Bütün bir şeyi anlamak için parçalara değil, bütüne bakmak gerektiğini, anlamanın ancak bir bütün oluşturarak gerçekleşeceğini anlatan, Almanca “biçim, düzen, şekil” anlamlarına gelen kelimedir. Bütün parçalardan oluşur, her bir parçanın kendi içinde anlamları vardır. Sistem içinde parçalar bütünden bağımsız algılanır. Bütünü oluşturan her parça farklı bir mesajı, anlamı içerir. Kişinin algılayışı ile farklılaşan bu mesajlar bütün haliyle ve parçalar haliyle farklı yorumlanır. Ancak bütün bu parçalardan çok daha fazlasıdır. Parçalardan biri eksik olursa bütünlük bozulur. Anlam değişir. Gestalt yaklaşımının savunusuna göre bütün parçaların toplamından çok daha fazlasıdır. Bütün parçalar toplamından bağımsızdır.
Gestalt Yaklaşımı, bir eşya veya olayın anlamlandırılmasında, olayın bütünsel algısını vurgulayan görüş olarak tanımlanabilir. Yüzyılın başlarında Almanya’da Wertheimer, Koffka ve Köhler tarafından geliştirilen bu teori, yüzyılın başında psikolojiye hakim olan psikofizik yaklaşımına (algı, bellek ve buna benzer edimleri refleks, duyum ve imaj terimleriyle, yani basit biyolojik olgularla açıklayan yaklaşım) bir tepki olarak doğmuştur.
Psikoloji tarihinde çok önemli bir yere sahip bu yaklaşım tüm zihinsel eylemlerde anlam bütünlükle sağlanır. Bu sistem içinde parçalar toplanınca bütünlük yeniden sağlanır, ancak aynı anlamı artık taşımamaktadır. Bu yaklaşıma göre bütün parçalardan çok daha fazlasıdır. Bunun ilk örneklerinden biri 19. yüzyıl sonunda Ehrenfels tarafından verilmiştir. Bir müzik dinlediğimizde eğer bir melodiyi algılıyorsak ve bir zaman sonra tanıyorsak bu durum melodiyi oluşturan notalardan her birini öğrendiğimiz için değil notalar arası harmoniyi, melodiyi veren yapıyı bellekte tuttuğumuz içindir. Notalar değiştirilebilir ama melodi aynı kalır. Algıladığımız melodi notalar değil notaların oluşturduğu bütünün algısıdır. Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür. Yan yana duran kişileri bir grup olarak algılarız. Sürekli bir arada bulunan bu kişileri bir zaman sonra bütün olarak görmeye başlarız. İzlediğimiz dizilerin biz sonraki bölümünü izlemek için büyük merakla dizi gününü bekleriz, zihin yarım kalan parçayı tamamlamak ister. Algılamada gestalt yaklaşımı önemli yer tutmaktadır.
Alman Psikolog Max Wertheimer öncülüğünde1912’de başlatılan Gestalt Kuramı’nın İlkeleri, Köhler ve Koffka tarafından geliştirilmiştir (Alpan, 2008). 1950 li yıllarda sosyal psikologların kurama ilgisi artmış ve kuramın geliştirilmesine önemli katkıları olmuştur.Davranışçı ve yapısalcı psikologlar tarafından benimsenen parça temelli yaklaşıma tepki olarak gelişen Gestalt Kuramı, görülen nesnenin veya şeklin bir anlam kazanacak şekilde bütünleşmesi anlamına gelen bütünlük ilkesini ortaya koymuştur (Kaplan, 2003). Parçaların bir araya gelmesi ile oluşan bütünün, parçalarının toplamından daha fazlası olduğunu savunan Kuram, şekil-fon ilişkisi, yakınlık, benzerlik, tamamlama ve süreklilik olmak üzere beş temel kavram ile açıklanmaktadır. (Çağlayan, Korkmaz ve Öktem, 2014).
Gestalt yaklaşımı bireyin ön yargılardan uzak, suçlayıcılıktan uzak, çekinmeden, korkmadan ve kaygılanmadan kendisi ve çevresi ile bütünleşmesine ve böylece büyük bir dünyanın parçası olarak var olmasına olanak tanıyan bir bakış açısına sahiptir.
