Bugünkü yazım ünlü fizikçi Feynman, onun öğrenme ve hatırlama tekniği ve bunları hayatımızda nasıl kullanmalıyız üzerine olacak.
1918 de doğan ünlü fizikçi Richard Feynman, 1918 yılında New York ta doğmuştur. 3 yaşına kadar düzgün bir şekilde konuşamayan Feynman için ailesi bile özel eğitime mi göndersek diye düşünmüştür bir dönem (Ayhan Tarakçı). Fakat 3 yaşından sonra hızlı bir gelişim göstererek o açığı kapatmıştır.
Ortaokul döneminde evlerinde kendine ait bir laboratuvarı olan Feynman bir hırsız alarmı bile geliştirmiştir. Çok yüksek bir zekaya sahiptir. Daha 15 yaşında türev, integral gibi zor konuları kendi kendine öğrenmiştir.
Üniversite yıllarında ise MIT’ye giderek lisansüstü eğitimini kuantum fiziği üzerine yaptı. 1961 yılında ise kuantum fiziğinde yaptığı ilerlemelerle Nobel ödülünü aldı.
Feynman aslında diğer bilim adamlarından farklı tarzda biriydi. Bilimle ilgilenmesinin yanında müziğe ve resme de ilgisi vardı. Şakacıydı ama laubali değildi, açık sözlüydü ama patavatsız değildi. İnsanlara bilimi sevdirmenin yanında bilginin nasıl öğretileceği konusunda bize çok güzel yol gösterdi. Çünkü onda bilgiyi 50 yaşındaki birine de 6 yaşındaki birine de anlatabilme yeteneği vardı. Kişinin seviyesine inip onun anlayabileceği düzeyde anlatırdı anlatmak istediklerini. Öğretmenlik kabiliyeti vardı bir nevi. Bunu çok iyi yaptığı için hepimize örnek olabilecek Feynman tekniğini de geliştirdi.
O’na göre bir şeyi basit bir şekilde açıklayamıyorsak onu tam olarak anlamamışız demektir. Onun için öğretmen olsak da öğrenci olsak da bir konuyu öğrendiğimizi, kavrayabildiğimizi anlamak için onu kendi cümlelerimizle ifade etmeliyiz. O yüzden hala kullanılırlığı devam eden bu yöntemi tüm öğrenci ve öğretmen arkadaşlarıma hatta okuyup öğrenme isteği devam eden herkese tekrar hatırlatmak isterim. Çünkü öğrenmek ve öğretmek hayat boyu devam ede gelen bir süreç ve insan öğrenmekten ve öğretmekten vaz geçmemeli. Feynman da öğrendiklerini unutmamayı ve hatırlamayı kolaylaştırıcı bu tekniği geliştirmiştir.
Peki bu teknik neleri içeriyor:
- İlk önce yapmamız gereken öğrenmek istediğimiz konuyu belirlemek.
Boş bir defter alıp öğrenmek istediğiniz konuyu belirleyin ve onu deftere yazın.
Feynman bunu için ‘Bilmediğim şeyler defteri’ adında bir defter tutardı. Böylece sürekli araştıracak şeyler bulur ve o deftere yazardı. Onun biyogarafisini yazan James Gleick “Bu defterin amacı, bir konuyu öğrenmeye başlamanın zorluğunu hafifletmek için ‘somut ipuçları’ sağlamaktı.” diyor. Bir araştırmaya başlamak için yazmak ayrıca motivasyonumuzu ve işe başlama gayretimizi de arttırıyor.
- Daha sonra öğrenmek istediğimiz konuyu en basit şekilde karşıdaki kişiye anlatmak.
Öncesinde defterinize öğrenmek istediğiniz şeyle ilgili araştırmalarınızdan öğrendiklerinizi yazacaksınız. Ve sonra sanki 8 yaşındaki bir çocuğa anlatır gibi kendi kendinize ya da birine anlatacaksınız.
Feynman öğrenmek istediklerini şuna benzeterek yapardı: Sanki fiziğin her dalını önce ayırıp her parçayı yağlayıp sonra yeniden birleştirmek gibi. Kendi cümleleri, ifadeleriyle.
Öğrendiklerini başkalarına anlatmak içinse üniversite hocalarına sözlü sınav olmaya giderdi.
- Anlatırken takıldığın yerlerde kaynağa geri dönmek.
Kendi kendinize anlatırken ya da test çözerken takıldığınızı fark ediyorsanız demek ki bazı yerlerde eksikleriniz var. Tam öğrenilemeyen kısımlar kalmış. Bunun için konunun başına tekrar dönmeli ve nerelerde eksiğiniz olduğunu bulup tekrar çalışıp iyice öğreninceye kadar tekrarlamanız gerek.
- Benzerlikler analojiler bulmak.
Anladığınızın en güzel kanıtlarından biri onu orijinal örneklerle bir şeylere benzetmektir. Bu tekniği geliştiren Feynman işte bu benzerlikleri kurarak küçük bir çocuğa karmaşık bir konuyu ya da fizikten uzak bir sözelciye fiziğin en zor konularını anlatabilir hala gelmiş.
Örneğin bir sunum yapacaksınız. Bunu en iyi şekilde başarmak için konuyu araştırıp çalıştıktan sonra başlayın kendi kendinize anlatmaya ya da yakınınızda olan kim varsa. Eğer anlatırken takıldığınız yerler oluyorsa ilk kaynaktan bilgileri öğrenip anlatmaya devam edin. Takıldığınız yerlerle ilgili gerekli notları almayı unutmayın. En son kısımda ise karşı tarafın anlattıklarınızı anladığından emin olmak için can alıcı benzerlikleri kullanın. Bilgiyi somutlaştırın. Hatta akılda kalması için görsel objeler kullanın.
Öğrencilerimiz içinse öğrenmeyi ve hatırlamayı kolaylaştıracak bu yöntemle konuyu önce evde okuyup gelmelerini sonra anladıklarını anlatmalarını, takıldıkları yerlerde ise kaynağa bakmalarını en son olarak da analojiler kullanarak sınıfta canlandırıp en somut haliyle konunun beyinlerine sabitlenmesini sağlayabiliriz.
Kaynaklar :
Ayhan Tarakçı https://www.youtube.com/watch?v=iCz6RfGny3A
https://www.matematiksel.org/ogrenmeyi-hatirlamayi-kolaylastiran-yontem-feynman-teknigi/
Öğrenme Üzerine Bir Öneri: Feynman’ın Defter Metodu
