bağlamda “Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranışları, Performans Uygulamaları ve Kurumsallaşmaya İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, ”adlı makalede de; “okul yöneticileri; başta insan kaynağı olmak üzere; okuldaki tüm kaynakları en etkin, etkili ve verimli şekilde kullanarak, okulu amaçlarına uygun bir şekilde yöneterek; okulun gelişmesi ve büyümesinde önemli bir yere sahiptirler. Kurumdaki öğrenme iklimini, profesyonellik düzeyini, öğretmen bağlılığını, öğrenci başarısını ve öğretmenlerin performanslarını etkileyen yönetimin liderliğidir. Bir okul, yeniliğe açıksa, öğrenci merkezliyse, öğretimde mükemmellik için çalışıyorsa, öğrenciler ve öğretmenler yeteneklerini en iyi şekilde sergileyebiliyorlarsa, yöneticilerin liderliğinin bu başarının önemli bir unsuru olarak gerekli olduğu söylenebilir. Eğitimde hedeflenen amaçlara ve başarıya ulaşabilmenin başat şartlarından birisi öğretmenlerin performansıdır. Okul yöneticilerinin, öğretmenlerin performanslarını artırmak ve kurumun büyümesi yönünde çalışmalar yapmaları gerekmektedir. Büyümenin ön koşulu, sürdürülebilirliktir. Sürdürülebilir büyümenin ön koşulu ise kurumsallaşmaktan geçer. Bu çalışma, bu noktadan hareketle öğretmen görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından okul yöneticilerinin liderlik davranışları, performans uygulamaları ve kurumsallaşmaya ilişkin görüşlerini tespit etmeyi amaçlamıştır”
Makalede de belirtildiği üzere yönetimde “liderlik becerilerinin ”kurumsallaşmadan performansa önemli bir etki yapıyor. Yöneticilik özellikleri arasında liderlik özelliklerini de aramamız gerektiği çok açıktır. Sözlerimi Stephen R. Covey’in şu veciz sözü ile bitiriyorum;
”Yönetim başarı merdivenlerinin tırmanılmasındaki verimliliktir merdivenin duvara dayalı olup olmadığını liderlik belirler.”
Kaynakça
Şen,E.,Ateşoğlu,H.,Akdoğan,S.,(2017),Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranışları, Performans Uygulamaları ve Kurumsallaşmaya İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, İstanbul.
Lider becerileri ve lider davranışları özel yetkinliklerdir.