Çocuklarımızla bazen günü hakkında konuşmak zor olabilir. “ Günün nasıl geçti?” sorusuna “iyiydi…” , “Neler yaptın?” sorusuna da “hiiiiiç…” cevapları ile bazen bizleri geçiştirebilirler. Sorular ve konuşma başlatan cümleler sorgulama gibi değil, doğal olmalıdır. Sorgulandıklarını hissedip kendilerini kapatabilirler.
Çocuğumuza soruları hızla arka arkaya sorarsak konuşmanın daha başlamadan bitmesine neden olabiliriz. Oysaki eğlenceli ve ilginç sorularla hem çocuklarımızın günlerinin nasıl geçtiğiyle ilgili hem de genel olarak herhangi bir konu ile ilgili duygu, düşünce ve hayallerini öğrenebiliriz. Bunları yapabilmemiz için uygun zaman önemlidir. Örneğin arabayla eve geçerken ya da uykuya geçmeden önce yatak sohbetinde konuşabiliriz.
Onlarla konuşabilmek, diğer taraftan düşündüğümüzde aile bağlarını ve aramızdaki iletişimi de güçlendiren bir durumdur. Çocuğumuzu, ona soracağımız sorularla neşelendirmek ve aramızda keyifli bir sohbet başlatmak için eğlenceli sorulara öncelik verebiliriz. Ona sorduğumuz ilginç ve eğlenceli sorular bizimle sohbet etmeyi sevmesini ve hatta çoğu zaman kendisinin sohbet etmek için yanımıza gelmesini sağlayabilir. Çocuğumuz, kendi görüşümüzden farklı olsa bile, onun fikrine değer verdiğimizi fark ettiğinde konuşmaya daha istekli olacaktır.
Bir de kendimizle ilgili örnekler verirsek, çocuğumuzun konuşmaya katılma hevesi artacaktır. Hatta konuşmak için rol model olmak da işe yarayan bir yöntemdir. Örneğin yemek masasında önce ebeveynlerin birbirleriyle günlerinin nasıl geçtiğiyle ilgili konuşmaları, çocuklara da örnek olup onların da konuşmaya dahil olmasını sağlayabilir.
Çocuklarımızı konuşturmaya yönelik sorulara başlamadan önce hatırlatmakta fayda var… Konuşurken şu maddelere de dikkat etmeliyiz;
• Anlatırken çocuğumuzun sözünü kesmeyelim
• Nasıl hissettiğini soralım
• Hissettiklerini onaylayalım
• Anlattıklarını detaylandırmasını isteyelim “bu konu hakkında daha fazla şey duymak isterim” ya da “daha detaylı anlatabilir misin?” gibi…
• Dürüstlüğünü ve istekliliğini takdir edelim…
Çocuklarımıza; okulda nasıl bir gün geçirdiğiyle ilgili şu tarz sorular yöneltebiliriz;
• Bugün kendinle gurur duyduğun anlar yaşadın mı?
• Bugün en çok nelerden keyif aldın?
• Yarın dört gözle beklediğin bir şeyler var mı?
• Bugün öğrenmekten heyecan duyduğun bir şey oldu mu? O anı anlatır mısın bana?
• Endişeli hissettiğin anlar oldu mu? Ya da korktuğun?
• Bugün okulda yeni öğrendiğin iki şey neydi?
• Arkadaşlarından biriyle keyif alarak yaptığın bir konuşmadan bahseder misin bana?
• Sınıf arkadaşlarından birinin seni önemsediğini hissettiğin oldu mu?
• Gününün en zorlayıcı tarafı neydi?
• Bugün kendinle ilgili ne öğrendin?
• Konuşmak istediğin, sana yardımcı olmamı istediğin bir konu var mı?
• Biri senin için güzel bir şey yaptı mı?
• Eğer arkadaşlarından biri bugün öğretmen olsaydı hangisi olsun isterdin? Neden?
• Okulun en eğlenceli yeri neresi?
• Okulda seni en çok ne eğlendiriyor?
• Sınıfınızda kurallara uymakta zorlanan birileri var mı?
• Bugün uymakta zorlandığın bir kural oldu mu?
• Bugün okulda komik bir şey oldu mu?
• Bugün tarifini öğrenmek istediğin bir yemek yedin mi?
• Kafanın karıştığı bir an oldu mu? Bu durumda neler yaptın?
• Bugün okulda en çok neye güldün?
• Bugün en çok hangi oyunu/aktiviteyi sevdin?
• Bugün yeni ve farklı bir kelime duydun mu?
• Bugün kimse sana yardımcı oldu mu?
• Bugün zorlandığın bir şey oldu mu?
• Bugün okulda kendini endişeli hissettiğin bir an oldu mu?
• Bugün kimseye yardımcı oldun mu?
• Gününü 1’den 10’a derecelendirsen puanı ne olurdu? Neden?
• Ne olsa okul daha güzel bir yer olurdu?
• Bugüne dair unutmak istediğin bir şey var mı?
• Seni kızdıran bir şey oldu mu?
• Henüz arkadaş olmadığın ama olmak istediğin biri var mı?
• Sınıfındaki en önemli kural nedir?
Çocuklarımıza; eğlenceli vakit geçirmemizi sağlayacak şu soruları yöneltebiliriz
• Bir süper kahramanın var mı, adı ne ve nasıl güçleri var?
• Herhangi bir süper güce sahip olsaydın ne olurdu ve neden?
• Dünyadaki herkes çocuk olsaydı ne olurdu?
• Oyuncak hayvanların konuşabiliyor olsaydı neler söylerlerdi?
• Kanatların olsaydı nereye uçmak isterdin neden?
• Sence dünyanın en güzel kokusu nedir?
• Bugüne kadar en mutlu olduğun an neydi?
• Evde en çok sana ne söyleniyor?
• Ne hakkında hayaller kurmayı seviyorsun?
• Rüyanda neyi görmek istersin?
• Sence neden rüya görürüz?
• Sence çocuk olmak zor mu? Neden?
• Bugünün en komik olayı neydi?
• Sence sen iyi bir arkadaş mısın? Neden?
• Uyandığın zaman ne olsun isterdin?
• Uyandığında aklına ne geldi?
• Bir aşçı olduğunu hayal et. Restoranın nasıl bir yer olurdu, bana ne pişirirdin?
• Ayakkabıların konuşabilseydi sana ne derdi?
• Bugün bir günlüğüne fotoğrafçı olsaydın ne fotoğrafı çekerdin?
• Giysilerini sen tasarlıyor olsaydın nasıl olurlardı?
• Uzayda mı piknik yapmak isterdin? Deniz altında mı?
• Bir tiyatro oyununda olsaydın karakterin nasıl biri olurdu?
• Vahşi bir hayvana bir soru sorabilseydin bu, ne olurdu?
• Hangi hayvan çok iyi araba kullanırdı?
• Tatile gitmek isteseydin neresi olurdu ve neden?
• Evdeki bir kuralı değiştirebilseydin neyi değiştirirdin? Neden?
• Bir ağaç ev tasarlasan bu nasıl bir ev olurdu?
• Öğretmenin sana başka birini hatırlatıyor mu, neden?
• En çok hangi sesleri seviyorsun?
• Sence hayvanlar birbirleriyle nasıl anlaşıyorlar?
• 3 dilek hakkın olsa ne dilerdin?
• Sence annen ve baban nasıl çocuklardı?
• Dünyanın farklı bölgelerinden dilini bilmediğin arkadaşların olsaydı onlarla nasıl iletişim kurardın?
• Doğayla ilgili en büyüleyici bulduğun şey ne?
• Sence ayakkabılarımızı ayağımıza giymek dışında ne için kullanabiliriz?
• Bütün gün boyunca dışarıda olsaydın ne yapardın?
• Yarın bir mucize olmasını isteseydin ne olmasını isterdin?
• Ormanda bir mağaran olsaydı içinde neler olurdu?
• Bir kitap yazdıysan, ne hakkında olurdu?
• Evcil hayvanların konuşabilseydi, ne derdi?
• En mutlu renk hangi renktir? Onu mutlu eden ne?
• Dünyayla ilgili bir şeyi değiştirebilseydin, bu ne olurdu?
• Bir eşya olsan hangisi olurdun, neden?
• Bir hayvan olsaydın hangisi olurdun, neden?
• Bir araba yapsaydın nasıl bir araba olurdu?
• Bir kıyafet tasarlasaydı nasıl yapardın?
• Kendine ait bir ülke olsa adını ne koyardın? Nasıl bir ülke olurdu?
• Işınlanabilsen nereye gitmek isterdin?
• Okula uçarak mı gitmek istersin? Zıplayarak mı?
• Bir arkadaşını roket ile uzaya fırlatma şansın olsaydı bu kim olurdu?
• Hangi çizgi film kahramanına çok gülüyorsun?
• Bir mağaza açsan, ne satardın?
• Bahçede hangi bitkiyi yetiştirmek isterdin?
• Seni cesur hissettiren şey nedir?
• Seninle kucaklaştığım zaman nasıl hissediyorsun?
• Dünyada herkesin uyması gereken bir kural koysaydın hangi kuralı koyardın? Neden?
• Sence kangurular ceplerinde yavrularından başka ne taşıyor olabilirler?
• Bir yolculuk yapacak olsan nereye giderdin, oraya nasıl giderdin?
• Bir oyunda hangi kahraman olurdun?
• Hayvanlar nasıl iletişim kuruyor?
• Doğa ile ilgili en sevdiğin şey ne?
• Seni en çok mutlu eden anın hangisi?
• Seni neler sıkar?
• Senin için harika bir gün nasıldır?
• Hangi hayvan çok iyi bir şoför olurdu?
• Evimizde en çok neyi seviyorsun?
• Başka bir dil öğrenmenin eğlenceli olacağını düşünüyor musun?
• Bu yaz yapmak istediğin üç şey nedir?
• Ahtapot gibi 8 kolun olsaydı ne yapardın?
• Sence ağaçlar seni duyabilir mi?
• Sence kaç yaşına gelince büyük sayılırız?
• En sevdiğin müzik aleti ne?
• Yeni bir tatil programı yapsan, bu nasıl olurdu?
• Birini akıllı yapan nedir?
• Dünyanın dört bir yanında arkadaşların olsaydı, onlarla nasıl iletişim kurardın?
• Şu anda etrafta hangi sesler var?
• Şimdi sahilde olsan ilk ne yapardın?
• Sence kirpiler nasıl sarılırlar?
• Sana en iyi hissettiren şeyler neler?
• Bütün çocuklar aynı anda ağlasaydı ne olurdu?
• Eğer oyuncak ayın konuşabilseydi ona ne sorardın?
• Başka insanlara baktığında neler görüyorsun?
• Nasıl hayaller kuruyorsun?
• Şu anda nasıl hissediyorsun?
• Arkadaşlarının en çok hangi özelliklerini seviyorsun?
• Bir şey icat edecek olsan, bu ne olurdu?
• Vahşi bir hayvana soru sorabilecek olsan ne sorardın?
• Sana en enerjik hissettiren şeyler nedir?
• Sana neşeli hissettiren şeyler nedir?
• Dünyanın öbür ucundaki çocuklar uyurken sen uyanacağını biliyor musun?
• Yarın beraber yapmamızı istediğin bir şey var mı?
• Sence en güzel kelime ne? Neden?
• Sihirli nezaket sözcükleri sence neler? Neden sihirliler?
• Ellerimiz ve ayaklarımız yer değiştirseydi neler olurdu?
• Ev adresimizi ve telefon numaramızı neden bilmeliyiz?
• Ayılar neden sonbaharda çok yemek yer?
• Çocuk olmak ve büyük olmak arasında ne fark var sence?
• Sokakta kurallar olmasaydı ne olurdu?
• Diş fırçası olmasaydı dişlerimizi nasıl fırçalardık?
• Kitap kurdu sence ne demek?
• Neden salyangozlar arkalarında parlak bir iz bırakır?
• Fil gibi uzun bir burnun mu olsun isterdin yoksa tavşan gibi uzun kulakların mı? Neden?
• Dişlerimiz 32 değil de 5 tane olsaydı nasıl yemek yerdik?
• Kollarımız olmasaydı ne olurdu?
• İskeletimiz olmasaydı vücudumuz nasıl görünürdü?
• Uzaya gitseydin orada ne yapmak isterdin?
• Hadi tersten düşünelim! Karlı bir günde neler yapılmaz?
• Nelerin zamanı vardır? Nelerin zamanı yoktur?
• Elektrik icat edilmeden önce yaşam nasıldı sence?
• 100 tane legon olsaydı ne yapardın?
• Bir adada olsan ve yanında telefonun olmasa karşı adadaki arkadaşınla nasıl haberleşirdin?
• Kutuplarda buzlar neden eriyor?
• “kalp kırılır mı? Kırılan kalp tamir edilir mi?”
• Annen/ baban nasıl gülüyor?
• Ünlü bir masalın içinde olsaydın hangi rolü almak isterdin? Neden?
• Mikroplar gözle görülebilseydi sence şekilleri nasıl olurdu?
• Sen bir turist olsaydın nasıl bir yere seyahat etmek isterdin? Neden?
• Sence gelecekte taşıtlar nasıl olur?
• Sıcak ülkelerde ki insanların tenleri niçin koyu renklidir?
• Güneş kremi bizi nasıl korur?
• Suyumuzu dikkatli kullanmazsak ne olur?
• Sence oyuncaklar üretilmeden önce çocuklar neler ile oyun oynardı?
• Vücudumuz demirden olsaydı ne olurdu?
• Ailede herkese bir hediye alacak olsan kime ne alırdın?
• Görünmez olmak mümkün olsaydı ne yapmak isterdin?
İnstagram: @pdr.suleerk
Mail: pdr.suleerk@gmail.com
