Hiç söylediğiniz her şeye ‘neden’ diye cevap veren meraklı bir çocuğun bombardımanına tutuldunuz mu? ‘Niye?’ ve neden?’? Bu biraz can sıkıcı olabilir ve bazen tüm cevapları bilemezsiniz. Ancak merak ve öğrenme isteği, öğrencilerde tam olarak geliştirmemiz gereken şeydir.
Araştırmalar, öğrenme sürecinde “aç bir zihne” sahip olmanın zeka ve çaba kadar önemli olduğunu gösteriyor .Peki merakı bu kadar büyük yapan nedir?
Öğrenciler neden “neden”diye sormalı ?
‘Neden’ sorularını sormak, öğrencileri bir konuya dahil ettiği için öğrenmeyi ilerletir. Onları derinlemesine düşünmeye ve cevapları dinlemeye zorlayarak merak geliştirir. Bir konuyu merak eden kişiler daha hızlı öğrenme eğilimindedirler. Bunun nedeni, merakın beyni öğrenmeye hazırlamasıdır. Sizi öğrenmeye motive eder, aynı zamanda öğrenilen bilgileri daha iyi hatırlamanıza yardımcı olur. Sınıfta ve evde öğrenciler kendilerine ‘bu neden doğru?’ gibi sorular sorabilirler.Bu soruların yanıtlarını önceden almak, öğrencilerin öğrenmelerini ilerletmelerine ve performanslarını artırmalarına yardımcı olur .
Meraklı olmak ve ‘neden’ diye sormak öğrencilerin eleştirel düşünme odağı geliştirmelerine de yardımcı olur. Bu ,duydukları her şeye inanmak yerine güvenilir bilgileri güvenilir olmayan bilgilerden ayırmalarına yardımcı olur. Yine, zorlayıcı bilgiler, öğrencileri materyalle daha derinden ilgilenmeye zorlar ve bu onların öğrenmelerini geliştirir.
Öğrenciler sadece konu içeriği ile ilgili değil, aynı zamanda kendilerine karşı ‘neden’ diye sormalıdır.Kendini yansıtma, kendilerini ve öğrenme süreçlerini anlamalarını geliştirir.
Örneğin, neden mevcut performans seviyelerinde olduklarını düşünebilirler. Kendilerini sorgulayan öğrenciler, öğrenmelerinde daha sonra doldurabilecekleri boşlukları ortaya çıkarır. Daha sonra üstesinden gelebilecekleri güçlü ve zayıf yönlerini belirlerler. Bu, onları yeni şeyler öğrenmeye ve mevcut beceri seviyelerinin ötesine geçmeye zorlar. Bu sayede kendilerine ‘neden?’diye soran öğrencilerin zekalarını, yeteneklerini ve performanslarını geliştirebileceklerine inanmaları sonucunda büyüme zihniyeti gelişir.
Bu öz-yansıtma süreci geri bildirime kadar uzanmalıdır. Öğrenciler işaretlenmiş bir eser aldıklarında şu soruyu sormalıdırlar: neden? Hem kendilerine hem de işaretçiye. Bu şekilde, notun kendisine takılıp kalmazlar ve bunun yerine o nota neyin yol açtığını anlayabilirler. Neleri iyi yaptıklarını, neleri yapmaya devam etmeleri gerektiğini ve neleri daha iyi yapabileceklerini de öğrenebilirler. Bu soruları sormak, öğrencileringeri bildirimlerden en iyi şekilde yararlanmalarına yardımcı olur . Hataları kabul etmek ve onları gelişmek için bir fırsat olarak görmek cesaret ister, ancak öğrenme sürecini hızlandırmanın önemli bir yoludur.
Merak, beyni öğrenmeye hazırlamanın yanı sıra, öğrenme hissini daha tatmin edici hale getirir. Meraklı öğrenciler, öğrenme sürecini daha keyifli ve tatmin edici bulmaktadır. Hatta araştırmalar, merak düzeyi yüksek olan öğrencilerin dah yüksek refah düzeyine sahip olduğunu göstermektedir. Bunun nedeni, hedeflerinin artık yalnızca performansla ilgili olmaması, daha çok kişisel gelişimle ilgili olmasıdır. Başka bir deyişle, meraklı öğrenciler daha fazla içsel motivasyona sahiptir, onları motive eden şey kendi gerçek ilgileri ve gelecek hedefleridir. Öğrenciler kendilerine, şu anda çalışmalarının hedeflerine ulaşmalarına “neden” yardımcı olacağını sorabilirler.
Son olarak merak, başkalarına verdiği izlenim nedeniyle önemlidir. ‘neden’ diye soran öğrenciler başkalarına öğrenmeye olan heveslerini ve ilgilerini gösterir. Bir öğrencinin bir iş veya iş deneyimi için mülakata girdiğini hayal edin. Sorularla mesleğe ilgi göstermek fazla bilgi edinmek için meraklı olmak muhtemelen mülakat sürecini etkileyen bir faktör olacaktır. Merakı geliştiren sadece iş ilişkileri değildir. Meraklı insanların genel olarak daha olumlu sosyal etkileşimlere sahip oldukları söylenebilir. Bu nedenle, diğer insanlara ilgi gösteren ve onlar hakkında soru soran öğrencilerin daha iyi arkadaşlıklar ve sosyal ilişkiler geliştirmeleri muhtemeldir.
Öğrencilerin “neden”diye sormaları nasıl sağlanır ?
Merak duygusunun öğrencilerde teşvik etmemiz gereken bir şey olduğu açıktır. Ancak çoğu öğrenci merakı okulla ilişkilendiremez. Okullar, öğrencilerin merak ve sorgulama yeteneklerini geliştirmek için çaba göstermelidir. Bunu birkaç şekilde yapabilirler:
- Öğretmenler kendi meraklarını modelleyebilirler. Bu, öğrencileri soru sorarken ve bilgiyi keşfederken daha fazla risk almaya teşvik eder.
- Soru sormak için günlük fırsatlar ve ortamlar sağlayabilirler. Bu, öğrencilerin sormak istedikleri soruları oluşturma alıştırması yapmalarını sağlar.Eğer öğretmenler tüm cevaplara sahip değilse, bu iyi bir şeydir.Öğrencilerin bilmek istediklerini bulmalarına yardımcı olmak, öğrenmenin daha heyecan verici bir yolu olabilir.
Son olarak, okulları bilinçli olarak merakı ve kendini yansıtmayı ödüllendirmeye teşvik etmeliyiz.. Notların yükselmesine neden olsun ya da olmasın, öğretmenler ve veliler öğrencileri ‘neden’ sorusuyla ilgi ve motivasyon gösterdikleri için övmelidir.
