Çocukların geleceğe hazırlanmasında hayati bir yeri olan okul öncesi eğitiminin başarılı bir şekilde yürütülmesi ile program okur yazarlığı arasında sıkı bir ilişki vardır. Çünkü eğitim programı, çocuklara hangi kazanımların, nasıl, ne kadar ve ne zaman kazandırılacağını ve nasıl değerlendirileceğini belirleyen bir çerçeve sunar. Bu nedenle hem okul öncesi öğretmenlerinin hem okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan yöneticilerin hem de ebeveynlerin program okur yazarlığı konusunda yeterlilik kazanması beklenir.
Okul öncesi eğitimi, çocukları hayata hazırlayan en önemli eğitim kademesidir. Çocukların beden, zihin ve duygu gelişiminin sağlıklı bir şekilde tamamlanması okul öncesi eğitiminin en önemli amaçları arasındadır. Çocukların iyi alışkanlıklar kazanması ve ilkokula hazırlanması programın en baştaki öncelikleri arasındadır. Ayrıca toplumun farklı ekonomik, sosyal ve kültürel kesimlerinden gelen çocukların kaynaşması açısından ailelere ve çocuklara önemli kazanımlar sunar. Çocukların Türkçeyi doğru ve güzel kullanması açısından da okul öncesi eğitiminin katkısı tartışılmaz. Okul öncesi eğitiminin en temel ilkelerinden birisi çocukların farklılıklarını dikkate almasında gizlidir. Her çocuk biriciktir ve özeldir ve her çocuğun kişilik özellikleri ile sahip olduğu beceriler ayrı ayrı dikkate alınmalı ve geliştirilmeye çalışılmalıdır. Bu amaçla okul öncesi eğitim kurumlarında çocukların bilişsel, duyuşsal ve motor becerilerinin geliştirilmesine yönelik olarak öğrenme merkezleri oluşturulmuştur. Bu merkezler çocukların ilgisine ve seçimine göre belirlenir.
Sabah okula gelen her bir çocuk öncelikle öğretmeni tarafından güler yüzle karşılanır. Bütün öğrencilerin katılımıyla oluşan çember saatinde çocukların duygu ve düşünceleri alınır. Çocuklar bir gün boyunca hangi etkinlikleri yapacakları ve nasıl vakit geçirecekleri konusunda motive edilir. Çocukların motivasyonu o günün verimli geçmesi için son derece önemlidir. Bu nedenle öğretmenler çocuklara güler yüzle ve tatlı dille davranarak onları o gün yapacakları etkinliklere ısındırmaları önem taşır. Aynı şekilde okul öncesi kurumu yöneticileri de öğretmenin motivasyonunu artıracak etkili bir iletişim kurmanın yollarını aramalıdır. Bu bakımdan okul öncesi eğitim kurumu yöneticilerinin de program okur yazarlığı konusunda yeterliliklerinin özellikle artması beklenir. Çünkü okul öncesi bölümlerinden mezun olan öğretmenlerin program okur yazarlığı bilgisinin yeterli düzeyde olması beklendiği için özellikle alan dışından olan yöneticilerinden kendilerini motive edecek ve liderlik yapacak bir eğitim ve öğretim liderliği beklemektedirler. Okul öncesi bölümünden mezun olmayan kurum yöneticileri ile öğretmenler arasında zaman zaman bu sebepten kaynaklanan iletişim çatışmaları yaşanabilmektedir. Demek ki öğretmen ile çocuk arasındaki iletişim kalitesini etkileyen faktörlerin en önemlilerinden birisi de okul öncesi eğitim kurumu yöneticilerinin tutum ve davranışlarıdır. Kurum yöneticilerin bu bakımdan program okur yazarlığı konusunda yeterlilik kazanması öğretmenlerle, ailelerle ve çocuklarla kuracakları iletişime olumlu katkı sağlayabilir.
Okul öncesi eğitim programı bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa ve kolaydan zora ilkesine göre hareket edilmesini esas alır. Böylece çocukların yaşadıkları yeri keşfetme alışkanlığı kazanmaları, dünyayı yakından uzağa doğru tanımalarına önemli katkı sunar. Her gün geldiği yolun çevresini inceleyen bir çocuk gelip gittiği yolları tanımaya başlar. Böylece zihninde yavaş yavaş bir mekân algısı oluşturur. Sokakları, evleri, köprüleri, okul binasını, parkları ve bahçeleri, trafik işaretlerini, hava durumunu tanımaya başlar. Programın bu özelliğinin okul yöneticisi tarafından bilinmesi öğretmenlerin yakın çevrelerinden başlayarak alan gezileri planlamalarında ve gerçekleştirmelerinde kolaylık sağlar. Çocukların sürekli sınıf içi etkinliklerle uğraşması yanında okul bahçesinde açık hava etkinlikleri yapması da yakından başlayarak çevrelerini ve gerçek dünyayı keşfetmeleri için önemli bir kazanım sağlayacaktır.
Okul öncesi eğitiminde en önemli eğitim araçlarından birisi de oyundur. Çocuklar oyun etkinlikleri ile hem kendi beceri ve yeteneklerini keşfeder hem de arkadaşlarıyla iletişim kurar. Oyun sırasında çocuklar arkadaşlarıyla duygu ve düşünce paylaşımında bulunur. Arkadaşlarını daha iyi tanıyan çocuk oyun sayesinde sosyalleşir. Farklı arkadaşlarını gördükçe bilişsel ve duygusal olarak gelişir. Özel gereksinimi olan çocuklarla kaynaşmak için de oyun önemli bir katkı sunar. Bu nedenle etkinliklerin oyun merkezli olarak planlanmasına özen gösterilmelidir. Program okur yazarlığı konusunda farkındalık kazanmış olan kurum yöneticilerinden, etkinlik planlaması yapılırken gerekli olan ders araç ve gereçlerinin temin edilmesinde daha destekleyici ve kolaylaştırıcı davranması beklenir. Çünkü öğrenme merkezleri ne kadar zengin ve nitelikli araç ve oyun materyalleriyle donatılırsa etkinliklerin kalitesi de o derece artar. Araç gereç sıkıntısı çekmeyen öğretmenler de kendilerini anlayan bir eğitim liderlerinin olmasından dolayı son derece mutlu olur.
Öğretmenler çocuklarla iletişim kurarken çocukların kişiliğini zedeleyici bir şekilde iletişim kurmamaya özen göstermelidir. Bu nazik ve nezaketli iletişim yalnızca çocuklarla kurulacak iletişimde değil okul yöneticilerinin öğretmenlerle kuracağı iletişimde de dikkate alınmalıdır. Aynı şekilde ailelerle kurulacak iletişim de son derece önemlidir. Çünkü okul öncesi eğitiminde aile katılımı, eğitim faaliyetlerini tamamlayan bir sacayağı niteliğindedir. Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerinin ailelerle kuracağı iletişim bu bakımdan dikkate alınmalıdır. Program okuryazarlığı, okul yönetimine ve çocuklarının eğitimine katkılarının artmasında aileler için de önemli bir yer tutmaktadır. Program hakkında bilgisi olan ebeveynler hem çocukları ile hem de öğretmenleri ile daha sağlıklı iletişim kurabilir. Ailelerin yaşadığı çevre özellikleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Böylece planlanacak etkinliklerin ekonomik ve sosyokültürel yönü de dikkate alınabilir. Ebeveynlere rehberlik yapma noktasında hem okul yöneticilerinin hem de okul öncesi öğretmenlerinin birtakım sorumlulukları bulunmaktadır. Bu sorumlulukların yerine getirilmesi için program okur yazarlığı fark oluşturan bir yeterlilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Okul öncesi programı hakkında geniş bilgiye https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf adresinden ulaşılabilir.
