Psikoloji tanımı geniş perspektiften ele alındığında insan zihnini inceleyen bilim olarak karşımıza çıkar. İnsan ve hayvan davranışlarını, zihinsel süreçleri ve tüm bu süreçlerle ilgili psikolojik, sosyal ve biyolojik yönleri inceleyen bir bilim dalıdır. Sermaye
Psikoloji bilimi yöntem olarak deneyleme, ölçme, sistematik gözlem gibi bilimsel metotlardan yararlanır. Temel bilimden uygulamalı bilime kadar geniş bir yelpazeye sahiptir. İnsanların davranışlarını, zihinsel süreçlerini ve onların altında yatan sebepleri insan psikolojisi sorgular. Her insan çevresinde gerçekleşen olaylara farklı tepki verir. Şartlar aynı olsa da ortaya koyulan fiziksel ve ruhsal tepkinin farklı olmasını belirleyen etken, kişinin psikolojisidir.
Son dönemde yaşanan olaylar insan psikolojisini olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor. Küreselleşen dünyada, teknolojilerdeki hızlı değişimler ve bununla beraber meydana gelen sosyal etkileşimler, çalışma hayatındaki bu değişimlere uyum probleminin önemini ortaya koymaktadır. Hobfoll (2002) tarafından psikolojik sermaye tanımı yapılırken psikolojik sermayenin ne olduğunu ve nasıl çalıştığını anlamak için psikolojik kaynak teorisinden yararlanılmıştır. Pozitif psikolojinin insana bakış alanından gelen kavram ”Psikolojik Sermaye”dir. Kısaca kişinin zorluklara karşı ayakta durabilme, kendini fark edip yönetebilme gücü kapasitesidir.
Fred Luthans psikolojik sermayeyi en genel hali ile “Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge” adlı kitabında aşağıdaki şekilde tanımlamıştır:
“Psikolojik sermaye (PsyCap) bir kişinin başarısında pozitif psikolojik gelişim durumunu yansıtmaktadır. Bunun yanında zorlayıcı görevleri üstlenmek için gerekli çabayı sürdürecek ve bunları yerine getirecek bir güven sahibi olması (öz yeterlilik), şu anda ve gelecekte başarılı olma konusunda pozitif bir düşüncenin mevcut olması (iyimserlik), hedefler için azmetmek veya gerekirse yeni hedefler oluşturması (umut) ve sorunlara veya sıkıntılara kapılınca başarıyı elde etmek için sürdürülebilir ve geri adım atabiliyor olması (dayanıklılık) için bireyde kim olduğu ile ilgili sermaye türüdür.”
Psikolojik sermaye yapısının nitelikleri konusunda literatürde yapılan çeşitli çalışmalar, iş bağımlılığı (Schaufeli -Bakker, 2004), psikolojik sağlık (Wright – Cropanzano, 2004), psikolojik sahiplik (Avey vd., 2009), akıl, cesaret ve affetme (Luthans vd., 2007b) gibi faktörlere odaklanmaktadır. Bunun yanında psikolojik sermaye yapısını en iyi açıklayan psikolojik niteliklerin umut, psikolojik dayanıklılık, iyimserlik ve öz yeterlilik olduğu öne sürülmektedir (Luthans, 2002a; Luthans – Youssef, 2004; Luthans -Youssef, 2007).
Psikolojik sermaye kavramı, pozitif psikoloji çatısı altında yer alan pozitif örgütsel davranış literatüründe önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle psikolojik sermayenin tüm bileşenlerinin birbirleri ile bağlantılı oldukları öne sürülmektedir. Örneğin umutlu bireyler, kolay olmayan görevlerin üstesinden gelme konusunda daha fazla güdülenmiş olup direnç sahibidirler.
Öz yeterlilikleri kuvvetli olan bireyler yeni bir oluşum karşısında dayanırlıklarını, iyimserliklerini ve umutlarını taşıyıp yeniden toparlama yeteneklerine sahiptirler. İnsan psikolojisi zihinsel bir süreçtir. İnsanların öz benliğinde ortak davranışlar yer almasına rağmen insanlar duygularını farklı şekillerde dışa vurur. Bundan dolayı insanın tabiatı iyice kavranmalı, verilen farklı tepkilerin psikolojik nedenleri üzerinde durulmalıdır.
