Dünyada ilk insanların görülmeye başlanmasından bu yana diğerlerinden farklılık gösteren bireyler hep olmuştur. Zaman geçtikçe bu bakış açısı boyut değiştirmiş, ilk zamanlarda istenmeyen, toplumdan uzaklaştırılan, soyutlanan hatta ölüme terk edilen bireyler; bugün farklı teknik ve bireye özgü eğitim ve yaklaşımlarla topluma kazandırılmaya çalışılmıştır.
Her çocuk aynı gelişimi göstermez, kimi erken yürür kimi erken konuşur kimisi de bunları geç yapar. Benim bahsetmek istediğim fiziksel ve davranışsal olarak tamamen diğer çocuklardan farklı olan ve bireysel desteğe ihtiyacı olan çocuklardır.
Gelişimsel , fiziksel ve davranışsal farklılıkları önce aile gözlemler. Fakat bazı durumlarda ailenin fark edemediği yada çocuğunda böyle bir durumun olmasını kabullenemediği zamanlar olur. Özel bir çocuğa çocuğa sahip ailelerin bu yeni duruma uyum sağlama sürecinde ilk başlarda şok ve suçluluk daha sonra reddetme, pazarlık, kabullenme ve uyum sağlama gibi süreçlerle gerçekleşir.
Bunun tam tersi olarak aile durumu engel durumuna göre yok sayabilir veya düzelebilecek bir problem olarak görüp hiçbir çözüm aramadan çocuğun öğrenim dönemine kadar bekleyebilir yada uzmandan uzmana veya doktordan doktora dolaşarak çare arar ve çocuğun düzeleceğini düşünür.
Özel çocukların eğitim zamanı geldiğinde biz okul öncesi öğretmenleri çocuğu ve aileyi dışarıdan gözlemleme şansı olan ilk uzman kişiler olabiliriz.Okul öncesi eğitimi alan çocuk aile ortamı dışında bir ortam görür. Bu önemli ilk eğitim çocuğun psiko-sosyal gelişimini destekler. Çocuk için dünyaya açılan bir gözdür.
Okul öncesi eğitim çocukları tanıma ve değerlendirme, onlara uygun eğitim ortamları hazırlamanın temel taşıdır. Çocuklar aynı yaş grubunda olsalar bile zihinsel, bedensel ve psikolojik gelişimleri farklı olabilmektedir. Bunların gözlemlenmesi en sağlıklı öğrenme merkezlerinde ve serbest oyun zamanlarında olmaktadır. Biz okul öncesi öğretmenleri farklı davranış gösteren, çok hareketli, saldırgan ya da kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerimizi tesbit edip aileyle iletişime geçip işbirliği içinde bu davranışları düzeltmeye ve azaltmaya yönelik neler yapabileceğimizi rehberlik servisiyle değerlendiririz. Ama bazen durum bu kadar kolay olmayabiliyor. Aileye bu durumu anlatmak ikna etmek birlikte hareket etmek zorlaşabiliyor. Özellikle okul öncesi yıllarda bir çocuğun eksikleri ya da gereksinimleri ne kadar hızlı tespit edilirse çocuğun okula kadar eksiklerinin tamamlanması da o kadar hızlı olacaktır. Velileri bu konuda bilinçlendirmek biz okul öncecilerin rehberlik desteği ile en önemli görevlerinden biridir. Özel eğitim gereksinimlerinin çoğunun çaresi erken yaşta başlayan ve yıllar süren iyi bir bireysel eğitim. Bir çocuğu kurtarmak, uygun eğitim ihtiyacını belirlemek ve bunu aileye anlatıp aktarmak bence bir çocuğun hayatını kurtarmaktır.
Özellikle son yıllarda en çok gelinen sosyal olgunluk gecikmesi ve dil gelişmesidir.Anne babanın birlikte iş gücüne katılması, çocuk ve aile yapılarını da geri dönülmez bir şekilde etkilemiştir. Anne babanın işten yorgun dönmesi, aile işteyken çocukların bir bakıcı ,anneanne yada babaanne yanında uygun olmayan programlar, tablet yada telefonla zaman geçirmesi bunun en büyük sebeplerindendir.
Her yaş döneminde dil, zihinsel, fiziksel, sosyal-duygusal gelişim alanları bulunur. Bu gelişim alanlarındaki basamakları gerçekleştiremeyen ya da gerçekleştirmekte zorlanan bireyler özel eğitime gereksinim duymaktadır. Yetersizliği olan çocuğa, normal sınıftaki tüm etkinliklere katılabilmesi için her türlü fırsat verilmelidir. Sınıfta kaynaştırma öğrencisi bulunması sağlıklı gelişim gösteren öğrencilerin paylaşmayı farklılıkları anlayabilmesi öğrenebilmesi için kesinlikle olmalıdır.
Kaynaştırma eğitimi doğru uygulandığı takdirde hem özel gereksinimli çocuk, hem de normal gelişim içerisindeki çocuk için yararlıdır. Bu eğitimin doğru işlenmesi için eğitim kurumlarına ve eğitimciye çok büyük bir görev düşmektedir. Öğrencilerin tanılaması, değerlendirilmesi eğitime akran içinde mi(kaynaştırma eğitimi) yoksa özel eğitim olarak mı devam edeceği belirli süreçleri kapsamaktadır. Bu süreçler sonucunda öğrencinin alacağı eğitim, uygun ortam, şartlar ve öğrencinin ihtiyaçlarına yönelik hazırlanmış plan program ile giderilmeye çalışılmakta ve diğer öğrenciler ile arasında açılan eğitim aralığını kapatmaya yönelik çalışılmaktadır.
Emeğinize sağlık Güliz hanım. Çok değerli bilgiler ve tespitlerimiz için teşekkür ederiz. Sizin gibi değerli eğitmenlerin varlığı, çocuklarımızın gelecegi için biz ebeveylere umut oluyor. Başarılarınızın ve makalelerinizin devamını dileriz.
Bende desteğiniz için çok teşekkür ediyorum 🙏