1. Anasayfa
  2. Bilgi Bankası

Okul Öncesi Çocuklarında Akran İlişkilerinin Önemi

Okul Öncesi Çocuklarında Akran İlişkilerinin Önemi
0

Çocuğun duygusal-sosyal gelişimi içinde sosyal becerileri ayrı bir önem taşır. Aynı zamanda sosyal bir varlık oluşumunun yapıtaşlarından biri de diğer insanlarla uyumlu ve olumlu ilişkiler kurmaktır. Çocukların tüm becerileri, erken yaşlardan itibaren farklı yöntemlerle ve ortamlarda bulundukça birikerek gelişir. Sosyal beceriler; iletişim kurma, problem çözme, karar verme ve akran ilişkileri gibi diğerleriyle olumlu sosyal ilişkileri başlatıp sürdürebilen becerilerdir.

Bebeğin doğumdan sonra diğer yeni doğan bebeklerin sesini duyup ağlaması, ilk akran etkileşimi olarak değerlendirilebilmektedir. Altıncı aydan itibaren bebek, etrafındaki diğer bebekler ona dokunduğunda ya da baktığında gülümsemektedir. Yaşamın ilk yılında, akran ilişkilerinde sosyal farkındalık ve dikkat ortaya çıkmaya başlamaktadır. Bu yaşta, çocuklar birbirlerine dokunurlar, gülümserler, birbirlerinin hareketlerine dikkat ederler. Bu dönemdeki sosyal etkileşimler, gelecekteki akran ilişkilerinin belirleyicilerindendir.

Okul öncesi dönemde, çocuğun sosyal ve akran ilişkilerini şekillendiren çeşitli gelişim öğeleri bulunmaktadır. Konuşma becerisi bunlardan biridir. Konuşma, çocukların bilgi almak, bir şeyler anlatmak, tartışmak gibi farklı amaçları gerçekleştirmelerinde önemli rol oynar. Konuşma, çocukların akranlarıyla ilişkilerini geliştirerek akranları tarafından kabul edilmelerini sağlar. İşbirliği, nezaket, yardımseverlik gibi olumlu sosyal davranışlar, yine bu dönemde başlar ve yıllar ilerledikçe gelişir. Anlaşmazlık ve saldırganlık da okul öncesi dönemdeki akran ilişkilerini etkilemektedir. Okul öncesi dönemde dil gelişimi ile birlikte fiziksel saldırganlıktan sözel saldırganlığa geçiş görülebildiği gibi, yine dil gelişimi anlaşmazlıklar karşısında uzlaşmacı çözümlerin bulunmasını da sağlayabilmektedir.

Çocuklar gelişirken aile, okul, arkadaşlar ve diğer toplumsallaşma kaynaklarından doğrudan veya dolaylı olarak etkilenerek bu becerileri kazanırlar. Okul ortamıyla ilk defa tanışan çocuk, okula uyum sağlamada akran ilişkilerine ihtiyaç duyar. Okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal gelişiminin önemli bir boyutu akran ilişkilerinin desteklenmesidir.

Okul öncesi dönemde yaşlara göre arkadaş ilişkilerinin gelişimi incelendiğinde yaş ilerledikçe çocuklarda arkadaşlık ilişkilerinin yapısının geliştiği görülmektedir. Bu durumu oluşturan etmenler; arkadaşlarla geçirilen zamanın artması, yaşın ilerlemesi ve oyundur. Uzun yıllardır yapılan çalışmalar akran ilişkilerinin, çocukların sosyopsikolojik sağlıklarının en önemli belirleyicilerinden biri olduğunu ortaya koymaktadır. Tüm bu bilgiler ışığında çocukların gelişim özelliklerine göre belirlenen arkadaşlık süreçlerini bilmek ve tutum belirlemek oldukça önem taşımaktadır. Çocukların sosyal ve duygusal anlamda beslendikleri bu süreç, erken çocuklukta başlamakta ve onun gelecek yıllardaki yaşamını etkilemektedir.

Okul öncesi dönemde, akran ilişkilerinin temel niteliklerine bakıldığında, bu dönem çocuğu için onaylanmanın önemli bir sosyal destek olduğu görülmektedir. Akranlardan gelen yardımı kabullenme ve gerekli durumlarda akranlara yardım etme de ilişkileri geliştirecek diğer faktörlerdir. Nezaket, ilişkileri olumlu yönde pekiştirir. Çocukların arkadaşlarıyla oyun oynarken sırasını bekledikleri an,  nezaket sözcükleri kullandıklarında ve oyuncaklarını paylaştıkları zaman onları bu davranışlarından dolayı tebrik edip, cesaretlendirmek gerekir.  Çocukların olumsuz duygularını uygun sözcük grubu ile ifade edilmesi için desteklenmelidir. Sonuç olarak okul öncesi dönemde akran ilişkileri gelişim açısından büyük önem taşımaktadır.

Facebook Yorumları

İlginizi Çekebilir

Yorumunuz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.