Herkes kariyer yapmaya çalışıyor ancak kariyeri nasıl yapacağını bilmiyor…
Kariyer planlamasının en can alıcı zamanı lise zamanlarıdır. Lise zamanları insanın karakterinin oturduğu ve kimlik karmaşası yaşayarak kendini bir kimliğe entegre etme zamanlarından birisidir, tabi bunlara bir sürü özellik ekleyebiliriz. Liseyi yeni kazanan birisi ilk başta ortama daha sonra arkadaş ortamına adapte olmaya çalışır bunlar gerçekleştikten sonra öğretmene adaptasyon başlar. Burada en can alıcı nokta burasıdır diyorum… Çünkü eğitimi veren yetkili kişi olan öğretmen artık baş rollerde kendisini göstermesi gerekir…
Lise zamanları zordur çünkü ergenlik dönemi diye bir dönem vardır bütün hormonların dengesiz çalıştığı duygusal çatışmalar, kavgalar, kimlik karmaşası, hayata karşı görüş, bunlara bir sürü şey ekleyebilirsiniz… Bunlarla başa çıkmak tabi ki de kolay değil ancak bir gerçek vardır ki bu dönemlerde kazanılan davranışlar, yani 4 senede kazandığı olumlu bir davranışın faydasını eğer yaşarsa 30-40 senelik hayatında yansımalarını görecektir. Zıt olarak baktığımızda ise 4 sene boyunca kazandığı olumsuz davranışların da olumsuzluklarını 30-40 senelik hayatında olumsuz olarak davranışlarında görecektir. Ne kadar acımasız dimi işte bu yüzden KRİTİK DÖNEM diyoruz ergenlik dönemine…
Lise öğrencisinin kazanması gereken davranışlarından birisi ilk başta öz güvendir. Ancak öz güven patlaması yaşamadan kazanması gereken bir davranış olarak kazanması gerekir, yani arındırılmış kaliteli öz güven, saygı çerçevelerini de içeri katarsak süzgeçten geçirip bir öz güven kazanması fena olmayacaktır. Öz güven kazanması öğrenciye kendini ifade edebilme becerisini de paralel olarak kazandıracaktır çünkü bütün öğretmenlerin en büyük sıkıntılarından birisi derste kendini düzgün ifade edemeyen öğrencilerdir. Utangaç yanlış yaparım korkusu arkadaşlarım benimle dalga geçer korkusu bunların hepsi öğrencide bir öz güven eksikliğine yol açıyor. Lise dedik ya işte kritik dönem ! Kazanılamaması durumunda ilerde çok büyük sıkıntılara yol açabiliyor öğrenciler için…
İkinci kazanılması gereken özellik bence üslup… Herhalde en büyük sıkıntıların başında da bu gelmektedir diye düşünüyorum. Türkiye’de bu özellik daha aşılamadı çünkü toplumun yarısından çoğu daha birbirlerine karşı nasıl bir üslupla konuşacağını bilmiyor bunların en büyük sorumluları da ailelerdir maalesef. Çünkü çocuk üslubu annesinden babasından öğrenir sonra dışarıya yansıtır… Lise öğrencilerinde de en büyük sıkıntılar yaşın vermiş olduğu büyüklükle arkadaşlar arasında samimiyetin dozajının artmasıyla kendine göre bir üslup mekanizması geliştiriyor bu da tabi ki öğretmene aileye ve topluma olumsuz olarak yansıyor. Lise öğrencisi öğretmenin kim olduğunu arkadaşının kim olduğunu annesinin kim olduğunu babasının kim olduğunu kendisinden küçük bir çocuğun kim olduğunu bilmesi gerekiyor bu sıfatların vermiş olduğu ağırlıkla üslup özelliğini geliştirmesi gerekiyor, geliştirilmeyen üslup ileride iş hayatında bir çok kazaya yol açabiliyor buna evlilikleri de ekleyebilirsiniz… Bunu geniş olarak topluma vurduğunuzda sonuç hiç iç açıcı olmayacaktır. Çünkü üslup, gülmek gibi bulaşıcı bir hastalıktır…
Üçüncü kazanılması gereken özellik sorumluluk bilinci… Sorumluluk bilinci çok önemli bir özellik diğer özelliklerden kendisini ayıran en dikkat çekici özelliği kazanıldığı zaman hayatınızın her kesiminde sizi destekleyen bir özellik olmasıdır… Sorumluluk kazandırmak için biz öğretmenlerin mutlaka bu özelliği geliştirici egzersizler vermesi gerekiyor sınıfça etkinlik, topluma hizmet uygulamaları, dersle ilgili bir proje ödevi gibi. İleride iş hayatında en çok önem verilen özellik herhalde sorumluluk bilincidir işi veren kişi karşıdaki kişiye güvenmek ister o güveni veremeyen kişilerle kimse çalışmak istemez rahat insanlar hayatları boyunca bir şeyin sahibi olamazlar çünkü sorumluluk duyguları yoktur almak istemezler çünkü korkarlar…
Dördüncü kazanılması gereken özellik çalışma alışkanlığı… Herhalde yukarıdaki saydığım üç özellikten en önemlisi bu diyebilirim çünkü çalışma alışkanlığını lisede kazanan bir birey ömrü boyunca bu özelliği kullanacaktır. İş hayatında rakiplerinden sıyrılmasına yardımcı olan özellik çalışma alışkanlığıdır. Şu anda Türkiye’deki öğrencilerin %50 sinden fazlası ders nasıl çalışılır bilmiyor ben bu konuda öğrencileri suçlamıyorum çünkü onlara kimse ders nasıl çalışılır diye bir şey anlatmadı… Milli Eğitim Bakanlığının bence haftada 1 saat ders nasıl çalışılır diye bir ders koyması gerekiyor Rehberlik Öğretmenlerimiz bu konuda oldukça bilgililer. Devletimizin bu öğretmenlerimizdeki bilgilerin öğrencilere yansıtılmasına olanak sağlaması gerekiyor. Çalışma alışkanlığı olan öğrenci hayatını belli bir disipline sokabilir ve başarıya daha kolay bir yoldan gider diye düşünüyorum.
Son olarak beşinci özellik olarak bir özellik daha eklemek istiyorum aslında ondan fazla özellik sayılabilir ama ben beş temel özellik açısından gittim. Beşinci özellik bence kainatın en çok ihtiyaç duyduğu özellik diye düşünüyorum… Bu özelliğimiz AHLAK… Yukarıda saydığım bütün özellikler olsun hatta bu özelliklere bir sürü özellik daha ekleyin kişisel olarak kendini çok iyi yetiştirmiş bir öğrenci düşünün artı akademik anlamda da çok başarılı olduğunu düşünün bu öğrencide ahlak anlamında bir zafiyet varsa kendisinde olan bütün özellikler ömür boyunca SUNİ olarak kalacaktır… Ahlakı vermenin en iyi yollarından birisi öğretmenlerin derslerinin 5 yada 10 dakikalık bölümlerinde akademik bilgi dışında hayata yönelik tecrübelerini öğrencileriyle paylaşmasıdır diye düşünüyorum oldukça etkili olacaktır. Tabi burada aile faktörünü unutmamak gerekiyor aile çekirdeğin, tohumun oluştuğu nokta… Burada bir sorun olursa öğretmenlerin işleri maalesef zorlaşmaktadır… Öğrencileri eğitiyoruz ancak bence en çok eğitime ihtiyacı olan kitle öğrencilerin anne ve babalarıdır… Ahlakla ilgili çok sevdiğim bir hikayeyi sizlerle paylaşacağım ve yazımı noktalayacağım…
Bir gün ateş, su, rüzgar ve ahlak ormanda toplanmışlardır aralarında muhabbet ettikten sonra bir gün biz birbirimizi kaybedersek nasıl haberleşeceğiz koca ormanda demişler.
Ateş : Ben eğer kaybolursam beni çıkardığım alevden çıtırtılardan bulabilirsiniz demiş.
Su: Beni toprağın kokusundan kokunun geldiği yöne doğru gelirseniz beni bulabilirsiniz demiş.
Rüzgar: Beni çıkardığım rüzgar sesiyle bulabilirsiniz demiş.
Ahlak : Arkadaşlar ben kaybolursam beni kimse bulamaz demiş çünkü ben gittiğim zaman hiç bir şekilde geri gelemem KAYBOLURUM demiş…
