Türkiye ve Almanya’da uygulanan İngilizce Dersi Öğretim programları içerik açısından karşılaştırıldığında bir takım farklılıklar ve benzerliklere rastlanmaktadır. Her iki ülkede de program içeriği kolaydan zora, yakın çevreden uzak çevreye göre aşamalılık ilkesine uygun olarak hazırlanmıştır.
Türkiye’de her sınıf düzeyi için konular ayrı olarak tasarlanırken Almanya’da iki ardışık sınıf düzeyi için bir program hazırlanmıştır. Programların her ikisi de tema bazlı, konuların kademeye göre karmaşıklaştığı ve tekrarlandığı sarmal bir yapıda dizayn edilmiştir. Kullanılan temalar her iki ülkede de benzer niteliktedir(bkz. Tablo 1.)
| ALMANYA (3-4. Sınıf, LIS, 2013) | TÜRKİYE (3.sınıf ve 4. Sınıf –Meb, 2018) |
| Günlük yaşam
Hakkımda: Selamlama ve tanıtma, hassasiyetler / duygular, vücut bölümleri, giyim, Evde: yeme & içme, odalar ve mobilyalar Ev daire Okul: okul eşyaları, renkler, sayılar, saatler, günlük rutinler, haftanın günleri Boş zaman: hobiler, sporlar, evcil hayvanlar, tatiller Yolda: ulaşım aracı, yerinde yönlendirme Satın alma: para, süpermarket, mağaza, restoran Sosyal çevre Aile ve Arkadaşlar: aile ve arkadaşça ilişkiler Gelenekler: yıllık döngüdeki festivaller, gelenek ve görenekler Çevre ve kültür Doğa ve çevre: mevsimler, hava durumu, hayvanlar İngilizce konuşulan dünya: İngilizce konuşulan ülkelerden çocuklar, sosyo-kültürel ve coğrafi yönler |
3.sınıf
Selamlaşma Ailem Sevdiğim İnsanlar Duygular Oyuncaklar ve Oyunlar Evim Şehrimde Ulaşım Hava Doğa 4. sınıf Sınıf kuralları Milliyet Çizgi karakterler Boş zaman Benim günüm Eğlenceli Bilim Boş zaman Meslekler Kıyafetlerim Arkadaşlarım Yiyecek ve İçecekler
|
Tablo 1. Almanya ve Türkiye’deki İlköğretim İngilizce Öğretim Programlarındaki Temalar
Temalar karşılaştırılmalı olarak incelendiğinde her iki program içeriğinde de benzer dil yeterliklerinin ön plana çıkarıldığı görülmektedir. Konu başlıklarının öğrencilerin yaş ve gelişim özelliklerine göre yakın çevresinden seçildiği söylenebilir. Bununla birlikte; Almanya Bremen eyaletinde kullanılan program çerçeve niteliğinde olduğundan dolayı, içeriğin okullar tarafından esnetilmesi, daraltılması veya genişletilmesi ile öğretmenlerin öğrenci ilgi ve gereksinimlerine göre konu alanları arasından seçim yapmalarına imkan tanınmıştır. Bu doğrultuda Almanya’da uygulanan öğretim programının öğrenci merkezli olduğunu söylemek yerindedir. Buna karşın Türkiye’de uygulanan program merkezidir ve okullarda değiştirilmesi ve farklı şekillerde uygulanması söz konusu değildir. Bu noktada programın öğrenci merkezli değil, dil merkezli olduğunu söylemek mümkündür.
Almanya çerçeve İngilizce Öğretim programının içeriği dört temel konu alanına göre tasarlanmıştır. Bunlar; Konu alanı A: Ben ve diğerleri, Konu alanı B: Gençlerin yakın deneyim alanı, Konu alanı C: Kamusal ve sosyal yaşam, Konu alanı D: Sosyal-kültürel alandır (Rahmenlehrplan für dieGrundschule und die Sekundarstufe I, 2006). Bu konu alanları kapsamında öğrencilerin tematik bağlamda kültürlerarası yabancı dil becerileri geliştirmeleri amaçlanmıştır. Bununla birlikte; disiplinlerarası işbirliği ve ağ oluşturma fırsatları kullanılarak içeriğin genişletilmesine imkan tanınmıştır. Nitekim disiplinler arası çalışma, farklı konulardan bilinen öğrenme stratejileri ve çalışma tekniklerinin farkındalığı, genişlemesi ve kullanımında gösterilir ve giderek daha fazla içerik ağına yol açar (Rahmenlehrplan für dieGrundschule und die Sekundarstufe I, 2006).
Türkiye İngilizce öğretim programında ise her sınıf düzeyinde tema ve konu alanları binişik olmakla birlikte, içerik tasarımı; yapılandırmacı yaklaşım, iletişimsel öğrenme ve benden evrene ilkesine dayanmaktadır. İçeriğin odağında yer alan temel amaç öğrencilerin dili iletişimde bir amaç değil, bir araç olarak görerek sınıf içi öğrenmelerini sınıf dışına aktarmalarıdır. İçeriğin tasarlanmasında öğrencilerin yaşı ve gelişim özellikleri dikkate alınmıştır (İngilizce Dersi Öğretim Programı İlkokul ve Ortaokul 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar, 2018).
Türkiye’deki program izlencelerinde içeriğin dil üretimlerine imkan sağlayacak nitelikte zengin olduğu belirtilmiştir ancak disiplinlerarası veya bağımsız okul dışı kültürel etkinlikler ile içeriğin genişletilmesine yeterince yer verilmediği ve bütüncül öğrenmenin teşvik edilmediği görülmektedir. Ayrıca; programda aksi ifade edilse de, Türkiye’de öğretim programının öğrenci düzey ve imkanlarına göre esnetilemediği için öğrenci ilgi ve gereksinimlerine kısmen hitap ettiği söylenebilir.
Almanya’daki ulusal İngilizce öğretimi çerçeve programının içeriğinde; yeterlik alanları, uygun metin türleri, olası öğrenci görev türleri, dil kaynakları ve öğrenme stratejilerine yer verilmiştir (; Rahmenlehrplan für dieGrundschule und die Sekundarstufe I, 2006). İçerik büyük ölçüde öğrencilerin konu alanını hangi yöntem ve stratejilerle hangi bağlamlarda öğrenmesi gerektiğine yöneliktir. Ancak öğretmenlere rehberlik edecek öğretim yöntem ve teknikleri ile kaynakların doğru şekilde kullanımına ilişkin detaylı bilgi verilmemiştir.
Türkiye’deki İngilizce öğretim programları, bunun aksine, her sınıf düzeyinde sunduğu yöntem ve teknikler, örnek bağlamlar ve uygulama tavsiyeleriyle öğretmenlere yol gösterir niteliktedir. Bu kapsamda Türkiye’deki İngilizce öğretim programının daha kapsamlı olduğunu söylemek mümkündür. Türkiye’deki program; Almanya’daki programdan farklı olarak, konu alanlarına ilişkin öğrenme stratejilerine ve üstbilişsel kazanımlara yer vermese de, öğrencilerin edineceği dil işlevleri, kelime türleri, ve ödevlere yer vermiştir. Türkiye’de uygulanan program, öğrenilecek kelimelere kadar ayrıntılı aynı zamanda da merkezi bir öğretim programı olmasından dolayı standart öğrenmeyi teşvik ederek öğretmenleri ve öğrenimi sınırlayıcı niteliktedir. Bu doğrultuda öğretmenlerin eğitsel karar alıcı olmaktan ziyade yalnızca programın uygulayıcısı konumunda oldukları söylenebilir.
Bütünsel olarak değerlendirildiğinde her iki ülkenin programı da benzer dil yeterlikleri bağlamında tematik bir yaklaşımla ve sarmal formatta düzenlenmiştir. Temalar birbirine benzer niteliktedir ve günlük yaşamdan örneklerle desteklenmektedir. Almanya’daki öğretim programı daha öğrenci odaklı, daha genel ve esnektir. Buna karşın Türkiye’deki öğretim programı daha ayrıntılı ve kapsamlı, dil odaklı ve merkezidir. Her iki programda da içerik, sunulan kazanımlar ile anlamlı bir ilişkiye sahiptir.
KAYNAKLAR
Eurydice European Commission. (2020). National Educaton Systems Germany overview. Erişim adresi: https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/germany_en
Landesinstitut Für Schule Bremen (LIS). (2013). Englisch Bildungsplan für die grundschule-die primarstufe im land Bremen (Almanya Bremen Eyaleti ilkokul ingilizce öğretim programı). https://www.lis.bremen.de/schulqualitaet/curriculumentwicklung/bildungsplaene/primarstufe-15222
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2018). İlköğretim İngilizce Dersi (4, 5, 6, 7 ve 8.) Sınıflar Öğretim Programı. (2018).https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=327
Senatsverwaltung für Bildung, Jugend und Sport Berlin. Rahmenlehrplan für die Grundschule und die Sekundarstufe I, Jahrgangsstufe 3-6 Grundschule; Jahrgangsstufe 7-10 Hauptschule, Realschule, Gesamtschule, Gymnasium; Englisch 1./2. Fremdsprache. https://www.berlin.de/sen/bildung/unterricht/faecher-rahmenlehrplaene/rahmenlehrplaene/
