Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerde kullanılan sosyal bilgiler stratejileri, öğrencilerin bu dersten alacakları verimi artıracak, üst düzey düşünme becerilerini geliştirecek ve farklı gelişim gösteren bireylerin öğrenmelerini daha etkili hale getirecektir.
Öğrencilerin hazır bulunuşluklarına göre farklı güçlük seviyelerine uygun görevler oluşturarak öğrencilere hem basit hem de zorlayıcı görevler oluşturmak her zaman kolay olmayabilir. Kullanılacak sosyal bilgiler stratejileri bu noktada kolaylık sağlayabilecektir. Bu bağlamda kullanılan sosyal bilgiler stratejileri: Sınıf İçinde Galeri Gezileri Düzenlemek (Gallery Walks), Tarihi Zamanları Gösteren Çizelgeler, Geçmişte ve Günümüzde Uygulanan Politikaları İrdeleyen Siyasal Karikatürlerin Kullanımı, Araştırma Sürecinden Sözlü Tarih ve Kanıt Temelli Öğretim Uygulamalarına, Simülasyon (Benzetim)Tekniğinin Kullanımı, İlgi Alanlarına Giren Konularda Paylaşım Amaçlı ‘Blog’ Yazımı İçin Teşvik Etmek, Yapılandırılmış Gerçek Hayat Problemlerine Dayalı Öğrenme Sürecini Kullanma (Problem Temelli Öğretim), Teknolojik Gelişimlerden Yararlanılarak Çoklu Ortamlı Sunumlar Hazırlanması şeklinde sayılabilmektedir.
1.Sınıf İçinde Galeri Gezileri Düzenlemek (Gallery Walks)
1.1. Gallery Walks” Stratejisinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Bu strateji kullanılırken alınacak verimin en üst düzeyde olması için disiplinler arası bir yaklaşım sergilenmelidir. Örneğin sosyal bilgiler dersinde hazırlanacak posterde matematiksel veriler kullanılarak matematik kavramlarına da atıfta bulunulabilir. Örneğin grafik kullanmak, yıllara göre nicelik değişimini göstermek, karşılaştırma yapmak, sıralama yapmak, sınıflama yapmak gibi matematiksel veriler kullanılarak disiplinler arasında ilişki kurulabilir.
Bu stratejide eleştirel düşünme becerilerini ön plana çıkarmak oldukça önemlidir. Öğrenciler bu stratejide “Ben bunu neden öğreniyorum?” sorusunu sorabilmeli ve bu sorulara yanıt verebilmelidirler.
Bu stratejide yalnızca o an belirlenmiş konuların olması yeterli olmayacaktır. Bu yeterliğin artırılması, daha önceki ünitelerde işlenmiş olan bilgilere atıf yapılmasıyla ya da daha sonra işlenecek üniteler hakkında küçük ipuçları sunmakla mümkün olabilecektir.
Bu strateji kullanılırken öğrencilerin hazırbulunuşluğunu ölçmek amacıyla, o konuda işlenecek kavramları kartlara yazmak gibi yöntemler de kullanılabilir. Strateji sonrasında bu kartları tekrar yazdırarak karşılaştırma yapılabilir ve böylece öz değerlendirme yapılabilir. Ön hazırbuluşluğu artırmak tekniğin verimini de artıracaktır.
5 veya 6 grubun olması idealdir
Bu stratejide öğretmenin fazla müdahil olmaması son derece önemlidir. Kaynak edinimi ve grupların belirlenmesi gibi konular haricinde öğretmenin fazla müdahil olmadan öğrencilere özgürlük sağlayacak şekilde yönlendirmeler yapması son derece önemlidir. Öğretmen “Şunlara dikkat etmelisin/etmelisiniz, şu kavramları kullanmalısın, bu kaynaklara bakabilirsin” gibi yönlendirmeler yaparak stratejinin ve konunun daha rahat anlaşılmasını sağlar.
Bu stratejide değerlendirme süreci posterlerle yapılmaktadır.
2. Literatüre Göre (Makale ve Genel Araştırmaya Göre) Stratejide Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Başlık Seçimi: Sınıf içerisinde düzenlenecek olan galeri gezilerinde dikkat edilmesi gereken noktalardan ilki başlık seçimidir. Bu seçimde dikkat edilmesi gereken nokta ise işlenen konu, düşünce veya görüşe uygun bilgi kapsamında olan bir başlığın seçilmesi gerektiğidir.
Esnek Gruplar: Galeri gezilerinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesinin temel koşullarından birisi de esnek gruplardır. Bu noktada grupların birbirilerine olan dengesi de son derece önemlidir. Bu denge homojen bir grup dağılımı ve yapısıyla mümkün olacaktır.
Zevkli Sınıf Ortamı: Bu stratejide her bir grubun belirlenmiş mevcut tema/başlık/soru ile ilgili farklı bir poster hazırlaması gerekmektedir. Bunun gerçekleştirilebilmesi ise öğrencilere sunulacak özgün düşünebilmeyi sağlayan zevkli bir ortam hazırlamakla mümkündür. Bu bağlamda sınıf içerisinde öğrencilerin zevk alacakları keyifli bir ortam oluşturmak önemlidir. Bu keyifli ortamın yaratılması grupların kendi içlerinde ve totalde birbirileriyle uyumlu çalışmalarıyla mümkündür.
İlgi Alanları: Grupların kendi içlerinde uyumlu çalışabilmeleri, öğrencilerin ilgi alanlarına göre belirlenmiş çalışma alanlarıyla mümkündür. Öğrenciler kendi ilgi alanlarına göre belirlenmiş konulara/temalara daha özverili ve içgüdüleri yüksek olarak çalışacaklardır. Bu konu başlıklarının veya temaların belirlenmesi, salt öğretmenin isteğiyle olmamalı öğrencilerin ilgi, istek ve yeteneklerine göre olmalıdır. Bunların sağlanmasıyla oluşturulmuş bir sınıf ortamında öğrencilerin belirlenen konu üzerinde birlikte çalışmalar yaparak birbirlerinden de öğrenebildikleri işbirlikli öğrenme sağlanmış olacaktır.
Poster Yerleşimi: Öğrenciler hazırlamış oldukları posterleri, sınıfın farklı yerlerinde belirlenmiş olan istasyonlara asmalıdırlar. Bu istasyonlar gerekirse önceden belirlenmeli ve bir düzen oluşturulmalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta posterlerin belirli bir düzen içerisinde yerleştirilmesi gerektiğidir.
Posterler Arası Gezi: Posterler istasyonlara yerleştirildikten sonra öğrenciler/gruplar, belirli bir düzen içerisinde bu posterleri gezmelidirler. Bu gezme işlemi esnasında eleştirel düşünme becerilerinin geliştirildiği ve kullanıldığı bir tartışma ortamı yaratılmalıdır. Öğrenciler/gruplar gezerken ilgili yerlerde notlar almalı ve her bir istasyonda en az 5 dakika zaman geçirmelidirler.
Posterlere Yöneltilecek Soru İçeriği ve Düzeni: Hazırlanan posterlere yöneltilecek soruların listeleri hazır olarak bulundurulmalıdır. Yöneltilecek bu soruların grupları yaratıcı, eleştirel ve özgün düşünme sistemine ulaştırması son derece önemlidir. Öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerini kullanmalarını gerektirecek soruların sorulması verimi artıracaktır. Bu bağlamda grup üyelerinin karşıt düşünceleri tartışmaları sağlanabilir. Yine bu noktada öğrencilerin düşüncelerini düşünme becerilerine uygun bir şekilde paylaşmalarını sağlamak için tartışma ortamlarının oluşturulmasına dikkat edilmelidir.
Kaynak Edinimi ve Ek Önemli Noktalar: Öğrencilerin, mevcut temaya/konuya/soruya ilişkin kaynaklara ulaşımı konusunda onlara yardımcı olmak amacıyla gerekli yönlendirmeler yapılabilir. Yine bu noktada verimin sağlanması için grup verilerinin bilgisayar ortamında bir dosya klasörüne kaydedilmesi önemlidir. Bu dosya klasöründe, grup üyelerinin isimleri, görevleri gibi bilgiler yer almalıdır.
Öğrencilerin bu uygulama esnasında kullandıkları ve geliştirme imkanı buldukları üst düzey düşünme becerilerini kullanabilmeleri için rubrikler hazırlanmalıdır. Ayrıca öğrencilerin mevcut bu bilgileri edinmeleri ve cevaplamaları için yeterli bir süre verilmelidir.
3. Genel Olarak “Gallery Walks” Stratejisinin Avantajları
Bu stratejide dikkat edilmesi gereken noktaları bilmek, stratejinin getireceği avantajlarla da yakından ilgilidir. Bu nedenle bu avantajlara da yer verilmesi önemli görülmüştür. Bu bağlamda “Gallery Walks” stratejisinin avantajları:
Öğrencilerin, kavramları etkileşime sokmalarına yardımcı olur. Etkileşimli bir sınıf ortamının oluşmasını sağlar. Üst düzey düşünme becerilerini geliştirir. Öğrencileri aktif bir pozisyona getirir. Öğrenciler öğrenme fırsatlarını yakalayarak konulara farklı bakış açılarından bakma imkanı bulurlar. Öğrencilerin, konu/kavram ile ilgili terminoloji hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlar. Öğrencilere işbirlikli öğrenme ortamı sunarak grup çalışmasının önemini kavratır. Eski bilgileri tekrar kullanmaya ve hatırlamaya teşvik eder.
