Eğitim kurumları, girdi ve çıktılarının “insan” olduğu hem örgütsel hem de stratejik yapıya sahip canlı bir organizmadır. Eğitim kurumları bu girdileri yönetim ve eğitim-öğretim süreçlerinden yararlanarak işlemekte ve çıktıya dönüştürmektedir. Okul ortamında sadece öğrenciler değil; ürünler (kitap, gazete, dergi vb.), hizmetler (toplantılar-panel, proje vb.), para (döner sermaye, vakıf vb.) ve diğer değişkenler de çıktılar arasındadır.
Okulun en önemli çıktılarından biri de öğrencilerdir. Kültürel dokuya önem veren evrensel ilkelerle hareket eden öğrencilerin yetiştirildiği ve 21. yüzyıl bilgi çağının talepleri doğrultusunda bir okul ortamını oluşturulması önem arz etmektedir. Süregelen gelişmeleri ve giderek artan toplusal ihtiyaçlar okulu daha dinamik olmaya sürüklemiştir. Eğitim alanında değişen bu koşullar çerçevesinde eğitim ve öğretimin uygulanabilir olması için etkin bir yönetim anlayışına ve liderlik vasıflarına sahip bir okul lideri olmalıdır.
Değişen politikalar nedeniyle eğitim kurumlarında okul yöneticilerinin sorumluluklarında bir artış olmuştur. Okul yöneticilerinin profesyonelleşerek yeni bir vizyona sahip olmalarına ihtiyaç duyulması bu durumun bir sonucudur. Öğrenme ve öğretmenin yüksek kaliteye ulaşmasını sağlamak için bu sistemlerin yerinde olması elzemdir. Okul yöneticilerinin hedefi eğitim alanında niteliği ve niceliği arttırmak, paydaşlarını da sürece dahil etmektir.
Okul yöneticilerinin kişisel özelliklerine, işlerine ve faaliyetlerine yapılan vurgu kadar sergiledikleri liderlik davranışları da gereklidir. Liderin kişiliği ve hâkim değerler dizisi bu yönüyle ön plana çıkmalıdır. Lider olma özelliği, söylemlerin ve eylemlerin çizgisinde yön bulup tutarlı olmalıdır. Aksi takdirde güvenirliği ve liderliği tartışılır hale gelir. Saygınlığını yitirir. Okul liderleri, çağdaş normlar ve teknolojik gelişmeler kapsamında kendini geliştirmeli ve yeni projeler hayata geçirmelidir.
Etkin Müdürlerin Sergilediği Beş Önemli Davranışı Sıralayabiliriz:
1. Yüksek standartlara dayalı olarak tüm öğrenciler için bir akademik başarı vizyonu oluşturmaları gerekir.
Etkin okul liderleri, tüm öğrenciler için optimum beklentilere ve başarıya odaklanan net bir vizyon oluşturur ve onlara iletir.
2. İşbirliği, paylaşılan sorumluluk ve güvenlik ortamı yaratmak.
Etkin müdürler, okullarının hem yetişkinlerin hem de çocukların öğrenmeyi günlük aktivitelerinin merkezine koymalarına izin vermesini “sağlayarak” yüksek performanslı bir kültür ve iklim oluşturmaya odaklanmalıdır. Bu ortamda öğrencilerde duyarlılık, işbirliği açık ve gurur gibi önemli kazanımların edinmesini sağlamaktadır.
3. Etkin okul müdürleri, liderlik davranışlarını sergilemesi konusunda yeterli donanıma sahip olmalıdırlar.
Okul müdürleri, okullarının ve öğrencilerinin yüksek standartlara ulaşmasını sağlamak için öğretmenlerin ve diğer ekip üyelerinin desteğine ihtiyaç duyar. Etkin müdürler, mevcut okul kaynakları bilir ve kullanır, sorumluluğu paydaşları ile paylaşır, öğrenci veli katılımını artırır ve öğretmenlerinin de liderlik becerilerini geliştirir.
4. Öğretmenlerin ellerinden gelenin en iyisini yapmaları; ve öğrencilerin verimli ve etkin öğrenmelerini sağlamak için gerekli olan eğitim ortamlarını sağlamalıdır.
Etkin okul müdürleri, hem öğrenciler hem de öğretmenler için sürekli öğrenmeyi ve büyümeyi vurgular. Bunu yerine getirmek için de eğitim ve öğretimin sürecindeki gelişmeleri ve değişimleri yakından takip etmektedirler. Öğretmenleri için mesleki gelişim planları var. Sınıflarda zaman geçirirler ve öğretmenlerle hem resmi hem de gayri resmi olarak sık sık yapıcı etkileşimler kurarlar.
5. Okul gelişimini desteklemek için insanları, verileri ve süreçleri yönetmek.
Etkin müdürler, okul çapında planlar geliştirmek için okullarının sistemlerini ve hesap verebilirlik gerekliliklerini kapsamlı bir şekilde anlarlar. Etkin müdürler, ilerlemeyi izlemek ve sonraki adımları bildirmek için verileri toplar ve değerlendirir. Bu süreç boyunca, etkin müdürler, okul gelişimine ortak bir anlayış ve katılım duygusu inşa ederler.
Etkin okul liderleri, okullarının iklimini, tutumunu ve itibarını etkilemede çok önemli bir rol oynamaktadır. Öğrenen ortamın oluşmasında ve işlevsel bir hal almasında temel taşını oluşturmaktadır. Etkin okul liderliğiyle okullar öğrencilerin eğitildiği ve aynı zamanda öğrenmesinde sorumlu olduğu, desteklendiği, etkili öğrenme merkezleri oluştuğu yerler haline gelir. Kısacası etkin okul müdürü, okulda bulunan her değişkenin önemli olduğunu ve buna göre kararlar alması gerektiğini bilmelidir.
